رسانه‌های مانهایم در آلمان گزارش دادند یک خودرو در این شهر به میان جمعیت رفته و پس از برخورد با جمعیت، حداقل دو نفر را کشته است. وزیر کشور ایالت بادن-وورتمبرگ گفته است هیچ نشانه‌ای از انگیزه‌های افراط‌گرایانه یا مذهبی در حادثه برخورد خودرو در مانهایم وجود ندارد.
پلیس آلمان نیز اعلام کرد که یک مظنون بازداشت شده اما تاکنون هیچ انگیزه سیاسی پشت این حادثه مشاهده نشده است.
خبرگزاری رویترز به نقل از شاهدی عینی در صحنه حادثه مانهایم آلمان نوشت چند نفر روی زمین افتاده‌اند و به نظر می‌رسد دو نفر تحت عملیات احیای قلبی-ریوی قرار دارند.
در روزهای گذشته، پلیس آلمان پس از تهدیدهای داعش برای حمله به کارناوال‌های شهرهای کلن و نورنبرگ، در وضعیت آماده‌باش قرار داشت.
این حادثه در حالی رخ داد که جمعیت در شهرهای مختلف از جمله منطقه راینلند آلمان برای جشن‌های فصل کارناوال گرد هم آمده بودند.
مانهایم با بیش از ۳۲۰ هزار جمعیت سومین شهر بزرگ ایالت بادن-وورتمبرگ آلمان پس از اشتوتگارت و کارلسروهه است.
روز ۲۵ بهمن نیز در اثر حمله مرگبار با خودرو به تجمعی کارگری در مونیخ آلمان یک دختر دو ساله و مادرش در اثر شدت جراحات وارده جان باختند. ۳۷ نفر دیگر نیز در این حمله زخمی شدند.
یک پناهجوی ۲۴ ساله اهل افغانستان در رابطه با حمله مونیخ دستگیر شد. به‌گفته پلیس آلمان، او انگیزه‌های اسلام‌گرایانه را دلیل این اقدام خود ذکر کرده است.
او پس از دستگیری در صحنه حمله، فریاد الله اکبر سر داد و در برابر پلیس نماز خواند.
پیش از این درخواست پناهندگی این شهروند اهل افغانستان در آلمان رد شده بود.
اول دی‌ماه نیز یک شهروند عربستان سعودی با خودرویی جمعیت مردم را در بازار کریسمس ماگدبورگ آلمان زیر گرفت. این حمله ۶ کشته و ۳۰۰ مجروح بر جای گذاشت.
به گفته تحلیلگران این حملات بر انتخابات آلمان و پیروزی حزب راست افراطی آ‌اف‌د(AfD) تاثیر داشت.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، دوشنبه ۱۳ اسفند گفت: «آنچه روز جمعه در کاخ سفید رخ داد، نشان داد که زلنسکی کاملا فاقد توانایی دیپلماتیک است و بازگشت به مسیر حل‌وفصل بحران اوکراین چقدر دشوار خواهد بود.»
پسکوف گفت اوکراین و زلنسکی نه خواهان صلح که «مایل به تداوم جنگ‌اند» و تاکید کرد: «بسیار مهم است که یک نفر زلنسکی را مجبور به تغییر موضعش کند. یکی باید کاری کند که زلنسکی خواهان صلح شود. اگر اروپایی‌ها بتوانند این کار را انجام دهند، باید مورد تقدیر قرار گیرند.»
یک‌شنبه ۱۲ اسفند نشستی در لندن برگزار شد و رهبران کشورهای اروپایی در آن، حمایت قاطع خود را از زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، بیان کردند و وعده دادند اقدامات بیشتری برای کمک به این کشور انجام دهند.
سخنگوی کرملین تعهدات رهبران اروپایی را برای افزایش کمک مالی به کی‌یف، در کمک به حل‌وفصل صلح‌آمیز درگیری‌ها ناکارآمد خواند و گفت تعهداتی مانند قرارداد دو میلیارد دلاری بریتانیا برای تامین موشک‌های پدافند هوایی اوکراین، موجب طولانی‌تر شدن جنگ خواهد شد.
کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا که روز شنبه از زلنسکی در لندن استقبال کرد، در نشست لندن گفت که این کشور همراه با فرانسه، اوکراین و چند کشور دیگر، ائتلافی از علاقه‌مندان تشکیل داده و طرحی را برای صلح در اوکراین تهیه کرده که قرار است به آمریکا هم ارائه شود.
این طرح شامل آتش‌بس یک ماهه در «آسمان، دریاها و زیرساخت‌های انرژی» به استنثنای درگیری‌های زمینی است.
پسکوف با اشاره به این رویدادها گفت که رهبران اروپایی باید برای جلب نظر واشینگتن و از بین بردن «پیامدهای ناخوشایند» دیدار زلنسکی با ترامپ، تلاش زیادی کنند.
با این حال ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، دوشنبه از ظرفیت‌های طرح پیشنهادی اروپا برای صلح در اوکراین دفاع کرد و گفت می‌توان گفت‌وگو بین ترامپ و زلنسکی را دوباره آغاز کرد.
زلنسکی یک‌شنبه دوازدهم اسفند به خبرنگاران گفت معتقد است می‌تواند روابطش را با ترامپ ترمیم کند اما این مذاکرات باید پشت درهای بسته انجام شوند.
از تهدید غرب به فروپاشی تا عادی‌سازی روابط آمریکا و روسیه
سخنگوی کرملین در بخش دیگری از سخنان خود در روز دوشنبه گفت: «می‌بینیم که اجماع غرب، تا حدی شروع به از دست دادن انسجام خود کرده و فروپاشی آن آغاز شده است.»
پوتین در سال ۲۰۲۲ ده‌ها هزار نیروی روسیه را به اوکراین اعزام کرد و بزرگ‌ترین رویارویی میان مسکو و غرب را از زمان جنگ سرد رقم زد.
کرملین، دوشنبه درباره اظهارات زلنسکی مبنی بر این‌که هیچ بخشی از سرزمین اوکراین را به روسیه واگذار نمی‌کند، گفت «واقعیت‌های میدانی» از زمان شکست مذاکرات صلح در استانبول تغییر کرده‌اند اما «به نظر می‌رسد زلنسکی مایل به دیدن و پذیرفتن این واقعیت‌ها نیست».
پسکوف درباره جزییات این «تغییر واقعیت‌ها» صحبت نکرد اما گفت روسیه به مذاکره با آمریکا برای عادی‌سازی روابط دوجانبه ادامه می‌دهد.
او گفت هیچ تماس بیشتری میان ترامپ و پوتین که «بتوان آن را علنی کرد»، انجام نشده است.
ترامپ هفته گذشته گفته بود در «موارد متعددی» با پوتین صحبت کرده است.
رسانه‌های اسرائیلی دوشنبه ۱۳ اسفند نوشتند یک مهاجم در نزدیکی ورودی ایستگاه اتوبوس حیفا با استفاده از اسلحه و چاقو به عابران حمله کرد.
در این حمله یک مرد حدودا ۷۰ ساله کشته شد. یک پسر نوجوان، یک مرد جوان، یک زن حدود ۳۰ ساله و یک زن حدود ۷۰ ساله نیز زخمی شدند که حال برخی از آن‌ها وخیم گزارش شده است.
به گفته سخنگوی پلیس اسرائیل، فرد مهاجم که در این حمله از پا در آمد، شهروند اسرائیل بود.
برخی رسانه‌های اسرائیلی، مهاجم را مردی ۲۰ ساله به نام یترو شاهین و ساکن منطقه شفارعم معرفی کردند و نوشتند او شهروند دوتابعیتی اسرائیلی-آلمانی بود.
سایت خبری والانیوز اسرائیل به نقل از یک شاهد عینی حمله نوشت که مهاجم هنگام شروع به چاقوکشی، فریاد «الله‌اکبر» سر داده است.
