
در فاصله اول ژانویه تا ۳۰ ژوئن سال ۲۰۲۲، دستکم ۲۵۱ نفر از جمله حداقل شش زن و پنج شهروند افغانستان در ایران اعدام شدند. قوه قضاییه جمهوری اسلامی در ماه می امسال بیش از ۵۵ نفر را اعدام کرد که بالاترین رقم اعدام ماهانه از سال ۲۰۱۷ تا آغاز شش ماهه دوم امسال است.
بر اساس گزارش جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در مورد ایران، رقم اعدامها در شش ماه اول سال ۲۰۲۲ در مقایسه با آمار اعدامها در سال ۲۰۲۱ در همین مقطع، دو برابر شده است.
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد، گزارش ۲۴ صفحهای وضعیت حقوق بشر در ایران، ارائه شده از سوی جاوید رحمان را به مجمع عمومی سازمان ملل فرستاد.
در این گزارش که بر اساس قطعنامه شورای حقوق بشر سازمان ملل در مورد ضرورت تعیین گزارشگر ویژه و گزارشگری از وضعیت حقوق بشر در ایران ارائه شده، جاوید رحمان، مروری داشته است بر جدیترین موارد نقض حقوق بشر در ایران و نگرانیها درباره این موارد، از جمله «نقض گسترده و خودسرانه حق حیات شهروندان» با اجرای موارد متعدد مجازات اعدام.
در گزارش رحمان که اطلاعات آن عمدتا تا ۳۰ ژوئن سال ۲۰۲۲ جمعآوری شدهاند، توصیههایی نیز به مسئولان جمهوری اسلامی و جامعه بینالملل ارائه شده است.
اعدامها در ایران
در فاصله اول ژانویه تا ۳۰ ژوئن سال ۲۰۲۲، دستکم ۲۵۱ نفر از جمله حداقل شش زن و پنج شهروند افغانستان در ایران اعدام شدهاند.
بر اساس گزارش گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در مورد ایران، رقم اعدامها در شش ماه اول سال ۲۰۲۲ در مقایسه با آمار اعدامها در سال ۲۰۲۱ در همین مقطع، رشدی دو برابری داشته است.
رحمان با ابراز نگرانی از هماهنگی زمانی میان افزایش اعدامها و گسترش اعتراضات در ایران، اعلام کرد که در ماه می سال ۲۰۲۲، بیش از ۵۵ نفر در این کشور اعدام شدهاند که بالاترین رقم اعدام ماهانه از سال ۲۰۱۷ است.
سازمانهای حقوق بشری از جمله سازمان حقوق بشر ایران تأکید دارند که استفاده جمهوری اسلامی از اعدام، «سیاسی و به قصد ارعاب شهروندان و سرکوب بیشتر آنان» است که گزارش گزارشگر ویژه نیز این امر را تأیید میکند.
همچنین بر اساس این گزارش، در شش ماه اول سال ۲۰۲۲، دستکم ۸۰ نفر در ارتباط با جرایم مربوط به مواد مخدر در ایران اعدام شدهاند.
رحمان از «عدم تناسب اعدامها» در میان گروههایی که از آنان با عنوان اقلیتهای قومی یاد میشود نیز ابراز نگرانی کرد.
بر اساس گزارش او، ۲۵ درصد از اعدامشدگان از اول ژانویه و ۳۰ ژوئن سال ۲۰۲۲، بلوچ بودهاند و در همین دوره زمانی، بیش از ۲۵ نفر از شهروندان کُرد اعدام شدهاند که اتهام اکثر آنها قتل عمد بوده است.
گزارشگر ویژه با پرداختن به شمار بالای اعدامها در ایران، صدور این احکام و افزایش چشمگیر اجرای آن را «نگران کننده» خواند؛ بهویژه اعدامهایی که بر اساس جرایم مرتبط با مواد مخدر هستند.
او تأکید کرد که اغلب «اطلاعات رسمی» در مورد اعدامشدگان ارائه نمیشود اما بر اساس اطلاعات موجود راستیآزمایی شده، در سال ۲۰۲۱ حداقل ۳۳۰ نفر در ایران اعدام شدهاند که دستکم دو نفر از آنان در هنگام وقوع جرم کودک بودهاند، به این معنا که کمتر از ۱۸ سال داشتهاند.
جمهوری اسلامی دستکم ۱۰ زن را نیز در سال گذشته اعدام کرده است.
