توماج صالحی، خواننده زندانی: ۶ ماه دندان درد و هفته‌ها بی‌خوابی و تب و لرز داشتم
۹ زندانی سیاسی در پیامی پیشنهاد دادند که مخالفان سرشناس جمهوری اسلامی به موازات انتخابات مجلس شورای اسلامی، با تشکیل کارگروهی متشکل از معتمدین احزاب و قومیت‌های مختلف به ثبت‌نام نامزدهای برجسته برای تشکیل مجلس موسسان و برگزاری «انتخاباتی آزاد و سمبلیک» اقدام کنند.
در این پیام که در سالگرد انتشار نامه تقاضای کنشگران برای استعفای علی خامنه‌ای منتشر شده، آمده است: اپوزیسیون ایرانی از بیماری تفرقه و عدم سازماندهی منسجم رنج می‌کشد. زمانی اپوزیسیون موفق خواهد بود که همزمان از یکسو مشروعیتی ملی و بین‌المللی کسب کند و از سوی دیگر به مشروعیت‌زدایی از حکومت استبدادی ولایت فقیه نائل گردد.
عباس واحدیان شاهرودی، جواد لعل محمدی، فرهاد شاکری، عبدالله مزرعه، حبیب پیرمحمدی، عبدالباسط اورس، محمدرضا شیخ احمدی، عیسی عید محمدی و عبدالرحمان گرگیج امضاکنندگان این پیام هستند.
با گذشت یک سال از کشتار جمعه خونین زاهدان، ایرانیان خارج از کشور روز هشتم مهر در چند شهر جهان مانند لندن، فرانکفورت، استکهلم، گوتنبرگ، مالمو، آمستردام و ... تجمع‌های اعتراضی بر پا کردند.
ایرانیان معترض در بسیاری از این تجمع‌ها، دولت جو بایدن را در شعارهای انتقادی خود خطاب قرار دادند و «اقدامات دولت او را در راستای مماشات» و آنچه «همکاری با جمهوری اسلامی» خواندند، شرم‌آور توصیف کردند.
بریتانیا؛ لندن
گروهی از ایرانیان ساکن لندن در پاسداشت یک سال مقاومت مردم زاهدان در این شهر، تجمع‌هایی اعتراضی از جمله در مقابل دفتر نخست‌وزیری بریتانیا برپا کردند.
فریبا بلوچ، فعال حقوق بشر در این تجمع سخنرانی کرد و از قدرت و استقامت مردم سیستان و بلوچستان گفت.
شمار دیگر از فعالان مدنی و اجتماعی نیز در تجمع ایرانیان ساکن لندن سخنرانی کردند.
حاضران در این تجمع شعارهایی علیه جمهوری اسلامی سر داده و تصاویر شماری از کشته‌شدگان خیزش انقلابی از جمله قربانیان کشتار جمعه خونین زاهدان را به نمایش گذاشتند.
هلند؛ آمستردام
همزمان در هلند، ایرانیان ساکن آمستردام در این شهر مقابل سفارت آمریکا تجمع کرده و شعارهایی علیه جمهوری اسلامی سر دادند.
تجمع‌کنندگان همچنین با سر دادن شعار «جو بایدن، شرم بر تو» از «مماشات دولت کنونی آمریکا با جمهوری اسلامی» انتقاد کردند.
ایران‌اینترنشنال به تازگی گزارشی تحقیقی منتشر کرد که نشان می‌دهد سه تن از دستیاران رابرت مالی، نماینده ویژه معلق شده وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران در دولت بایدن، رابطه‌ای «نزدیک» و «نامتعارف» با حکومت جمهوری اسلامی داشته‌اند.
این گزارش بر پایه هزاران ایمیلی است که بین دیپلمات‌های ایرانی و اعضای این شبکه رد و بدل شده است.
