وکیلی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب: زمین بازی نظام باتلاقی شده است
ده‌ها کنشگر حقوق زنان در بیانیه‌ای در اعتراض به جرم‌انگاری روایت‌گری نرگس محمدی از آزارگری جنسی در زندان‌ها و حمایت از کارزار او برای هم‌صدایی علیه این تعرض‌ها، بر همبستگی خود با بند زنان اوین و تلاش‌ها برای ثبت و بازگویی روایات آزار جنسی زندانیان از دهه ۶۰ تاکنون تاکید کردند.
حکم اعدام و ۱۶ سال حبس ماموستا محمد خضرنژاد، روحانی معترض کرد اهل سنت در دیوان عالی کشور تایید شد. خضرنژاد ۲۸ آبان ۱۴۰۱ پس از سخنرانی در مراسم یادبود اسعد رحیمی، از جان‌باختگان خیزش انقلابی بازداشت و سپس از سوی دادگاه انقلاب ارومیه به اتهام «افساد فی‌الارض» به اعدام محکوم شد.
شبکه حقوق بشر کردستان روز پنج‌شنبه ۱۷ خرداد در گزارشی نوشت این حکم در شعبه ۴۱ دیوان عالی کشور به ریاست قاضی علی رازینی تایید شده است.
شعبه سوم دادگاه انقلاب ارومیه به ریاست قاضی رضا نجف‌زاده، خضرنژاد را در تاریخ ۲۹ آذر ۱۴۰۲ بابت اتهام «افساد فی‌الارض» به اعدام، بابت اتهام «لطمه وارد کردن به تمامیت یا استقلال کشور» به ۱۵ سال حبس و برای اتهام «تبلیغ علیه نظام» به یک سال حبس تعزیری محکوم کرده بود.
شبکه حقوق بشر کردستان به نقل از یک منبع مطلع نوشت دادگاه خضرنژاد در چهار جلسه کوتاه که آخرین آن در آبان ۱۴۰۲ بود، به صورت ویدیو کنفرانس و بدون حق داشتن وکیل برگزار شد و قاضی، بدون شنیدن توضیحات و دفاعیات او و تنها بر اساس گزارش وزارت اطلاعات، اقدام به صدور حکم کرد.
در این گزارش آمده است صدور حکم اعدام از سوی دادگاه انقلاب برای خضرنژاد به اتهام «همکاری با گروه‌های تندرو مذهبی» در حالی صورت گرفته که او همواره در سخنرانی‌ها و بیانیه‌های خود منتقد هر نوع تندروی مذهبی بوده و بر رواداری دینی تاکید داشته است.
سازمان عفو بین‌الملل روز سوم خرداد با انتشار نامه‌ای نسبت به خطر جدی اجرای حکم اعدام خضرنژاد و ۱۴ زندانی دیگر در ارتباط با اعتراضات سراسری در ایران هشدار داد.
در این نامه تاکید شد هشت تن از این افراد از جمله خضرنژاد در رابطه با خیزش «زن، زندگی، آزادی» بازداشت و به اعدام محکوم شده‌اند.
محمد خضرنژاد در تاریخ ۲۸ آبان ۱۴۰۱، همراه فرزندش یاسر، به دست نیروهای امنیتی بازداشت و به بازداشتگاه اداره اطلاعات ارومیه منتقل شد.
فرزند او پس از چند روز آزاد شد.
رسانه‌های حقوق بشری همان زمان گزارش دادند بازداشت این روحانی اهل سنت پس از سخنرانی‌اش در مسجد افتخاری بوکان، برای یادبود اسعد رحیمی در این شهر صورت گرفته است.
خضرنژاد در این مراسم از نحوه برخورد حکومت با شهروندان معترض در جریان خیزش انقلابی انتقاد کرد.
سازمان حقوق بشری هه‌نگاو بهمن ماه سال گذشته گزارش داد خضرنژاد پس از بازداشت به مدت ۱۰۰ روز در بازداشتگاه اداره اطلاعات ارومیه «تحت شدیدترین شکنجه‌ها قرار گرفت و ناچار به اعترافات اجباری علیه خود شد».
شبکه حقوق بشر کردستان در گزارش روز ۱۷ خرداد خود نوشت که خضرنژاد در هر چهار جلسه دادگاه، با وجود نداشتن زمان کافی برای دفاع از خود، با رد کلیه اتهام‌های انتسابی، اعلام کرده بود تمامی اعترافات از جمله ویدیوی ضبط شده از او به دست وزارت اطلاعات، به اجبار و در نتیجه شکنجه‌های شدید انجام شده است.
بنابر این گزارش، او صلاحیت دادگاه انقلاب را برای رسیدگی به اتهامات خود به عنوان یک روحانی زیر سوال برده و خواستار محاکمه خود در دادگاه ویژه روحانیت شده بود.
به نوشته شبکه حقوق بشر کردستان، خضرنژاد هم‌اکنون بدون رعایت اصل تفکیک جرایم در بند پذیرش دو زندان مرکزی ارومیه که محل نگهداری زندانیان بلاتکلیف است نگهداری می‌شود.
