فاطمه سپهری، زندانی سیاسی: ما در سیرک انتصابات شرکت نخواهیم کرد



امیرحسین قاضیزاده هاشمی که با عنوان ادامه راه ابراهیم رئیسی وارد انتخابات شده بود، با انتشار متنی از ادامه حضور در رقابت انتخاباتی انصراف داد. او نوشته برای «حفظ انسجام نیروهای انقلاب» و در پاسخ به درخواست کتبی «شورای عالی اجماع نیروهای انقلاب و برخی از علما» انصراف میدهد.

چهرههای اصلاحطلب در انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۳ از مسعود پزشکیان حمایت کردند. بخش بزرگی از تبلیغات آنها مربوط به فشار اقتصادی سه سال دولت ابراهیم رئیسی است اما کارنامه اقتصادی آخرین دولت مورد حمایت ایشان چیست؟ به عنوان مثال، قیمت بنزین در کدام دولت سه برابر شد؟
این اعداد را دشمن یا اعضای ستاد رقیب اصلاحطلبان و پزشکیان ارائه نکردهاند بلکه گزارش عملکرد دولت دوم حسن روحانی بین سالهای ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ است که از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار ثبت و ضبط شدهاند.
فشار اقتصادی در سه سال اخیر و دولت ناکام ابراهیم رئیسی قابل انکار نیست. افزایش قیمت دلار و اینکه تورم نقطه به نقطه در دولت رئیسی رکورد زده، درست است اما تجربه مردم از آخرین دولت تحت حمایت اصلاحطلبان نیز تفاوت چندانی با سه سال دوره رئیسی ندارد. تنها تفاوت این است که از دولت مورد حمایت اصلاحطلبان سه سال گذشته اما دولت رئیسی هنوز تمام نشده است.
افزایش ۵۶۰ درصدی قیمت دلار
قیمت دلار در پایان سال ۱۳۹۵، سه هزار و ۶۴۵ تومان بود. اواخر اسفند ۱۳۹۹ و در پایان عمر دولت دوم روحانی، قیمت هر دلار در بازار آزاد به بیش از ۲۴ هزار تومان رسیده بود. این یعنی رشد ۵۶۰ درصدی قیمت دلار در چهار سال. یعنی به طور میانگین هر سال دولت دوم روحانی، قیمت دلار ۱۴۰ درصد افزایش داشته است.
افزایش چهار و نیم برابری نرخ تورم
نرخ تورم سالانه در سال ۱۳۹۵، برابر با ۶/۹ درصد بود. این عدد در سال ۱۳۹۶ یعنی شروع دولت دوم روحانی به ۸/۲ درصد رسید. سال ۱۳۹۷، نرخ تورم به ۲۶/۹ درصد رسید. در سال ۱۳۹۸، نرخ تورم سالانه ۳۴/۸ درصد بود و در پایان سال ۱۳۹۹، تورم سالانه به ۳۶/۴ درصد رسید.
در واقع نرخ تورم در پایان دولت دوم روحانی حدودا چهار و نیم برابر نرخ تورم در ابتدای کار دولت دوازدهم بود.
مسکن، هفت برابر
در ایران تغییرات قیمت مسکن در شهرستانها معمولا تابعی از تغییرات در تهران است.
بر اساس گزارش بانک مرکزی میانگین قیمت یک متر آپارتمان مسکونی در تهران در فروردین ۱۳۹۶ حدود ۴/۳۷ میلیون تومان بوده است.
این عدد بر اساس همین گزارش در فروردین سال ۱۴۰۰ به ۲۹/۳۲ میلیون تومان رسیده است.
این یعنی قیمت مسکن در چهار سال حدود هفت برابر افزایش یافته است.
نصف شدن میران تفریحات در چهار سال
نتیجه افزایش قیمت مسکن و مواد غذایی، خود را در بودجه خانوارها نشان داد.
طبق گزارش مرکز آمار ایران از بودجه خانوار، در سال ۱۳۹۶ یعنی اولین سال فعالیت دولت دوم روحانی، سهم بخش «تفریحات، سرگرمی و خدمات فرهنگی» از مجموع بودجه یک خانوار شهری ۲/۹ درصد بود که این رقم در سال ۱۴۰۰ و پایان دوره چهار ساله روحانی، به ۱/۶ درصد رسید و در واقع نصف شد.
خودرو شش برابر شد
قیمت یک دستگاه پراید ۱۱۱ صفر در فروردین سال ۱۳۹۶ حدود ۲۲ میلیون تومان بود.
قیمت همین خودرو در فروردین سال ۱۴۰۰ به حدود ۱۲۷ میلیون تومان رسید. یعنی حدودا شش برابر شد.