گزارش ایران‌اینترنشنال با عنوان ابعاد پنهان جنگ نرم تهران در کنار مطلب نشریه آمریکایی سمافور درباره عملیات نفوذ جمهوری اسلامی در دولت و مراکز تصمیم‌گیری‌های کلان در ایالات متحده آمریکا، طی روزهای گذشته خشم و عصبانیت نمایندگان کنگره این کشور را در پی داشته است.
سوئد؛ استکهلم، گوتنبرگ، مالمو
همزمان با سالگرد جمعه خونین زاهدان در روز هشتم مهر، ایرانیان ساکن سوئد در شماری از شهرهای این کشور تجمع کردند.
در گوتنبرگ، تجمع‌کنندگان علاوه بر حمایت از معترضان ایرانی از جمله در زاهدان، رییس‌جمهوری آمریکا را نیز به دلیل مماشات با جمهوری اسلامی، هدف شعرهای انتقادی خود قرار دادند.
شماری از معترضان ایرانی در مالمو نیز تجمع کرده و شعارهایی مانند «زاهدان، چشم و چراغ ایران» و «کُرد و بلوچ و آذری، آزادی و برابری» سر دادند.
در استکهلم، پایتخت سوئد نیز ایرانیان تجمع کرده و شعار دادند: «جمعه‌ها قلب ایران در بلوچستان می‌تپد».
بسیاری از تجمع‌کنندگان تصاویری از خدانور لجه‌ای و دیگر کشته‌شدگان خیزش انقلابی را در دست داشتند.
در حرکتی نمادین، یکی از تجمع‌کنندگان تصویر خدانور را با دست‌های بسته شده به میله بازسازی کرد.
در این تجمع، بنری در دست حاضران بود که روی آن نوشته شده بود: «جمهوری اسلامی نماینده مردم ایران نیست. قاتل آن‌هاست و نباید به رسمیت شناخته شود.»
آلمان، فرانکفورت
روز هشتم مهر تصاویری نیز از فرانکفورت منتشر شد که نشان می‌داد گروهی از ایرانیان ساکن آلمان، راهپیمایی کردند و تجمعی اعتراضی را در کنار رود ماین شکل دادند.
هانا نیومن، نماینده آلمان در پارلمان اروپا اما ویدیویی از تیراندازی روز گذشته ماموران جمهوری اسلامی به سوی معترضان در زاهدان منتشر کرد.
او نوشت: «رژیم [ایران] در تاریکی می‌کُشد. بیایید آنچه را که انجام می‌دهد روشن کنیم.»
کلودیا تنی، عضو مجلس نمایندگان آمریکا هم با ابراز تاسف از حمله ماموران حکومتی به معترضان در زاهدان، با مردم «شجاع» این شهر ابراز همبستگی کرد.
او در حساب ایکس خود نوشت: «این خشونت سپاه پاسداران نفرت‌انگیز است. از آنان می‌خواهم فورا حمله به مردم خود را پایان دهند.»
در تجمع روز هفتم مهر معترضان در زاهدان، خاش، تفتان و دیگر شهرهای سیستان و بلوچستان، دست‌کم ۲۹ نفر از جمله هشت کودک با شلیک گلوله‌های ساچمه‌ای زخمی شدند.
سایت حال‌وش گزارش داد که در جریان حمله ماموران امنیتی به قصد سرکوب تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم زاهدان، دست‌کم ۵۱ نفر نیز دستگیر شده‌اند.
با وجود این سرکوب‌ها اما اعتصاب و اعتراض شهروندان بلوچ امروز، هشتم مهر نیز ادامه یافت.
بنا بر گزارش‌های منتشر شده در منابع محلی، بازاریان در دو شهر زاهدان و چابهار در اولین سالگرد جمعه خونین زاهدان و یک روز پس از حمله مجدد نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی به معترضان، اعتصاب کردند و مغازه‌های خود را بستند.
امروز همچنین گروهی از معترضان در زاهدان با روشن کردن آتش خیابان‌ها را مسدود کردند.
هشتم مهر ۱۴۰۱ که به جمعه خونین زاهدان مشهور است، تجمعی از سوی نمازگزاران در اعتراض به تجاوز یک فرمانده نیروی انتظامی به یک دختر ۱۵ ساله بلوچ شکل گرفت.