برخی گزارش‌های ابتدایی حاکی از «تیراندازی به مهاجم دوم» در ترمینال اتوبوس‌های حیفا بود اما اعلامیه پلیس نشان می‌دهد فرد دوم ممکن است مهاجم نبوده باشد.
گزارش‌های اولیه می‌گفت این حمله به دست دو نفر با استفاده از اسلحه و چاقو انجام شده است.
جزییات بیشتری درباره این حمله منتشر نشده و پلیس احتمال وجود مهاجمان دیگر را هنوز به طور قطعی رد نکرده است.
حدود چهار روز پیش نیز اسرائیل از وقوع یک «حمله تروریستی» در منطقه حیفا خبر داد و گفت «تروریست مهاجم با ماشین به سمت ایستگاه اتوبوس حمله‌ور شد» که در جریان آن، دست‌کم ۱۳ نفر مجروح شدند.
مهاجم مردی ۵۳ ساله، اهل جنین در شمال کرانه باختری و همسر یک زن عرب اسرائیلی بود که به ضرب گلوله نیروهای پلیس اسرائیل کشته شد.
این شکل از حملات که برخی از آن‌ها از سوی فلسطینی‌ها یا عرب‌های اسرائیلی در این کشور انجام می‌گیرد، بی‌سابقه نیست.
در یک نمونه، نهم آذر سال گذشته در جریان تیراندازی دو مهاجم به سوی غیرنظامیان اسرائیلی در ایستگاه اتوبوس در اورشلیم، یک زن ۲۴ ساله و دو فرد حدود ۷۰ ساله کشته شدند.
این گزارش به فعالیت‌های هسته‌ای ایران از دوران پیشا بایدن، تصمیمات استراتژیک جمهوری اسلامی، واکنش‌های بین‌المللی، تنش‌های فزاینده تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و وضعیت کنونی این برنامه در آستانه نشست شورای حکام آژانس در اسفند ۱۴۰۳ می‌پردازد.
پیش‌زمینه: کمپین «فشار حداکثری» ترامپ
در ماه مه ۲۰۱۸، دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری وقت ایالات متحده، به‌صورت یک‌جانبه از برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) خارج شد. این توافق که در سال ۲۰۱۵ امضا شده بود، برای محدود کردن توانمندی‌های هسته‌ای ایران در ازای رفع تحریم‌های اقتصادی طراحی شده بود.
خروج ترامپ از برجام نقطه عطفی در سیاست خارجی آمریکا بود که منجر به بازگرداندن تحریم‌های اقتصادی سنگین علیه تهران تحت عنوان کمپین «فشار حداکثری» شد.
هدف این کمپین، وادار کردن ایران به پذیرش مذاکرات مجدد برای توافقی با شرایط سخت‌تر بود؛ از جمله محدودیت‌های بیشتر در برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران.
این کمپین به اهداف استراتژیک خود دست نیافت و حتی تنش‌ها را افزایش داد؛ تا جایی که تهران به‌طور تدریجی فعالیت‌های هسته‌ای خود را از سر گرفت و تعهداتش در چارچوب برجام را نقض کرد.
این اقدام، زمان گریز هسته‌ای (مدت زمانی که برای تولید مواد شکافت‌پذیر کافی جهت ساخت سلاح هسته‌ای لازم است) را به‌طور چشمگیری کاهش داد.
پیشرفت‌های هسته‌ای ایران پس از سال ۲۰۱۸
پس از خروج آمریکا از برجام، ایران با استراتژی نقض تدریجی تعهدات خود، اقدام به از سرگیری غنی‌سازی اورانیوم فراتر از حد مجاز (۳.۶۷ درصد) کرد. همچنین ایران سانتریفیوژهای پیشرفته‌تری نصب کرد و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را افزایش داد.
این اقدامات به‌عنوان گام‌های برگشت‌پذیر مطرح شد و جمهوری اسلامی اعلام کرد در صورت بازگشت آمریکا به برجام و رفع تحریم‌ها، آن‌ها را معکوس خواهد کرد.