پژو ۲۰۶ تیپ-۵ در فروردین سال ۱۳۹۶ حدود ۳۹ میلیون تومان بود.
قیمت همین خودرو در فروردین سال ۱۴۰۰ به حدود ۲۵۷ میلیون تومان رسید. یعنی افزایش ششونیم برابری.
بنزین سه برابر شد
۲۴ آبان ۱۳۹۸، قیمت بنزین به شکلی غافلگیر کننده از هر لیتر هزار تومان به هر لیتر سه هزار تومان رسید. این جریان اعتراضاتی سراسری را رقم زد و با سرکوب گسترده معترضان، آبان خونین ۹۸ در تاریخ جمهوری اسلامی ثبت شد.
برخی مقامات دولتی سعی کردند نقش خود را در افزایش قیمت بنزین کتمان کنند.
با وجود این، نظریهپردازان جریان اصلاحات از جمله عباس عبدی که امروز تمام قد از پزشکیان دفاع میکند، در آن زمان دربست از افزایش قیمت بنزین حمایت و حتی به مجلس که طرحی برای بازگرداندن قیمت بنزین ارائه کرده بود حمله کردند.
چاپ پول، روزی ۱۹۰ میلیارد تومان
پایه پولی که بعضا از آن با عنوان چاپ اسکناس هم یاد میشود در واقع هر پولی شامل اسکناس، سکه و اعتباراتی است که یک بانک مرکزی منتشر میکند. رقم پایه پولی در سال ۱۳۹۵ برابر ۱۷۹/۸۳ هزار میلیارد تومان بود. این رقم در سال ۱۳۹۹ و پایان دولت دوم روحانی به ۴۵۸/۸۹ هزار میلیارد تومان رسید.
پایه پولی طی چهار سال دوم دولت روحانی حدود ۱۵۵ درصد افزایش داشت. در واقع دولت روحانی طی چهار سال حدود ۲۸۰ هزار میلیارد تومان پول چاپ کرد؛ هر سال حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان و هر روز حدود ۱۹۱ میلیارد تومان.
نقدینگی افزایش ۱۸۰ درصدی داشت
نقدینگی که در کنار پایه پولی از عوامل موثر افزایش نرخ تورم به شمار میرود در سال ۱۳۹۵ برابر ۱۲۵۳/۳۹ هزار میلیارد تومان بود که در فروردین سال ۱۴۰۰ و پایان دولت دوم روحانی به ۳۴۹۰/۰۷ هزار میلیارد تومان رسید. یعنی حدود ۱۸۰ درصد افزایش یافت.

جمعی از مادران دادخواه با انتشار بیانیهای، «سیرک نمایشی» ریاستجمهوری را تحریم کردند و گفتند تا زمان محاکمه و مجازات قاتلان فرزندانشان، دست از عدالتخواهی برنمیدارند.
این بیانیه روز چهارشنبه ششم تیر منتشر شد و تاکنون مادران دادخواه و خانوادههای ۲۵ جوان کشته شده در کردستان به دست نیروهای حکومتی، آن را امضا کردهاند.
امضاکنندگان بیانیه گفتند جمهوری اسلامی در سالهای اخیر هزاران خانواده را با اعدام و شلیک مستقیم، داغدار کرده و هزاران جوان را به دلیل اعتراض به نابرابری، بیکاری، ظلم و فقدان آزادی، در خیابانها کشته است.
به گفته آنان، با این حال «در آستانه انتخابات نمایشی، نامزدهای حکومت که خود مسئول و شریک این جنایات هستند، از آزادی و بهبود وضعیت کنونی» صحبت میکنند.
همزمان با این بیانیه، شبکه سراسری انقلاب «زن، زندگی، آزادی»، فراخوانی برای اقدامات اعتراضی هماهنگ و فعالانه علیه انتخابات ریاستجمهوری منتشر کرد.
این فراخوان خواستار اعتراضاتی چون شعارنویسی، دیوارنویسی، دیدار با خانوادههای دادخواه و خانواده زندانیان سیاسی و شعاردهی شبانه شد.
مادران دادخواه کردستان در بیانیه خود تاکید کردند تا زمانی که به حقشان در محاکمه و مجازات جنایتکاران و قاتلان فرزندان خود دست نیافتهاند، از عدالتخواهی دست برنمیدارند.
آنها در پایان با محکوم کردن تمامیت جمهوری اسلامی گفتند در هیچ «به اصطلاح انتخابات نمایشیای» شرکت نخواهند کرد.
دایه شریفه، مادر رامین حسین پناهی، دایه خرامان، مادربزرگ سارینا ساعدی، افسانه یوسفی، مادر پژمان فاتحی، عظیمه حسنزاده، مادر محمد حسنزاده و دایه سلطنه، مادر فرزاد کمانگر، شماری از امضاکنندگان این بیانیه هستند.