در واکنش، ماموران نظامی و عوامل جمهوری اسلامی با گلوله‌های جنگی تجمع‌کنندگان و البته شهروندان دیگر را در مصلای زاهدان هدف قرار دادند.
بر اساس جدیدترین آمار حال‌وش که اخبار سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد، در جریان این حمله وحشیانه دست‌کم ۱۰۵ شهروند شامل ١٧ کودک و نوجوان کشته و ده‌ها تن دیگر قطع نخاع، نابینا، مجروح و نقص عضو شدند.
بنا بر گزارش‌های منتشر شده در منابع محلی، بازاریان در دو شهر زاهدان و چابهار در اولین سالگرد «جمعه خونین» زاهدان و یک روز پس از حمله مجدد نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی به معترضان بلوچ، اعتصاب کردند.
بر اساس ویدیوهای منتشر شده در سایت حال‌وش، روز شنبه هشتم مهر گروهی از معترضان در زاهدان به مناسبت نخستین سالگرد کشتار هشتم مهر ۱۴۰۱ این شهر موسوم به «جمعه خونین»، با روشن کردن آتش خیابان‌ها را مسدود کردند.
از سوی دیگر اعتصاب کسبه و بازاریان در زهدان و دیگر شهرهای استان سیستان و بلوچستان ادامه دارد.
کانال تلگرامی «رصد بلوچستان» روز شنبه هشتم مهر با انتشار ویدیوهایی اعلام کرد بازاریان در زاهدان و چابهار در پاسخ به فراخوان‌های اعلام شده، دست به اعتصاب گسترده زده‌اند.
به گزارش این رسانه، شهرهای دیگر استان سیستان و بلوچستان مانند نوبندیان نیز به این اعتصاب پیوسته‌اند.
رصد بلوچستان همچنین نوشت نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی با محاصره بازار زاهدان می‌کوشند از تشکیل تجمعات اعتراضی جلوگیری کنند.
پیش از این فراخوان‌هایی برای تجمع در سالگرد «جمعه خونین زاهدان» در استان سیستان و بلوچستان منتشر شده بود.
همزمان با این تحرکات اما دسترسی مردم به اینترنت در برخی شهرهای این استان با اختلالات گسترده همراه شده است.
جمعه هفتم مهر، مردم زاهدان، سوران، خاش، راسک و تفتان به خیابان‌ها آمدند و با سر دادن شعارهایی علیه جمهوری اسلامی راهپیمایی کردند.
گزارش‌ها از تیراندازی عوامل حکومت به سمت معترضان در زاهدان و بازداشت ده‌ها نفر حکایت دارند.
سایت حال‌وش گزارش داد در جریان حمله ماموران امنیتی به قصد سرکوب تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم زاهدان، دست‌کم ۲۹ نفر، از جمله هشت کودک، با شلیک گلوله‌های ساچمه‌ای زخمی شدند.
این منبع همچنین شمار بازداشت‌شدگان را دست‌کم ۵۱ نفر اعلام کرد.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران اما رسانه‌های بلوچ را متهم کرد برای تحریک احساسات مردم «تصاویر قدیمی از جابه‌جا کردن مجروحان» را در فضای مجازی منتشر کرده‌اند.
خبرگزاری دولتی ایرنا نیز نوشت دیروز در زاهدان «جوی آرام حاکم بود» و مردم این شهر در «کمال آرامش در نماز جمعه حضور یافتند».
هشتم مهر ۱۴۰۱ که به جمعه خونین زاهدان مشهور است، تجمعی از سوی نمازگزاران در اعتراض به تجاوز یک فرمانده نیروی انتظامی به یک دختر ۱۵ ساله بلوچ شکل گرفت.
در واکنش، ماموران نظامی و عوامل جمهوری اسلامی با گلوله‌های جنگی تجمع‌کنندگان و البته شهروندان دیگر را در مصلای زاهدان هدف قرار دادند.