تا سال ۲۰۲۰، ایران غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۲۰ درصد را در تاسیسات زیرزمینی فردو از سر گرفت که نگرانی‌ها را در مورد اهداف هسته‌ای این کشور افزایش داد.
با این حال، تهران اعلام کرد برنامه هسته‌ای‌اش صرفا اهداف صلح‌آمیز دارد و بر حق خود برای توسعه انرژی هسته‌ای غیرنظامی طبق پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) تاکید کرد.
دیپلماسی بایدن و تلاش برای احیای برجام
بایدن پس از روی کار آمدن، آمادگی خود را برای مذاکرات دیپلماتیک و احیای برجام اعلام کرد و در طول سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، مذاکرات غیرمستقیم با میانجی‌گری اروپا برای بازگرداندن هر دو کشور به تعهدات برجامی ادامه یافت.
این مذاکرات البته با چالش‌های زیادی مواجه شد؛ از جمله اختلافات بر سر میزان رفع تحریم‌ها، تضمین‌های لازم برای دوباره خارج نشدن آمریکا در دولت‌های آینده و درخواست ایران برای خارج کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی ایالات متحده.
با وجود حمایت دولت بایدن از دیپلماسی هسته‌ای، مذاکرات نتوانستند پیشرفت ایران را در برنامه هسته‌ای متوقف کنند و تا پایان سال ۲۰۲۲، ایران غنی‌سازی اورانیوم را به سطح ۶۰ درصد رساند که گامی نزدیک به سطح تسلیحاتی (۹۰ درصد) محسوب می‌شود.
این اقدام نگرانی‌های بین‌المللی را تشدید کرد و قدرت‌های غربی اعلام کردند این سطح از غنی‌سازی «فاقد توجیه صلح‌آمیز» است.
در غیاب یک توافق جدید، جمهوری اسلامی به پیشبرد برنامه هسته‌ای خود ادامه داد. به گزارش آژانس، تا فوریه ۲۰۲۵، ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد ایران به حدود ۲۷۵ کیلوگرم رسید. این مقدار در صورت غنی‌سازی بیشتر، برای ساخت چندین سلاح هسته‌ای کافی است.
تشدید فعالیت‌های تهران در این دوران واکنش‌های بین‌المللی متعددی را به دنبال داشت. قدرت‌های اروپایی که در ابتدا از روش دیپلماسی حمایت می‌کردند، به‌تدریج نگران‌تر شدند.
در اکتبر ۲۰۲۴، بحث‌هایی در مورد بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران شکل گرفت. آمریکا نیز با شدیدتر کردن تحریم‌ها بر صادرات نفت و بخش‌های مالی ایران، تلاش کرد تا جمهوری اسلامی را وادار به عقب‌نشینی کند.
بازگشت ترامپ و پیامدهای سیاست «فشار حداکثری»
دونالد ترامپ در ژانویه ۲۰۲۵ بار دیگر به‌عنوان رییس‌جمهوری آمریکا آغاز به کار کرد و سیاست فشار حداکثری را از سر گرفت.
طبق اعلام کاخ سفید، این استراتژی شامل تحریم‌های اقتصادی شدیدتر و تاکید بر جلوگیری از دست‌یابی ایران به توانایی ساخت سلاح هسته‌ای است.
نشست آژانس انرژی اتمی و واکنش‌های احتمالی ایران و غرب
نشست پیش روی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که قرار است از ۱۳ تا ۱۷ اسفند برگزار شود، به‌طور ویژه‌ای بر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی متمرکز خواهد بود.
این نشست به دلیل گزارش‌های اخیر درباره افزایش چشمگیر ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران اهمیت بالایی دارد. تصمیمات این نشست، به احتمال زیاد رویکرد جامعه بین‌المللی را نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای ایران تحت تاثیر قرار می‌دهد و بر مذاکرات دیپلماتیک آینده تاثیرگذار خواهد بود.