در بهمن ۱۴۰۲ بیش از ۲۴۰ روحانی اهل سنت کُرد، در نامه‌ای به رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی، حکم اعدام برای خضرنژاد را ناعادلانه خواندند و با رد تمامی اتهام‌های مطرح شده علیه این روحانی، خواستار آزادی او شدند.
پس از آن ۱۴ نواندیش دینی در نامه‌ای به سازمان ملل به صدور حکم اعدام خضرنژاد اعتراض کردند و از شورای حقوق بشر این سازمان خواستند از اعتبار و اقتدارش برای نجات جان این روحانی اهل سنت محکوم به اعدام استفاده کند.
از زمان آغاز اعتراضات سراسری «زن، زندگی، آزادی» در شهریور ۱۴۰۱، سرکوب فعالان مدنی، سیاسی و معترضان از سوی حکومت ایران شدت گرفته و همچنان ادامه دارد.
این اعتراضات به یک خیزش سراسری در ایران تبدیل شد و جمهوری اسلامی تاکنون دست‌کم ۹ معترض از جمله محسن شکاری، مجیدرضا رهنورد، محمد حسینی، محمدمهدی کرمی، مجید کاظمی، سعید یعقوبی، صالح میرهاشمی، میلاد زهره‌وند و محمد قبادلو را در ارتباط با آن اعدام کرده است.
اطلاعات رسیده به ایران‌اینترنشنال نشان می‌دهد حسین شنبه‌زاده در سه ماه اخیر به‌طور ویژه هدف تهدید و آزار و اذیت امنیتی‌ها بوده است. این ویراستار و فعال رسانه‌ای از ابتدای سال جاری با موجی از تهدیدهای جانی علیه خود مواجه شد.
یکی از نزدیکان حسین شنبه‌زاده به ایران‌اینترنشنال گفت این تهدیدها به شکل ویژه از روز هفتم فروردین امسال آغاز شد و هر روز ده‌ها نفر با هویت‌هایی عمدتا مشخص با او تماس تلفنی می‌گرفتند.
به گفته این منبع، در این مدت حدود ۳۰ شماره تلفن مختلف بارها با شنبه‌زاده تماس گرفته و او را تهدید جانی کردند.
در بسیاری از این تماس‌ها خطاب به او گفته‌اند: «می‌آییم و دست و پایت را می‌شکنیم.»
بر اساس اطلاعات این منبع که به دلایل امنیتی امکان افشای هویت او وجود ندارد، شنبه‌زاده در سه ماه منتهی به بازداشتش، پیام‌های تهدیدآمیز متنی فراوانی نیز در تلگرام، واتس‌اپ و توییتر دریافت کرده بود.
واکنش‌ها به جاسوس خواندن شنبه‌زاده
گری کاسپاروف، قهرمان سابق شطرنج جهان و از مخالفان ولادیمیر پوتین، با گذاشتن یک «نقطه» در پستی در ایکس به خبر بازداشت حسین شنبه‌زاده واکنش نشان داد.
این ویراستار و فعال رسانه‌ای به خاطر نوشته‌های انتقادی‌اش از جمله گذاشتن یک نقطه زیر پستی از علی خامنه‌ای در ایکس بازداشت شد.
طی ساعات گذشته و در روز پنج‌شنبه ۱۷ خرداد، هشتگ نام حسین شنبه‌زاده در ایکس بیش از ۵۷ هزار بار تکرار شد.
بسیاری از کاربران به منتسب کردن اتهام «جاسوسی برای اسرائیل» به او واکنش نشان دادند و آن را در مورد شنبه‌زاده که با نام و هویت واقعی‌اش در ایکس فعالیت می‌کرد، بی‌اساس خواندند.
کاربری در این زمینه نوشت: «مگر حسین به چه اطلاعاتی دسترسی داشت که جاسوسی کند؟ اطلاعات موشکی یا هسته‌ای داشت؟ چرا چرند می‌بافید ...»
آرش صادقی، فعال حقوق بشر و زندانی سیاسی سابق با تعریف جرم «جاسوسی» از نظر قوانین جمهوری اسلامی در ایکس نوشت: «در تعریف جرم جاسوسی آمده هر گاه شخصی اطلاعات طبقه‌بندی شده را در اختیار اشخاصی قرار دهد که صلاحیت دسترسی به آن‌ها را ندارند، عمل ارتکابی جاسوسی است.»
صادقی در ادامه تاکید کرد: «چطور می‌توانید یک ویراستار، نویسنده و طنزنویس را که تنها تریبونش همین صفحه توییترش بود متهم به جاسوسی کنید؟»
دادستانی اردبیل عصر روز چهارشنبه بدون نام بردن از حسین شنبه‌زاده از بازداشت فردی خبر داد که با «افسران رده بالای سرویس جاسوسی موساد در ارتباط بود و تحت پوشش فعالیت ویراستاری اقدام به جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز موساد از داخل کشور می‌کرد».