این در حالی است که در سال ۲۰۲۰ دستکم ۲۶۷ نفر در ایران اعدام شدند؛ از جمله دستکم چهار نفر که در هنگام وقوع جرم کمتر از ۱۸ سال داشتند.
سرکوب اعتراضات
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در مورد ایران در بخش دیگری از گزارش خود با اشاره به سرکوب معترضان از طریق اعمال خشونت بیش از اندازه، به مواردی از این سرکوبهای خونین اشاره کرد.
جاوید رحمان به استفاده بیش از حد از زور از سوی نیروهای امنیتی در جریان اعتراضات ماه می در ایران پرداخت و نوشت: «بر اساس تصاویر و ویدئوهای منتشر شده، به دنبال اعتراضات شهروندان به تغییر سیاستهای دولت در مورد یارانه مواد غذایی، نیروهای امنیتی با خشونت به سرکوب معترضان پرداختند.»
بر اساس این گزارش، پلیس و نیروهای امنیتی در برخی موارد مستقیماً به سمت مردم شلیک کردند که این اقدام به مرگ دستکم پنج نفر از مردم در استانهای خوزستان و چهارمحال و بختیاری منجر شد.
پیش از این سازمان عفو بینالملل هم در گزارشی با عنوان «علنا دارد شلیک میکنند»، شیوههای سرکوب اعتراضهای اردیبهشت و خرداد ۱۴۰۱ در جنوب غربی ایران را مستند کرد.
بر اساس این گزارش، مقامهای جمهوری اسلامی برای سرکوب اعتراضات مسالمتآمیز اردیبهشت و خرداد ۱۴۰۱ در جنوب غرب ایران، به طور غیرقانونی از قوای قهریه از جمله گلولههای جنگی، گلولههای ساچمهای شکاری و گاز اشکآور استفاده کردند.
اعتراضات ضد حکومتی در ایران در اردیبهشت ماه در شهرهای استانهای خوزستان و چهارمحال و بختیاری چند روز ادامه یافت و به شهرهای دیگر استانها از جمله کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، تهران و اصفهان نیز کشیده شد.
بر اساس گزاشهای منتشر شده در رسانهها، در این اعتراضات بهروز اسلامی، حمید قاسمپور، سعادت هادیپور و جمشید مختاری در استان چهار محال و بختیاری و امید نوری و علی غالبی حاجیوند در استان خوزستان کشته شدند.
عفو بینالملل اما در گزارش خود تأکید کرد ناقضان حقوق بشر در ایران نه تنها مجازات نمیشوند بلکه مورد تحسین و تشویق قرار میگیرند.
این سازمان در تازهترین بیانیه خود همزمان با ارسال گزارش جاوید رحمان به مجمع عمومی از سوی دبیر کل، گزارشی درباره تشدید برخورد جمهوری اسلامی با شهروندان بهائی در ایران منتشر کرد.
بر اساس این بیانیه، مقامهای جمهوری اسلامی در حال تشدید حملات ضد حقوق بشری خود علیه اقلیت تحت آزار بهائی هستند: «از ۹ مرداد ۱۴۰۱، مقامات به خانه دهها نفر از بهائیان یورش برده، وسایل باارزش آنها را ضبط کرده، حداقل ۳۰ نفرشان را بازداشت کردهاند. آنان بسیاری دیگر را صرفا به دلیل باورهای بهائی خود مورد بازجویی، بستن اجباری پابند ردیاب الکترونیکی و تهدید به زندان قرار دادهاند.»
عفو بینالملل در این بیانیه از حکومت ایران خواست تا فورا و بدون قید و شرط، تمام شهروندان بهائی زندانی شده را آزاد و آرای محکومیت صادر شده برای آنان را لغو کند و سریعا به تخریب و مصادره اموال بهائیان خاتمه دهد.
ترورها در ایران و مینهای ناقض حقوق بشر
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در مورد ایران اما درباره ترورها در این کشور نیز ابراز نگرانی کرد.
او به کشته شدن حسن صیاد خدایی، از اعضای نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بیرون از منزل مسکونیاش در تهران و همچنین مرگ مشکوک علی اسماعیلزاده، دیگر نیروی قدس سپاه پرداخت که در خانهاش در کرج جان باخت.
گفته شد که اسماعیلزاده از بالکن خانهاش سقوط کرده است و همچنین اعلام شد که او به دلیل جدا شدن و مشکلات خانوادگی، افسرده بوده است اما گزارشی اختصاصی در ایران اینترنشنال درباره احتمال ارتباط او با مرگ صیاد خدایی و حذف فیزیکیاش به وسیله حاکمیت منتشر شد.