در روزهای گذشته شماری از فعالان مدنی و خانوادههای دادخواه نیز در پیامهایی بر تحریم انتخابات ریاستجمهوری تاکید کردند.
آنها با بیان اینکه تنور انتخابات نمایشی با تبلیغات گرم نمیشود، تصریح کردند با وجود جمهوری اسلامی، فردایی برای ایران وجود نخواهد داشت.
بسیاری از دانشجویان، فرهنگیان، فعالان سیاسی و مدنی و زندانیان سیاسی در ایران با نوشتن نامه و امضای بیانیههای مختلف از مردم خواستهاند از شرکت در انتخابات نظام پرهیز کنند.
برخی زندانیان سیاسی مانند نرگس محمدی، گلرخ ایرایی، محبوبه رضائی و احمدرضا حائری در نامههایی با تاکید بر تحریم انتخابات، به موضوع عدم مشروعیت جمهوری اسلامی پرداختند.

شبکه سراسری انقلاب «زن، زندگی، آزادی»، فراخوانی برای اقدامات اعتراضی هماهنگ و فعالانه علیه انتخابات ریاستجمهوری منتشر کرد. این فراخوان خواستار اعتراضاتی چون شعارنویسی، دیوارنویسی، دیدار با خانوادههای دادخواه و خانواده زندانیان سیاسی و شعاردهی شبانه شد.
فراخوان «شبکه سراسری انقلاب زن، زندگی، آزادی»، متشکل از گروهها، تشکلها و نهادهای دانشجویی، شهری، زنان، جوانان و دانشآموزان، روز چهارشنبه ششم تیر با تاکید بر جدال جامعه با «حکومت زندان، شکنجه و اعدام» و شرایط انقلابی این رویارویی، منتشر شد.
نویسندگان فراخوان خواستار «گسترش هر چه بیشتر» مقابله با حجاب اجباری از سوی زنان شدند.
آنها از شهروندان خواستند تا با شعارنویسی در اماکن عمومی و دیوارنویسی، تخریب تبلیغات و بنرهای انتخاباتی حکومت، حضور بر مزار قربانیان جمهوری اسلامی، شعاردهی در شبهای هفتم و هشتم تیر، دیدار با خانوادههای دادخواه و بستگان زندانیان سیاسی، مشارکتی فعالانه در اعتراض علیه انتخاب نظام برای جانشینی ابراهیم رئیسی داشته باشند.
همزمان، جمعی از مادران دادخواه با انتشار بیانیهای، «سیرک نمایشی» ریاستجمهوری را تحریم کردند و گفتند تا زمان محاکمه و مجازات قاتلان فرزندانشان، دست از عدالتخواهی برنمیدارند.
این بیانیه روز چهارشنبه ششم تیر منتشر شد و تاکنون مادران دادخواه و خانوادههای ۲۵ جوان کشته شده در کردستان به دست نیروهای حکومتی، آن را امضا کردهاند.
در روزهای گذشته شماری از فعالان مدنی و خانوادههای دادخواه نیز در پیامهایی بر تحریم انتخابات ریاستجمهوری تاکید کردند.
آنها با بیان اینکه تنور انتخابات نمایشی با تبلیغات گرم نمیشود، تصریح کردند که با وجود جمهوری اسلامی، فردایی برای ایران وجود نخواهد داشت.
فراخوان شبکه سراسری انقلاب «زن، زندگی، آزادی»، از ایرانیان خارج کشور نیز خواست روز جمعه هشت تیر تجمعاتی اعتراضی مقابل سفارتخانهها، کنسولگریها و دفاتر جمهوری اسلامی با شعار «زن، زندگی، آزادی» برگزار کنند و خواهان بایکوت جهانی حکومت از سوی دولتهای غربی شوند.
این تشکل، گفت همه نهادها، جمعها و فعالان جنبشهای اعتراضی داخل ایران و احزاب و سازمانهای اپوزیسیون خارج از کشور وظیفه دارند «کابوس این روزهای حکومت را وحشتناکتر کنند» و جنبش زن، زندگی، آزادی را برای نابودی رژیم، یک گام دیگر به پیش ببرند.
پیش از این و در روز چهار تیر، جمعی از فعالین دانشگاهی و جوانان ایران نامهای خطاب به دانشجویان، دانشآموختگان و استادان حامی انتخابات ریاستجمهوری، منتشر و اعلام کردند که حمایت آنان مهر تاییدی بر رژیم جور، جهل و فاسد است.