بر اساس جدیدترین آمار حال‌وش که اخبار سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد، در جریان این حمله وحشیانه دست‌کم ۱۰۵ شهروند شامل ١٧ کودک و نوجوان کشته و ده‌ها تن دیگر قطع نخاع، نابینا، مجروح و نقص عضو شدند.
بنیاد کلونی برای عدالت، یک نهاد حقوقی وابسته به خانواده کلونی، جایزه سالانه خود را در زمینه «عدالت برای زنان» به نیلوفر حامدی و الهه محمدی، روزنامه‌نگاران زندانی ایرانی اهدا کرد. اهدای این جایزه در حالی است که بیش از یک سال از بازداشت موقت این دو می‌گذرد.
این بنیاد یک نهاد حقوقی وابسته به خانواده جرج کلونی، بازیگر سینمای آمریکا و همسرش امل کلونی، وکیل حقوق بشر است.
بنیاد کلونی که برای دفاع از آزادی بیان و مطبوعات پایه‌گذاری شده، جایزه امسال خود را به این دو خبرنگار زندانی اهدا کرد و یگانه رضائیان، روزنامه‌نگار ایرانی ساکن آمریکا به نمایندگی از آنان این جایزه را دریافت کرد.
این دو روزنامه‌نگار به دلیل اطلاع‌رسانی درباره جان باختن و تشییع مهسا ژینا امینی تحت فشار و هدف اتهام‌‌زنی نهادهای امنیتی قرار گرفتند و به فاصله یک هفته از هم، بازداشت شدند.
روز جمعه هفتم مهر یک‌سالگی بازداشت موقت الهه محمدی بود و به همین مناسبت، شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی از او و نیلوفر حامدی یاد کردند. از جمله حساب کاربری روزنامه هم‌میهن که با انتشار ویدیویی، به وضعیت او در این مدت اشاره کرد.
الهه محمدی هفتم مهر ۱۴۰۱ در حالی به دلیل تهیه گزارش از مراسم خاک‌سپاری مهسا ژینا امینی بازداشت شد که با مجوز روزنامه هم‌میهن به سقز رفته بود.
او وقتی به تهران برگشت به صورت تلفنی احضار شد و به همین دلیل به سوی محل بازجویی در حال حرکت بود که در مسیر بازداشت شد.
الناز محمدی، خواهر دوقلوی الهه، با انتشار ویدیویی به مناسبت یک سال زندانی بودن خواهرش ضمن ابراز دلتنگی برای او نوشت: «۳۶۵ روز از بازداشت خواهرم گذشت ...»
کاربران در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) با استفاده از هشتگ‌هایی چون «روزنامه‌نگاری جرم نیست» خواهان آزادی او و نیلوفر حامدی شدند.
برخی نیز یادآور شدند که بر اساس قانون جمهوری اسلامی باید در جلسات دادگاه روزنامه‌نگاران هیات منصفه حضور داشته باشد اما در محاکمه نیلوفر و الهه، خبری از همان هیات منصفه نمایشی هم نبود و جلسه دادگاهشان «پنهانی» و غیر علنی برگزار شد.
موارد متعدد نقض قانون در رسیدگی به پرونده این روزنامه‌نگاران
آخرین جلسه دادگاه این دو روزنامه‌نگار حدود دو ماه پیش برگزار شد اما هنوز خبری از صدور رای نیست.
این در حالی است که به گفته حقوقدانان، ماده ۳۷۴ آیین دادرسی کیفری تصریح کرده نهایتا ظرف یک هفته، رای باید صادر و ابلاغ شود.
موضوعی که شهاب میرلوحی، وکیل الهه محمدی نیز به آن اشاره کرد و در پستی به موارد متعددی از نقض قانون در این پرونده پرداخت.
او توضیح داد که وقتی بعد از اتمام جلسه اول رسیدگی نسبت به ادامه «بازداشت موقتِ بدون توجیه قانونی» اعتراض کرده، به او پاسخ «قاطع و مصممی» مبنی بر این داده‌اند که دادگاه در این مرحله با تکلیفی مواجه نیست.