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران فرد مورد اشاره دادستانی را شنبه‌زاده خواند و با تکرار همان اتهامات، گفت او «سابقه توهین به ائمه اطهار و مقدسات» را داشته است.
پس از انتشار این گزارش، چند کاربر از «کاترین شکدم» نام بردند و گفتند جاسوس اسرائیل چنین کسی است که مقام‌های جمهوری اسلامی حتی تا ماه‌ها متوجه اقدامات جاسوسی او نشدند.
کاترین پرز شکدم، تحلیل‌گر یهودی، آذر سال ۱۴۰۰ در یادداشتی برای روزنامه تایمز اسرائیل به نحوه ایجاد اعتماد به او در بین مقام‌های جمهوری اسلامی پرداخت. برخی مقام‌های جمهوری اسلامی همان زمان موضوع «نفوذ» او را در نهادهای نظام انکار کردند.
کاربری با اشاره به اتهاماتی که دادستانی اردبیل به شنبه‌زاده وارد کرده، در ایکس نوشت: «اگر جاسوس بود چرا در فضای مجازی با موافقان رژیم سرشاخ می‌شد؟ جاسوس نباید با موافقان رژیمی که در آن نفوذ می‌کند، هم‌رنگ باشد؟»
این کاربر به بخش دیگری از ادعای دادستانی اردبیل درباره تلاش شنبه‌زاده برای «اختفا و خروج از کشور» نیز واکنش نشان داد و نوشت: «اگر متواری بود چرا از اردبیل توییت می‌زد؟»
پس از طرح ادعای دادستانی اردبیل، خانواده حسین شنبه‌زاده بیانیه‌ای منتشر کردند و گفتند که او از مدت‌ها قبل در شبکه ایکس از قصدش برای سفر به اردبیل سخن گفته بود: «او حتی تا ساعتی قبل از دستگیری نیز در همین شبکه از شهر اردبیل سخن می‌گفت و از خودش عکس منتشر می‌کرد.»
صدها کاربر با بازنشر جمله‌ای از حسین شنبه‌زاده، به خبر بازداشت او واکنش نشان دادند.
شنبه‌زاده که بارها درباره بازداشت‌شدگان و زندانیان سیاسی اطلاع‌رسانی کرده بود، پیش‌تر در ایکس خطاب به مخاطبانش گفته بود: «من اگه دستگیر شدم، تو هم لطف کن منو فراموش نکن.»
او در واکنش به اظهار نگرانی برخی کاربران درباره احتمال بازداشتش به خاطر نوشته‌های صریح در نقد حکومت و برخی طنزنوشته‌هایش در مورد باورهای مذهبی-سنتی، نوشته بود آن کسی باید بترسد که حتی برای رفتن نزد نزدیک‌ترین آدم‌هایش هم ۱۰ بادیگارد با خود می‌برد.
حسین شنبه‌زاده، پیش‌تر به صورت ناشناس و با اسم «اسب شاخدار ویراستار» در ایکس فعالیت می‌کرد.
از جمله کارهای منتشر شده او ویراستاری «میراث و مرگ و زندگی با اوست» نوشته «نجیب محفوظ» است.
این ویراستار ادبی پس از شناسایی از سوی نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی و با اتهامات امنیتی در سال ۱۳۹۸ بازداشت شد و مدتی را در انفرادی گذارند.
شنبه‌زاده بعدتر در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران با اتهام‌های «توهین به مقدسات و رهبر جمهوری اسلامی» و «تبلیغ علیه نظام» به پنج سال و ۱۰ ماه زندان محکوم شد که سه سال و شش ماه آن قابل اجرا بود.
او ۹ تیر ۱۴۰۱ به زندان رفت و پیش از موعد و پس از نزدیک به ۱۰ ماه حبس، در روز ۲۹ فروردین ۱۴۰۲، خبر از آزادی زود هنگامش با عفو خامنه‌ای داد.
شنبه‌زاده نوشت: «این‌که عفو من هم شامل ایشان شد یا نه، حکایت دیگری است.»
قاسم رضایی، جانشین فرمانده کل انتظامی کشور، گفت که «برخورد با ناهنجاری‌ها در سواحل و تفرجگاه‌ها رسالت ترک‌نشدنی پلیس است.» او افزود: «هفت هزار نیروی انتظامی به‌صورت مستقیم در استان‌های شمالی برای کنترل سواحل و تفرجگاه‌ها و ایجاد نظم در سواحل شمال کشور مستقر می‌شوند.»
اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات در جلسه سران قوا درباره انتخابات گفت این وزارتخانه در تلاش است تا «با برنامه مخرب معاندین خارج‌نشین» مقابله کند و افزود: «رفتار نامزدها و حامیان آن‌ها به‌طور مستمر رصد شده و به افرادی که رویکرد تخریب‌گرایانه اتخاذ کنند تذکرات لازم داده خواهد شد.»