در روزهای گذشته بسیاری از دانشجویان، فرهنگیان، فعالان سیاسی و مدنی و زندانیان سیاسی در ایران با نوشتن نامه و امضای بیانیههای مختلف از مردم خواستهاند از شرکت در انتخابات نظام پرهیز کنند.
برخی زندانیان سیاسی مانند نرگس محمدی، گلرخ ایرایی، محبوبه رضائی و احمدرضا حائری در نامههایی با تاکید بر تحریم انتخابات، به موضوع عدم مشروعیت جمهوری اسلامی پرداختند.

در آستانه انتخابات در جمهوری اسلامی برای تعیین جانشین ابراهیم رئیسی، روزنامه فایننشال تایمز با انتشار گزارشی درباره وضعیت اقتصادی شهروندان و تاثیر عوامل اقتصادی بر مشارکت و رای مردم، خودرو پراید را به عنوان نماد و شاخصی برای اندازهگیری میزان توان مالی ایرانیان معرفی کرد.
نویسنده این گزارش، مطلب خود را با معرفی پراید از منظر ایرانیان به عنوان ارزانترین خودرو تولید (مونتاژ) داخل آغاز میکند و میگوید ایرانیان بهخاطر کیفیت نامناسب و عیوب ایمنی به این خودرو، لقب «تابوت متحرک» دادهاند، اما در عینحال بهای این اتوموبیل در بازار و ارزشگذاری مالی آن را به عنوان نمادی از وضعیت مالی خود و ناکامیهایشان در بعد اقتصادی ارزیابی میکنند.
فایننشال تایمز با بیان اینکه «ایرانیان اغلب قیمت پراید را، که یک خودرو بودجهای است ...با حقوق حداقلی مقایسه میکنند تا نشان دهند که وضعیت مالی آنها بهبود نیافته است.»
نویسنده این گزارش با اشاره به اینکه در دهه گذشته، یک کارگر با حقوق حداقلی و خانوادهای چهار نفره میتوانست با ۱.۶ برابر درآمد سالیانه خود یک دستگاه خودرو پراید بخرد، درحالی که اکنون او باید سه برابر درآمد سالیانه خود را برای خرید یک دستگاه پراید هزینه کند»، میزان تورم در بازار ایران را به رخ مخاطب میکشد و تشریح میکند چگونه یک خودرو تقریبا شش هزار دلاری در بازار آزاد، برای بسیاری از شهروندان به کالایی لوکس و دور از دسترس تبدیل شده است.
این روزنامه بهرغم معرفی اجمالی کاندیداها، با اشاره تلویحی به سردی تنور انتخابات پیشاز موعد ریاستجمهوری در ایران به دلیل مرگ ابراهیم رئیسی در سانحه سقوط بالگرد، به این نکته کلیدی اشاره میکند که برنده این رقابت با مشکلات اقتصادی متعددی روبرو خواهد بود که از سال ۲۰۱۸ و پس از آن که رییسجمهوری وقت آمریکا، دونالد ترامپ، از توافق هستهای کنار کشید، تشدید شده است.
این مقاله از مجموع این مقدمات، نتیجهگیری کرده است که سکاندار دولت بعدی با معضلات عدیده اقتصادی از جمله «کمبود کالا، فقر فزاینده و همچنین تورم فراگیر و ریزش ارزش پول ملی دست به گریبان خواهد بود.»
نویسنده این گزارش سعی کرده است تا بر پایه نمودارهای مقایسهای در زمینههای مختلف، تمکن اقتصادی و توان مالی ایرانیان را برای مخاطب تشریح کند و علاوه بر توصیف شرایط حاکم بر ایران، اتفاقات و رویدادهای مختلف در حوزه سیاست و اقتصاد و تاثیر متقابل این دو بر یکدیگر را در سپهر سیاسی ایران امروز، به صورتی اجمالی به تصویر بکشد.
سرکوب مخالفان پس از موجهای اعتراضات در سالهای اخیر، وجود تورم ۴۰درصدی یا بالاتر برای سالها و کاهش فزاینده ارزش ریال علاوه بر کوتاه ماندن دست تهران از فروش نفت خود در بازارهای جهانی به دلیل تحریمها، از جمله مواردی است که نویسنده در تشریح شرایط ایران امروز برای مخاطب غیرفارسی زبان خود برمیشمرد.
ذخیره سازی طلا به عنوان پشتوانه مالی در میان ایرانیان و همچنین نگهداری ۲۰ تا ۶۰ میلیارد دلار ارز خارجی به صورت نقد در خانهها، دیگر موضوع جالبی است که از نظر نویسنده این مطلب دور نمانده و مخاطب جهانی خود را با این جنبه از اقتصاد ایران آشنا کرده است.