مرکز ملی فضای مجازی از آماده‌سازی طرحی برای ضابطه‌مند کردن فعالیت مسئولان نظام در شبکه‌های اجتماعی خبر داد. قاسم خالدی، معاون این مرکز در مصاحبه با خبرگزاری مهر، این طرح را نوعی «گشت ارشاد» مدیران در فضای مجازی توصیف کرد که هدفش رصد فعالیت مسئولان در بسترهای آنلاین است.
سند «ضوابط و الزامات حضور و فعالیت مسئولان و دستگاه‌های اجرایی در رسانه‌های اجتماعی» که به گفته معاون مرکز ملی فضای مجازی، بیش از دو سال برای تدوین آن کار شده در مراحل نهایی بررسی نکات حقوقی و ارجاع به شورای عالی فضای مجازی جهت تصویب است.
قاسم خالدی در توضیح این سند گفت: «اگر مسئولی حسب ضرورت بخواهد در فضای مجازی خارجی تعامل داشته باشد و بر اساس ضرورت شغلی‌اش می‌خواهد در فضای بین‌الملل پیامی را نشر دهد، ما باید ضوابطی را برای این منظور تعیین کنیم.»
در حال حاضر بسیاری از مسئولان جمهوری اسلامی از جمله علی خامنه‌ای، رهبر نظام در شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده مانند توییتر و اینستاگرام فعالیت رسمی دارند. از رییس قوه مقننه گرفته تا رییس قوه مجریه و بسیاری از مدیران میان‌رده نظام نیز بر بستر این پلتفرم‌های خارجی مشغول به فعالیت‌اند. این فعالیت‌ها در حالی صورت می‌گیرد که مردم عادی مدت‌ها است از دسترسی بدون فیلتر به این شبکه‌ها محرومند.
به نظر می‌رسد یکی از دلایل طراحی سند یاد شده، ایجاد استثنا و قانون‌مندسازی فعالیت‌های مسئولان نظام و نیروهای مورد تایید آن در سایت‌های فیلتر شده خارجی است. معاون مرکز ملی فضای مجازی در این رابطه تاکید کرده است: «اگر قرار است [برای چنین فعالیت‌هایی] استثنایی وجود داشته باشد، این استثنا نیز باید در قالب قانون باشد.»
او گفت کشورهای دیگر نیز برای این موضوع ضوابط توصیه‌ای یا قانونی تدوین کرده‌اند. با این حال، ایران از معدود کشورهای جهان است که مسئولان آن در سایت‌هایی فعالیت رسمی دارند که دسترسی به آنها برای مردم عادی ممکن نیست.
سال گذشته اسنادی توسط گروه هکری «زن، زندگی، آزادی» منتشر شد که نشان می‌داد مدیران وزارت‌خانه‌های مختلف تلاش دارند تا به اینترنت بدون فیلتر روی موبایل خود دسترسی پیدا کنند. بسیاری از کارشناسان این نوع دسترسی‌ها را دلیلی بر طبقه‌بندی شدن اینترنت در ایران دانسته‌اند.
با وجود آن‌که معاون مرکز ملی فضای مجازی از برنامه‌ریزی این نهاد برای دعوت از مسئولان جهت بستن حساب‌های مربوط به شبکه‌های اجتماعی خارجی خبر داده است اما شواهد نشان می‌دهد هیچ یک از مدیران رده‌بالای نظام تمایلی برای این کار ندارند.
بهمن‌ماه گذشته حساب اینستاگرامی ابراهیم رئیسی تیک آبی تایید گرفت. این اتفاق در حالی رخ می‌داد که بیش از سه ماه از زمان مسدود سازی دسترسی به این شبکه اجتماعی در ایران گذشته بود. دولت در واکنش به این موضوع گفت درخواست برای دریافت نشان تایید پیش از فیلتر شدن اینستاگرام روی داده است.
بسیار بعید به نظر می‌رسد طرح گشت ارشاد مسئولان در فضای مجازی بتواند یا بخواهد فعالیت آنها را در پلتفرم‌های فیلتر شده محدود کند. اما احتمالا خروجی چنین طرحی می‌تواند به سود پلتفرم‌های داخلی و مورد تایید نظام تمام شود تا از این طریق چهره‌های سیاسی بیشتری را از سر اجبار به سمت خود روانه کنند.