جاوید رحمان با اشاره به «جریان ترور کارکنان اطلاعاتی و نظامی ایران در سالهای اخیر»، بر وظیفه دولت برای تحقیق در مورد تمامی این ترورها و قتلهای فراقانونی و ضرورت محاکمه عاملان این قتلها تأکید کرد.
او در بخش دیگری از گزارش خود به مینهای زمینی در مناطق پرجمعیت مرزی به عنوان «عناصر تهدید مداوم زندگی» پرداخت.
بر اساس گزارش رحمان از اول ژانویه تا ۳۰ ژوئن سال ۲۰۲۲، دستکم دو نفر در اثر انفجار مین در ایران کشته و ۱۹ نفر زخمی شدهاند که دستکم پنج نفر از آسیبدیدگان کودک هستند.
ایران پس از مصر دومین کشور آلوده به مین در جهان است و بر اساس اعلام وزارت دفاع، بیش از ۲۰ میلیون مین در جریان جنگ ایران و عراق در مناطق مرزی کار گذاشته شده است. بر اساس گزارش رحمان، در حالی که تلاشها برای مینزدایی [با حداقل حمایتهای دولتی] در جریان است، تلفات دادن در مناطق آلوده، با قربانیان زیاد ادامه دارد.
آسیبدیدگان اما غرامتی که طبق قوانین ایران مستحق دریافت آن هستند، دریافت نمیکنند.
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در مورد ایران با تکرار توصیهها در این زمینه، از مقامهای جمهوری اسلامی خواست تا هرچه سریعتر زمینهای آلوده به مین را پاکسازی کنند.
رحمان به جمهوری اسلامی توصیه کرد در این مورد با جامعه جهانی همکاری کند و به کنوانسیون ممنوعیت استفاده، ذخیرهسازی، تولید و انتقال مینهای ضد نفر و نابودی آنها که به «کنوانسیون اتاوا» یا «پیمان منع مین» نیز معروف است، بپیوندد.
او همچنین ضمن تشویق مقامهای جمهوری اسلامی به پیروی از رویههای حقوقی توصیه شده، درخواست خود را برای داشتن اجازه سفر به ایران و بررسی وضعیت حقوق بشر در این کشور به شکل میدانی و با استفاده از منابع دست اول، تکرار کرد.
اجازه سفر به ایران
گرچه اجازه و امکان سفر به ایران تا به حال از سوی مقامهای جمهوری اسلامی به جاوید رحمان داده نشده، اما این گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل توانسته است با آسیبدیدگان از نقض جدی حقوق بشر در ایران دیدار و گفتوگوهایی داشته باشد.
صادر نکردن اجازه سفر به ایران برای رحمان در حالی است که جمهوری اسلامی به آلنا دوهان، گزارشگر ویژه تحریمهای قهری و یکجانبه اجازه داد تا به ایران سفر کند.
فعالان مدنی مستقل اما به این سفر واکنش نشان دادند و خواهان دیدار با این گزارشگر سازمان ملل شدند.
صدرا عبدالهی، کنشگر مدنی در واکنش به پنهانی بودن سفر دوهان به ایران گفت: «اگر خانم دوهان نمیخواست با کنشگران مستقل دیدار داشته باشد اصلاً چه لزومی داشت به ایران سفر کند؟ با این شرایط گزارش خانم دوهان قطعاً غیرشفاف خواهد بود.»
مخالفان و منتقدان جمهوری اسلامی تأکید دارند فشار جامعه جهانی و سازمان ملل بر حکومت ایران باید در زمینه نقض حقوق بشر در ارتباط با بازداشت شهروندان و دوتابعیتیها، سرکوب اعتراضات، احکام اعدام و محدودیتهای مدنی از جمله برای زنان و اقلیتها افزایش یابد.
رحمان اما برای گزارشدهی در این دوره از مأموریت خود به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر در مورد ایران، سفرهایی به سوئد، سوئیس و ایرلند داشته و با برخی از خانوادههای قربانیان نقض حقوق بشر در ایران و فعالان جامعه مدنی دیدار کرده است.
علاوه بر این او تعدادی مصاحبه مجازی از جمله با بازماندگان اعدامهای سال ۶۷ و ناپدید شدگان قهری این سال، وکیلان دادگستری و بستگان افراد قربانی نقض حقوق بشر در ایران انجام داده است.
مأموریت رحمان به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در مورد ایران، آخرین بار اول آوریل امسال و با رأی مثبت ۱۹ کشور از ۴۷ کشور عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل، برای یک سال دیگر تمدید شد.