این وکیل دادگستری یادآوری کرد که از همان ابتدا، رویه‌های غیرقانونی در جریان بود به‌طوری‌که وقت اول رسیدگی به پرونده این دو روزنامه‌نگار به صورت «کاملا اتفاقی ابتدا در یک نشست خبری به اطلاع وکلای پرونده رسید» و نهایتا هم به شکل تلفنی و تنها به یکی از وکلا ابلاغ شد.
میرلوحی ادامه داد: «در یک اقدام شگفت‌آور دیگر و باز هم بدون منظور، فاصله قانونی بین ابلاغ وقت و روز رسیدگی کمتر از یک هفته در نظر گرفته شد و این اتفاقات غیرعامدانه ادامه یافت ...»
به گفته او، حتی پس از پایان وقت رسیدگی دوم و با وجود تکلیف صریح قانونی برای «انشای رای در ظرف یک هفته» این اتفاق نیفتاد و اکنون با گذشت بیش از یک ماه همچنان دادنامه‌ای از سوی شعبه رسیدگی کننده صادر نشده است.
روزنامه هم‌میهن نیز در گزارشی در همین زمینه، با اشاره به اظهارات متناقض سخنگوی قوه قضاییه درباره پرونده نیلوفر حامدی و الهه محمدی یادآور شد که ۱۰ مرداد، مسعود ستایشی، سخنگوی قوه قضاییه گفت پرونده در مرحله انشای رای است.
همین فرد اما در جلسه چهارم مهر گفت «به یاد ندارم» که در جلسه گذشته گفته باشم پرونده در شرف رای است.
ستایشی در نشست خبری مرداد ماه خود همچنین مدعی شده بود اتهام این دو نفر ارتباطی با تهیه گزارش درباره مهسا ژینا امینی و حرفه خبرنگاری آنها «ندارد» و این اشخاص در مقاطعی با «دولت متخاصم آمریکا» همکاری داشته‌اند.
موضوعی که از سوی وکلای نیلوفر حامدی و الهه محمدی رد شد و میرلوحی گفت فقط در قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست «بیش از ۱۰ بار از خانم مهسا امینی اسم برده شده است».
دومین و آخرین جلسه دادگاه بدوی نیلوفر حامدی و الهه محمدی به ترتیب در روزهای سوم و چهارم مرداد امسال برگزار شد و آنها در این جلسه از عملکرد خود به عنوان خبرنگار دفاع کردند.
نیلوفر حامدی در تاریخ ۳۱ شهریور سال گذشته به دلیل گزارشگری درباره وضعیت مهسا ژینا امینی از بیمارستان، به وسیله نیروهای حکومتی در خانه خود بازداشت شد.
یک هفته بعد هم الهه محمدی، خبرنگار روزنامه هم‌میهن، به دلیل انتشار گزارش‌هایی از مراسم خاک‌سپاری مهسا امینی در شهر سقز بازداشت شد.
روزنامه شرق پیشتر با اشاره به گذشت یک سال حقوقی از بازداشت موقت نیلوفر حامدی، ماده ۲۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری را یادآوری کرده بود که تاکید دارد مدت زمان قرار این نوع بازداشت‌ها «حداکثر یک سال» است.
با این‌حال در این مدت نه حکم دادگاه بدوی صادر شده و نه قرار نیلوفر حامدی و الهه محمدی تبدیل به وثیقه شده است.
در جریان خیزش انقلابی ایرانیان علیه جمهوری اسلامی، بر اساس گزارش فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران، دست‌کم ۱۰۰ روزنامه‌نگار در ایران بازداشت و بیش از ۲۱ نفر آنان در مجموع به ۷۷ سال زندان محکوم شدند.
شش روزنامه‌نگار از جمله نیلوفر حامدی و الهه محمدی هم از یک سال پیش تاکنون همچنان در زندان هستند.