در این نشست، شورای حکام رعایت تعهدات ایران را در چارچوب پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل (۲۰۱۵) که توافق برجام را تایید می‌کند، بررسی خواهد کرد.
بر اساس گزارش‌های اخیر، تا هشتم فوریه ۲۰۲۵، ایران حدود ۲۷۴.۸ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی در اختیار دارد که نسبت به نوامبر ۲۰۲۴ افزایشی ۹۲.۵ کیلوگرمی داشته است.
این سطح غنی‌سازی به آستانه ۹۰ درصد که برای تولید سلاح هسته‌ای لازم است، نزدیک شده است.
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نگرانی‌های جدی خود را درباره تسریع در فعالیت‌های غنی‌سازی ایران ابراز کرده و بر ضرورت یافتن راه‌حل‌های دیپلماتیک برای جلوگیری از تشدید بحران تاکید کرده است.
واکنش‌های احتمالی ایران و غرب
ایران همواره تاکید کرده است برنامه هسته‌ای‌اش اهداف صلح‌آمیز دارد و تمایل خود را برای مذاکره اعلام کرده است. با این حال، مقامات جمهوری اسلامی تاکید دارند که تحت فشار یا تهدید، مذاکره نخواهند کرد.
نوامبر ۲۰۲۴، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، به آژانس اطلاع داد تهران آماده حل مسائل باقی‌مانده است اما مذاکره تحت فشارهای سیاسی یا تهدید را نمی‌پذیرد.
بر این اساس، ایران ممکن است در برابر هرگونه قطعنامه‌ای که آن را غیرمنصفانه یا تحمیلی تلقی کند، مقاومت نشان دهد.
همچنین تهران پیش‌تر تهدید کرده در صورت صدور قطعنامه‌های توبیخی، اقدامات تلافی‌جویانه‌ای انجام خواهد داد که ممکن است به کاهش همکاری با آژانس یا حتی افزایش سطح غنی‌سازی منجر شود.
در مقابل، کشورهای غربی، به‌ویژه ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و آلمان، به‌طور جدی نگران پیشرفت‌های هسته‌ای ایران هستند.
افشای گزارش محرمانه سازمان ملل مبنی بر این‌که ایران به اندازه کافی اورانیوم غنی‌شده برای ساخت شش سلاح هسته‌ای در اختیار دارد، این نگرانی‌ها را تشدید کرده است.
دیپلمات‌های غربی در حال بررسی ارائه قطعنامه‌ای برای توبیخ جمهوری اسلامی به‌دلیل عدم همکاری با آژانس و ادامه غنی‌سازی هستند. هدف از این قطعنامه، تحت فشار قرار دادن تهران برای رعایت تعهدات بین‌المللی و بازگشت به مذاکرات معنادار است.
با این حال، این نگرانی نیز وجود دارد که اقدامات بیش از حد تهاجمی ممکن است موضع جمهوری اسلامی را سخت‌تر و رسیدن به فرصت‌های دیپلماتیک را دشوارتر کند.
سناریوهای احتمالی و پیامدها
نشست آتی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین (می‌تواند به چندین سناریوی احتمالی منجر شود: اگر قطعنامه توبیخی علیه ایران به تصویب برسد، احتمال دارد تنش‌ها تشدید شود و تهران، کاهش بیشتر همکاری با آژانس یا تسریع در غنی‌سازی را در دستور کار قرار دهد.
این نشست همچنین می‌تواند به‌عنوان کاتالیزوری برای از سرگیری مذاکرات جدید عمل کند، به‌طوری که هر دو طرف به دنبال مصالحه و کاهش تنش‌ها باشند.
در صورت عدم توافق، ممکن است بن‌بست دیپلماتیک ادامه یابد که می‌تواند به بی‌ثباتی منطقه‌ای و افزایش نگرانی‌ها درباره اهداف هسته‌ای ایران منجر شود.
اکنون جامعه بین‌المللی در برابر یک معادله پیچیده دیپلماتیک قرار دارد: از یک سو باید خطرهای ناشی از پیشرفت‌های هسته‌ای ایران را مدیریت کند و از سوی دیگر باید از اقداماتی که تنش‌ها را تشدید می‌کند، خودداری کند.