در جریان این رأیگیری، ۱۲ کشور از جمله روسیه، چین، ونزوئلا، کوبا و هند به تمدید مأموریت او رأی منفی دادند و ۱۶ کشور از جمله قطر، امارات و برزیل، رأی ممتنع.
جاوید رحمان از تیر ماه سال ۹۷ با رأی شورای حقوق بشر سازمان ملل به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشرسازمان ملل در مورد ایران معرفی شد.
این حقوقدان پاکستانی-بریتانیایی، دکترای حقوق بینالملل دارد و چهرهای دانشگاهی است که در سالهای اخیر گزارشهای مستند متعددی درباره نقض حقوق بشر در ایران ارائه کرده است.

استاندار تهران گفت: «امروز در استان تهران پاکدشت و رباط کریم بدون بیکارند. یعنی اگر کسی اهل کار کردن باشد در این شهرستانها ظرفیت و آمادگی لازم وجود دارد تا در سریعترین زمان به کارگاهها و کارخانهها معرفی شود... امروز هر فردی در استان بخواهد مشغول به کار شود برایش شغل مهیاست.»

در حالی که مقامهای آمریکایی اعلام کردهاند جمهوری اسلامی از خواسته حذف نام سپاه از فهرست تروریسم کوتاه آمده، محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر ابراهیم رئیسی، مدعی شد پیشنهاد خروج سپاه پاسداران از فهرست تروریستی از سوی تهران نبوده، بلکه واشینگتن این پیشنهاد را مطرح کرده است.
جمشیدی روز سهشنبه اول شهریور در توئیتی نوشت: «خارج کردن سپاه از لیست ترور (نه تحریم) پیشنهاد آمریکا به دولت قبل بود تا ایران را وادار به پذیرش مذاکرات منطقهای و موشکی کند.»
او اضافه کرد: «آمریکا میگفت بدون مذاکره منطقهای و موشکی، بازگشت به توافق ۲۰۱۵ نیز غیرممکن است. تیم آقای رئیسی این خواسته را رد کرد.»
این اظهارات در حالی است که در ماههای اخیر و در دوران ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی، گزارش شد که درخواست جمهوری اسلامی برای حذف نام سپاه به مانع اصلی در مذاکرات تبدیل شده است.
ضدونقیضگوییها درباره درخواست تهران برای توقف تحقیقات از سوی آژانس
یک مقام ارشد آمریکایی اعلام کرد تهران از برخی خواستههای اصلیاش در مورد توافق احیای برجام از جمله بسته شدن پرونده تحقیقات آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره مراکز هستهای اعلام نشده خود صرفنظر کرده اما مقامها و رسانههای جمهوری اسلامی همچنان بر وجود این خواسته تأکید دارند.
خبرگزاری رویترز روز سهشنبه اول شهریور به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی که نامش فاش نشده، نوشت: «ایران تضمین میخواهد که آژانس همه آنها [تحقیقات آژانس] را ببندد. ما گفتیم که هرگز این [خواسته ایران] را نمیپذیریم.»
محمد مرندی، مشاور هیأت مذاکرهکننده ایران اما گزارش رویتز را «بسیار گمراهکننده» خواند و نوشت ماههاست گفته شده «حذف سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی» پیششرط نیست و هیچ توافقی قبل از بسته شدن دائمی «پرونده اتهامات نادرست» شورای حکام آژانس اجرا نخواهد شد: «برنامه اتمی ایران برچیده نمیشود.»
وبسایت نورنیوز، وابسته به شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، روز سهشنبه در حساب توئیتر خود نوشت: «تداوم اتخاذ رویکردهای سیاسی» گروسی «در شرایطی که مقامات و رسانههای غربی به حصول توافق خوشبین هستند»، «اصلیترین مانع برای به نتیجه رسیدن مذاکرات رفع تحریمهاست.»
همچنین محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز سهشنبه درباره تحقیقات آژانس بینالمللی انرژی اتمی از مراکز اعلام نشده هستهای جمهوری اسلامی گفت: «موارد ادعایی، مکانهای ادعایی و مدارک ادعایی ساخته و پرداخته ضد انقلاب و رژیم صهیونیستی هستند و بارها جوابشان را گرفتهاند.»
او در ادامه گفت: «اگر قرار باشد این به عنوان یک اهرم فشار سیاسی استفاده شود، راه به جایی نخواهد برد؛ کما اینکه در برجام هم توافق کردند و کنار گذاشتند.»