مردم زاهدان، سوران، خاش، راسک و تفتان روز جمعه هفتم مهر به خیابان‌ها آمده و با سر دادن شعارهایی علیه جمهوری اسلامی راهپیمایی کردند. گزارش‌ها از تیراندازی عوامل حکومت به سمت معترضان در زاهدان و زخمی شدن ده‌ها شهروند، از جمله هشت کودک، و بازداشت ده‌ها نفر دیگر حکایت دارد.
سایت حال‌وش گزارش داد در جریان حمله ماموران امنیتی به قصد سرکوب تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم زاهدان، دست‌کم ۲۹ نفر، از جمله هشت کودک، با شلیک گلوله‌های ساچمه‌ای زخمی شده‌اند.
این منبع همچنین شمار بازداشت‌شدگان را دست‌کم ۵۱ نفر اعلام کرد.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، ماموران امنیتی مناطق مختلف زاهدان از جمله شیرآباد، بعثت و مشترک را محاصره کرده و با حمله به منزل چند شهروند، آنها را بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل کردند.
حال‌وش پیش از این تعداد شهروندان بازداشت شده روز جمعه در زاهدان، خاش و میرجاوه را دست‌کم ۳۱ نفر اعلام کرده بود.
سرکوب خشونت‌بار معترضان در استان سیستان و بلوچستان در روز جمعه هفتم مهر با محکومیت جهانی همراه شد.
کلودیا تنی، عضو مجلس نمایندگان آمریکا، با ابراز تاسف درباره حمله ماموران حکومتی به سوی معترضان در زاهدان، با مردم «شجاع» ابراز همبستگی کرد.
او در حساب ایکس خود نوشت: «این خشونت سپاه پاسداران نفرت‌انگیز است. از آنها می‌خواهم فورا حمله به مردم خود را پایان دهند.»
هانا نیومن، نماینده آلمان در پارلمان اروپا نیز با انتشار ویدیویی از تیراندازی ماموران جمهوری اسلامی به سوی معترضان در زاهدان نوشت: «رژیم [ایران] در تاریکی می‌کشد. بیایید آنچه را که انجام می‌دهد روشن کنیم.»
زاهدان
با وجود انکار مقام‌های حکومتی، ویدیوها و گزارش‌های منتشر شده از زاهدان، از تیراندازی مستقیم نیروهای امنیتی به سوی شهروندان در مناطق مختلفی از شهر و ایستادگی معترضان در مقابل ماموران حکایت دارند.
مهدی شمس‌آبادی، دادستان زاهدان مدعی شد هیچ‌گونه تیراندازی‌ای در استان سیستان و بلوچستان «رخ نداده است».
خبرگزاری ایرنا به نقل از او نوشت که شرایط در زاهدان «عادی» است و نمازگزاران بدون هیچ اتفاقی مصلای شهر را ترک کرده‌اند و به سمت خانه‌های خود رفته‌اند.
این اظهارات در حالی مطرح شده است که پیشتر خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، با تایید حمله مسلحانه نیروهای امنیتی به مردم نوشت: «عده‌ای قلیل اقدام به تجمع و سنگ‌اندازی به سمت نیروهای امنیتی کردند که ماموران نیز با تیراندازی هوایی و پرتاب گاز اشک‌آور صحنه را مدیریت کردند.»
این خبرگزاری همچنین مدعی شد معترضان «بعد از دقایقی پراکنده شدند» و اکنون «هیچ مشکل خاصی» در سطح شهر زاهدان وجود ندارد.
با این حال ویدیوهای منتشر شده نشان می‌دهند ماموران نظامی برای سرکوب مردم تیربار به همراه دارند.
یک ویدیوی منتشر شده در کمپین «فعالین بلوچ» هم نشان می‌دهد کودکی خردسال در جریان تیراندازی‌ها مجروح شده است.
تعدادی از معترضان مجروح به درمانگاه مسجد مکی زاهدان منتقل شده‌اند و در حال مداوا هستند.