گلوبال تایمز دوشنبه ۱۳ اسفند به نقل از یک منبع آگاه نوشت: «چین در حال بررسی و تدوین اقدامات متقابل مرتبط در واکنش به تهدید آمریکا برای اعمال تعرفه اضافی ۱۰ درصدی بر محصولات چینی به بهانه فنتانیل است.»
این رسانه وابسته به حزب کمونیست چین افزود پاسخ پکن «احتمالا هم تعرفه‌ها و هم مجموعه‌ای از اقدامات غیرتعرفه‌ای» را شامل خواهد شد و «محصولات کشاورزی و غذایی آمریکا به احتمال فراوان در این فهرست قرار خواهند گرفت».
در هفته‌های اخیر، سیاست ترامپ در اعمال یا افزایش تعرفه‌ها علیه واردات محصولات از اروپا، چین، کانادا و سایر کشورها خبرساز شده است.
ترامپ ۱۶ بهمن بر کالاهای وارداتی از چین به ایالات متحده، تعرفه ۱۰ درصدی اعمال کرد و هشدار داد اگر پکن ارسال ماده مخدر فنتانیل به آمریکا را متوقف نکند، تعرفه‌ها مجددا افزایش خواهند یافت.
پکن ۱۸ بهمن از واشینگتن به دلیل وضع تعرفه ۱۰ درصدی به سازمان تجارت جهانی شکایت کرد.
چین همچنین ۲۲ بهمن در پاسخ به سیاست‌های ترامپ، بر محصولات وارداتی از ایالات متحده از جمله گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی)، زغال سنگ و تجهیزات کشاورزی، تعرفه اعمال کرد.
ترامپ ۱۰ اسفند پکن را متهم کرد برای توقف ورود فنتانیل به آمریکا، اقدامات لازم را صورت نداده است و به همین دلیل، تعرفه‌ها علیه محصولات چینی را به ۲۰ درصد افزایش خواهد داد.
تشدید تعرفه‌ها علیه چین قرار است از سه‌شنبه ۱۴ اسفند به اجرا درآید.
گاردین: بخش کشاورزی آمریکا در برابر تعرفه‌های چین آسیب‌پذیر است
روزنامه گاردین ۱۳ اسفند نوشت آمریکا در زمان تنش‌های تجاری، در برابر هدف قرار گرفتن صادرات محصولات کشاورزی‌اش از سوی چین «آسیب‌پذیر» بوده است.
چین با وجود کاهش واردات محصولات کشاورزی آمریکا از سال ۲۰۱۸، همچنان بزرگ‌ترین بازار این محصولات به شمار می‌رود.
این روند نزولی زمانی آغاز شد که پکن در پاسخ به تعرفه‌های دولت ترامپ بر کالاهای چینی، بر محصولاتی از جمله سویا، گوشت گاو، گوشت خوک، گندم و ذرت، تعرفه‌هایی تا ۲۵ درصد اعمال کرد.
چین در سال ۲۰۲۴ بیش از ۲۹ میلیارد دلار محصولات کشاورزی از ایالات متحده وارد کرد که نسبت به سال پیش از آن، ۱۴ درصد کاهش داشت. این کشور بزرگ‌ترین واردکننده محصولات کشاورزی و دومین اقتصاد بزرگ جهان است.
ناظران بر این باورند که چین همچنان امیدوار است با دولت آمریکا در مورد برقراری آتش‌بس تعرفه‌ای وارد گفت‌وگو شود. با این حال، در شرایطی که هیچ نشانه‌ای از آغاز مذاکرات تجاری به چشم نمی‌خورد، چشم‌انداز بهبود روابط میان دو کشور روز به روز کمرنگ‌تر می‌شود.
از سوی دیگر، ترامپ هشتم اسفند از تصمیم خود برای اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات از اتحادیه اروپا در آینده‌ای نزدیک خبر داد.