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه ۳۱ مرداد در گفتوگو با سیانان درباره تحقیقاتی که ایران خواهان پایان یافتن آن است، گفت آژانس اگر پاسخهای لازم، افراد و مکانها را داشته باشد، میتواند گزارشی را درباره آنچه اتفاق افتاده، ارائه کند.
او در ادامه گفت: «پس از آن است که تحقیقات میتواند متوقف شود.»
مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گفتوگو با سیانان تأکید کرد: «رها کردن تحقیقات کاری نیست که آژانس بدون فرایند مناسب انجام بدهد.»
گروسی درباره تحقیقات از ایران افزود: «کلید این کار به یک چیز ساده مربوط است: آیا ایران با ما همکاری خواهد کرد؟»
پیش از این شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با اکثریت قاطع قطعنامهای را علیه ایران در این زمینه به تصویب رسانده و از جمهوری اسلامی خواسته بود برای پیشبرد تحقیقات با آژانس همکاری کند.
اظهارات و گزارشهای ضدونقیض درباره درخواست جمهوری اسلامی برای بسته شدن پرونده این تحقیقات در حالی است که ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، شامگاه دوشنبه گفت هیچ تضمینی برای توافق وجود ندارد زیرا «شکافها باقی ماندهاند».
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت با اینکه ایران برخی خواستههای غیرسازندهاش را کنار گذاشته اما هنوز موانع دیگری وجود دارد.
او یکی از خواستههای غیرسازنده کنار گذاشته شده از سوی جمهوری اسلامی را حذف نام سپاه پاسداران از فهرست گروههای تروریستی ذکر کرد.
از سوی دیگر جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اعلام این که پیشبینی میشود آمریکا این هفته به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای توافق احتمالی برجام پاسخ دهد، از چند درخواست جمهوری اسلامی برای تغییر در این متن خبر داد.

بورل در مصاحبهای با تلویزیون ملی اسپانیا که روز سهشنبه اول شهریور پخش شد، جزییاتی از درخواستهای ایران ارائه نکرد و به نوشته خبرگزاری رویترز، این درخواستها تاکنون علنی نشدهاند.
او همچنین گفت اکثر کشورهایی که در مذاکرات هستهای با ایران مشارکت دارند با متن پیشنهاد شده از سوی اتحادیه اروپا موافق هستند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «بیشتر آنها [کشورهای درگیر مذاکرات] موافق هستند اما من هنوز پاسخی از سوی آمریکا ندارم که میدانم باید در مورد آن بحث کنند و ما انتظار داریم در این هفته پاسخ دریافت کنیم.»
بورل پیشتر اعلام کرده بود پاسخ ایران به متن پیشنهادی اخیر اتحادیه اروپا درباره توافق احتمالی احیای برجام «منطقی» بوده است.
او کمتر از یک ماه پیش و پس از ۱۶ ماه مذاکرات غیرمستقیم میان تهران و واشینگتن، از آماده بودن آخرین متن پیشنهادی اتحادیه اروپا در این زمینه خبر داده بود و از طرفهای درگیر در مذاکرات خواسته بود آن را بپذیرند تا از «بحران خطرناک» جلوگیری شود.
هفته گذشته ایران به این متن پاسخ داد و روز دوشنبه نیز ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی از آنچه «تعلل آمریکا» در ارائه پاسخ به این متن خواند، انتقاد کرد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اما شامگاه دوشنبه ۳۱ مرداد به ایران اینترنشنال گفت اگر ایران پاسخ شفاف ارائه داده بود، مذاکرات به وضعیت رفت و برگشتی فعلی نمیرسید.

نشست پنججانبه رهبران پنج کشور عربی مصر، امارات متحده عربی، بحرین، عراق و اردن در شهر العلمین جدید در شمال غربی قاهره و در سواحل مدیترانه برگزار شد. عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهوری مصر، روابط تاریخی قاهره با کشورهای حاضر در این نشست را ستود.
به گفته سخنگوی ریاست جمهوری مصر، در این نشست موضوعاتی در رابطه با تقویت جنبههای مختلف روابط دوجانبه و چندجانبه، بررسی شد.
پیشتر اعلام شده بود رهبران پنج کشور عربیِ مصر، عراق، اردن، امارات متحده عربی و بحرین روز سهشنبه اول شهریور، در شهر بندری العلمین مصر نشستی خواهند داشت و همکاریهای منطقهای از جمله محورهای گفتوگو در این نشست خواهد بود.