در ویدیوهایی نیز شلیک گاز اشک‌آور از سوی ماموران حکومتی به سمت مردم زاهدان دیده می‌شود.
ویدیوهایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که نشان می‌دهند ماموران پس از حمله به مردم از سوی معترضان عقب رانده شده و فرار کرده‌اند.
مردم شهر زاهدان پس از نماز جمعه‌ای که یک روز پیش از سالگرد کشتار این شهر در جمعه خونین برگزار شد، به خیابان‌ها آمده و شعارهایی چون «تجاوز، جنایت، مرگ بر این ولایت» سر دادند.
«بسیجی، سپاهی، داعش ما شمایی» از دیگر شعارهای معترضان بود.
معترضان زاهدان در راهپیمایی‌های یک سال گذشته خود بارها به خشونت و جنایات سپاه و بسیج، دو نهاد نظامی و شبه‌نظامی جمهوری اسلامی اشاره کرده‌اند.
«خدانور ما رو بردن، جنازه‌اش رو آوردن» و «کشته شده خدانور، به دست چندتا مزدور» از دیگر شعارهای معترضان در زاهدان بود.
خدانور لجه‌ای، جوان ۲۷ ساله‌ای بود که یک روز پس از جمعه خونین زاهدان، ماموران به کلیه او شلیک کردند و به دلیل خودداری کادر پزشکی از درمانش، در بیمارستان جان باخت.
تصویر شکنجه او از سوی ماموران انتظامی هنگام بازداشت در یک سال پیش از قتلش، در شبکه‌های اجتماعی بسیار مورد توجه قرار گرفت. در این عکس، دست‌های او به میله پرچم وسط حیاط بسته شده است.
شهروندان زاهدانی اما در راهپیمایی اعتراضی خود شعار «بلوچ می‌میرد، ذلت نمی‌پذیرد» نیز سر دادند.
علاوه بر این شعارها، ویدیوهای متعددی از زاهدان منتشر شده است که حاکی از تیراندازی ماموران امنیتی به سمت مردم است.
نیروهای امنیتی علاوه بر محوطه اطراف مسجد مکی، در مناطق بازار مشترک، شیرآباد، کشاورز و خیام زاهدان نیز به سمت مردم شلیک کردند.
بر اساس گزارش حال‌وش و گفته‌های شاهدان عینی، نیروهای نظامی مستقر مقابل مصلای زاهدان، چند بار رگبار هوایی زده و داخل آن گاز اشک‌آور انداختند.
با ادامه‌دار شدن این درگیری‌ها بین معترضان و ماموران، شهروندان شعارهایی چون «نترسید نترسید، ما همه با هم هستیم» سر دادند.
راهپیمایی‌کنندگان همچنین شعار دادند: «برادر شهیدم، خونت رو پس می‌گیرم ...»
بر اساس گزارش منابع محلی، مسجد مکی زاهدان همچنان در محاصره نیروهای امنیتی است و درگیری بین ماموران و مردم ادامه دارد.
علاوه بر زاهدان، گزارش‌ها و ویدیوهایی نیز از راهپیمایی‌های اعتراضی مردم در دیگر شهرهای استان سیستان و بلوچستان منتشر شده است.
سوران
مردم سوران با وجود جو شدید امنیتی این شهر به خیابان آمده و شعارهایی از جمله «بسیجی، سپاهی، داعش ما شمایی» سر دادند.
خاش
بر اساس ویدیوهای منتشر شده، مردم معترض در خاش روز هفتم مهر در راهپیمایی اعتراضی خود با حمله ماموران حکومتی مواجه شده و توانستند آنها را عقب برانند.
این معترضان در راهپیمایی خود فریاد «مرگ بر خامنه‌ای» سر دادند.
بر اساس ویدیوهای منتشر شده، معترضان همچنین شعارهایی علیه بسیج و سپاه سر دادند.
راسک و تفتان
در شهرهای راسک و تفتان نیز شهروندان روز جمعه به خیابان‌ها آمده و علیه جمهوری اسلامی شعار دادند.
بر اساس گزارش‌ها، ماموران سعی کردند معترضان را متفرق کنند.
همزمان با این راهپیمایی‌ها و درگیری‌ها، نت‌بلاکس، سازمان نظارت بر اینترنت جهانی، بر اساس معیارهای فنی اتصال به اینترنت گزارش‌ها درباره اختلال شدید و قطع سیستماتیک اینترنت زاهدان را تایید کرد.
این سازمان اعلام کرد مقام‌های جمهوری اسلامی با هدف سرکوب اعتراضات در زاهدان، اینترنت را به صورت سیستماتیک قطع کرده‌اند.
راهپیمایی اعتراضی شهروندان در زاهدان و دیگر شهرهای استان سیستان و بلوچستان در حالی یک روز پیش از نخستین سالگرد جمعه خونین برگزار شد که مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی، در خطبه‌های نماز جمعه امروز خود از رسیدگی قانونی به جنایات رخ داده از سوی حکومت اظهار ناامیدی کرد.
امام جمعه اهل سنت زاهدان در خطبه‌های نماز جمعه امروز، کشتار هشتم مهر سال گذشته را برای هر کسی که «وجدانی بیدار دارد» حادثه‌ای تلخ توصیف کرد و گفت چنین حملاتی با بیش از ۱۰۰ کشته و ۳۰۰ مجروح در هیچ کجای دنیا پیش نمی‌آید.
به گفته مولوی عبدالحمید، مصلای زاهدان همیشه مکانی محوری در زمینه «وحدت و امنیت» بوده و کسی انتظار نداشت کشتار جمعه خونین در چنین محلی رخ دهد.
او گفت: «به قاضیانی که پرونده را رسیدگی می‌کنند شناخت داریم. آدم‌های خوبی هستند اما در کشور ما، قضات استقلال لازم را ندارند و بر همین اساس، اطلاع داریم که از جاهای مختلف بر این قاضی‌ها فشارهای زیادی وارد می‌شود.»
مولوی عبدالحمید تاکید کرد که دیگر به اینکه قاضی پرونده جمعه خونین بتواند حکمی [به نفع قربانیان] صادر کند، امیدی ندارد.
در روزهای گذشته گزارش‌های متعددی درباره تشدید جو امنیتی زاهدان و دیگر شهرهای سیستان و بلوچستان در آستانه سالگرد کشتار هشتم مهر منتشر شده است.
بر اساس این گزارش‌ها، شمار زیادی نیروی امنیتی از استان‌های همجوار به سیستان و بلوچستان گسیل و شهر زاهدان محاصره شده و نیروهای نظامی در روزهای هفتم و هشتم مهر در حالت آماده‌باش قرار گرفته‌اند.
هشتم مهر ۱۴۰۱ که به جمعه خونین زاهدان مشهور است، تجمعی از سوی نمازگزاران در اعتراض به تجاوز یک فرمانده نیروی انتظامی به یک دختر ۱۵ ساله بلوچ در چابهار شکل گرفت.
در واکنش، ماموران نظامی و عوامل جمهوری اسلامی از جمله با تک‌تیراندازهای مستقر بر پشت‌بام‌ها با گلوله‌های جنگی تجمع‌کنندگان و البته شهروندان دیگر را در مصلای زاهدان هدف قرار دادند.
بر اساس جدیدترین آمار حال‌وش که اخبار سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد، در جریان این حمله وحشیانه دست‌کم ۱۰۵ شهروند شامل ١٧ کودک و نوجوان کشته و ده‌ها تن دیگر قطع نخاع، نابینا، مجروح و نقص عضو شدند.
حدود یک ماه بعد و در روز ۱۳ آبان حمله مرگ‌بار دیگری این بار در شهر خاش رخ داد و با شلیک گلوله‌های جنگی ماموران امنیتی به نمازگزاران این شهر، دست‌کم ۱۸ نفر کشته و ده‌ها نفر دیگر مجروح شدند.