همچنین برخی کارشناسان پیشبینی کردند در این نشست درباره احتمال احیای برجام هم رایزنی شود.
شیخ محمد بن زاید، رئیس امارات متحده عربی و حاکم ابوظبی که روز یکشنبه ۳۰ مرداد وارد مصر شده بود، دیروز همراه با عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهوری مصر، در فرودگاه العلمین از نخستوزیر عراق، مصطفی الکاظمی، پادشاه اردن، ملک عبدالله دوم و پادشاه بحرین، شیخ حمد بن عیسی استقبال کردند.
دفتر ریاست جمهوری مصر در بیانیهای ضمن اشاره به دیدار دوجانبه سیسی و بن زاید که قبل از این نشست انجام شد، گفت که محور این دیدار، همکاریهای منطقهای بوده است.
در ادامه این بیانیه آمده است که در نشست امروز نیز همکاریهای منطقهای محور گفتوگوها خواهد بود.
بغداد هم در بیانیهای که درباره این نشست منتشر کرده است، آورده که موضوعاتی چون امنیت منطقهای، انرژی، سرمایهگذاری و تغییرات اقلیمی محور گفتوگوها میان سران این پنج کشور عربی خواهد بود.
اگرچه در هیچ کدام از این دو بیانیه اشارهای به موضوع ایران و مذاکرات احیای برجام نشده است اما برخی از کارشناسان میگویند نزدیک شدن به موعد امضای توافق اتمی میان ایران و قدرتهای جهانی، یکی از موضوعات اصلی است که در این نشست درباره آن گفتوگو خواهد شد.
این در حالی است که روزنامه مصری الاهرام به نقل از منابع دیپلماتیک خود گزارش کرده است که موضوعاتی مانند انرژی و امنیت غذایی محور گفتوگوها خواهند بود.
به نوشته این روزنامه، موضوع تنش میان مصر و سودان با اتیوپی بر سر سدی که این کشور بر رود نیل زده است نیز از دیگر محورهای گفتوگوها خواهد بود.
از پنج کشوری که در این نشست حضور دارند، عراق تنها کشوری است که با اسرائیل رابطه ندارد و پارلمان این کشور طرح جرمانگاری عادیسازی و برقراری روابط با اسرائیل را تصویب کرده است.
این قانون که برای هر گونه رابطه با اسرائیل مجازات اعدام در نظر گرفته، در اقلیم خودمختار کردستان عراق نیز به اجرا گذاشته خواهد شد.
پارلمان عراق روز پنجشنبه پنجم خرداد در نشستی به ریاست محمد الحلبوسی، رئیس این پارلمان، این طرح را به رأیگیری گذاشت.
مقتدی صدر، روحانی پرنفوذ شیعه عراق که این طرح را پیشنهاد کرده بود، پس از رأی مثبت پارلمان به آن، با انتشار بیانیهای این تصمیم پارلمان را «دستاورد بزرگ» توصیف کرد.
پارلمان عراق پس از تصویب این طرح، از پارلمان دیگر کشورهای عربی و اسلامی نیز خواست طرح مشابهی را به تصویب برسانند.
با وجود این موضع عراق، بامداد امروز برای نخستین بار یک پرواز تجاری و مسافری اسرائیلی که به مقصدی به غیر از امارات متحده عربی پرواز میکرد، از آسمان عربستان سعودی عبور کرد.
پرواز هواپیمایی آرکیعا از تلآویو به مقصد جزیره سی شلز در آفریقا، کمی پس از ساعت یک بامداد تلآویو را ترک کرد و پس از حدود شش ساعت در مقصد فرود آمد. این پرواز با عبور از آسمان عربستان، ۲۰ دقیقه کوتاهتر از قبل شد.
عربستان سعودی ماه گذشته و در جریان سفر جو بایدن، اعلام کرد که از این پس به پروازهای اسرائیلی اجازه استفاده از آسمان آن کشور را خواهد داد.
اسرائیل اما همچنان منتظر دریافت اجازه پرواز بر آسمان عمان است تا بتواند از این مسیر برای پروازهای طولانیتر به آسیا استفاده کند.

کمال هادیانفر، رییس پلیس راهور فراجا، گفت در ایران دو میلیون راننده پرخطر رانندگی میکنند. او افزود: «قانون فعلی به هیچ عنوان بازدارندگی برای این افراد ندارد. قانون باید به نحوی باشد که برای این افراد هم جریمه مالی در نظر گرفته شود و هم مجازاتهای جایگزین اعمال شود.»