نیروهای اسرائیلی کنترل قایق حامل کمک‌های بشردوستانه «مادلین» که تلاش داشت محاصره دریایی نوار غزه را بشکند، به دست گرفته‌اند. به گفته مقام‌های اسرائیلی، این قایق همراه با ۱۲ سرنشین آن از جمله گرتا تونبرگ، فعال محیط زیست، در حال حرکت به سوی یکی از بندرهای اسرائیل است.
این بنیاد شنبه ۱۷ خرداد در بیانیه خود نوشت: «حماس مسئول این است که امروز صدها هزار شهروند گرسنه در غزه غذا دریافت نکرده‌اند. این گروه تهدیدات مستقیمی علیه عملیات ما صادر کرد و ادامه فعالیت امروز را بدون به خطر انداختن جان افراد بی‌گناه غیرممکن ساخت.»
در این بیانیه جزییات بیشتری درباره اقدامات حماس ارائه نشد، اما سخنگوی بنیاد بشردوستانه غزه گفت این تهدیدات متوجه رانندگان و کارکنان فلسطینی محلی بوده که در اداره مراکز توزیع کمک مشارکت دارند.
این برای چهارمین بار در یک هفته گذشته است که عملیات این بنیادِ مورد حمایت آمریکا و اسرائیل مختل می‌شود. با این حال، شنبه ۱۷ خرداد دومین روز متوالی بود که تمامی مراکز آن به‌طور کامل تعطیل بودند.
مسئولان این نهاد می‌گویند همچنان می‌کوشند تا فعالیت‌های خود را مجددا به‌طور کامل آغاز کنند.
بنیاد کمک‌های بشردوستانه غزه در بیانیه خود تاکید کرد در برابر «تهدیدها» عقب‌نشینی نمی‌کند و خود را به «ادامه کمک‌رسانی به شیوه‌ای ایمن، مستقل و همراه با امنیت کامل» متعهد می‌داند.
این بنیاد افزود: «هم‌اکنون در حال تطبیق عملیات خود برای مقابله با این تهدیدها هستیم و قصد داریم بدون تاخیر، توزیع کمک‌ها را از سر بگیریم.»
انتقادها از بنیاد کمک‌های بشردوستانه غزه
این برای نخستین‌بار است که تهدیدهای حماس به‌عنوان علت توقف توزیع کمک‌ها از سوی این نهاد مطرح می‌شود.
پیش‌تر در پی کشته شدن ده‌ها فلسطینی هنگام دریافت کمک‌های غذایی، فعالیت این بنیاد متوقف شده بود.
بنیاد بشردوستانه غزه ۱۴ خرداد از ارتش اسرائیل خواسته بود تا رفت‌و‌آمد ساکنان این منطقه را به گونه‌ای هدایت کند که خطر درگیری و سردرگمی در اطراف مناطق نظامی به حداقل برسد.
به گفته این بنیاد، حماس خواستار آن است که روند کمک‌رسانی بار دیگر از طریق ساز و کارهای مورد حمایت سازمان ملل انجام شود.
با این حال، بنیاد کمک‌های بشردوستانه غزه معتقد است ساز و کار پیشنهادی سازمان ملل پیش‌تر به ابزاری برای منحرف کردن مسیر کمک‌ها تبدیل شده بود.
طرح کمک‌رسانی این بنیاد در هفته‌های گذشته با انتقاد شدید نهادهای بشردوستانه و سازمان ملل روبه‌رو شده بود.
آکسفام، یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های بین‌المللی امدادرسانی برای ریشه‌کن کردن فقر، گرسنگی و بی‌عدالتی، پیش‌تر به‌شدت طرح بنیاد را نقد کرده و آن را «تحمیل کنترل نظامی بر کمک‌رسانی» دانسته بود.
سازمان ملل متحد و سایر گروه‌های کمک‌رسان معتقدند شیوه فعالیت این بنیاد که از نیروهای امنیتی و لجستیکی خصوصی آمریکایی استفاده می‌کند، باعث نظامی شدن روند کمک‌رسانی شده است.
زمانی که سازمان ملل مسئولیت کمک‌رسانی را بر عهده داشت، حدود ۴۰۰ نقطه توزیع در سراسر غزه فعال بود؛ اما در روند جدید، توزیع کمک‌ها برای جمعیتی بیش از دو میلیون نفر تنها از طریق سه مرکز انجام می‌شود.
جسد ناتاپونگ در جریان یک عملیات ویژه ارتش اسرائیل و شینبت در نوار غزه پیدا شد.
بر اساس بیانیه شنبه ۱۷ خرداد دفتر نخستوزیری اسرائیل، او که تبعه تایلند بود، هفتم اکتبر ۲۰۲۳ به دست نیروهای تحت رهبری حماس از کیبوتص «نیر عوز» ربوده شد.
طبق اعلام مقام‌های اسرائیلی، ناتاپونگ در دوران اسارت به دست «گردانهای مجاهدین»، یک گروه کوچک در نوار غزه، به قتل رسیده است. این گروه همچنین مسئول ربودن و قتل شیری بیباس و دو فرزند خردسالش، آریل و کفیر بوده است.
گردانهای مجاهدین، اجساد گروگانهای کشتهشده، گادی هاگای و جودیت واینستاین را نیز در اختیار داشت.
پنجشنبه ۱۵ خرداد، ارتش اسرائیل اعلام کرد اجساد این دو گروگان را که شهروندی آمریکا را نیز داشتهاند یافته است.
آن‌ها نیز در جریان حمله هفتم اکتبر نیروهای حماس کشته شده بودند.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، با قدردانی از نیروهای نظامی اسرائیل برای «اجرای قاطع و موفق این عملیات» گفت: «همراه تمام مردم اسرائیل، من و همسرم مراتب تسلیت عمیق خود را به خانوادههای عزیز آن‌ها ابراز میکنیم. قلبهایمان از این فقدان دردناک به‌شدت اندوهگین است. یادشان جاودان باد!»
او تاکید کرد: «ما نه آرام میگیریم و نه متوقف میشویم تا تمام گروگانهایمان، چه زنده و چه کشته شده، به خانه بازگردند.»
این زوج که از خانهشان در کیبوتص نیر عوز ربوده شدند، در مزارع اطراف همان کیبوتص به قتل رسیدند.
پیکر آن‌ها در منطقه خان یونس در نوار غزه نگهداری میشد.
به گفته اسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، جسد ناتاپونگ در منطقه رفح در جنوب غزه کشف شده است. او از جمله گروگانهایی بود که اسرائیل نسبت به زنده بودن آن‌ها ابراز نگرانی جدی کرده اما تا پیش از این، کشتهشدنش رسما اعلام نشده بود.
نتانیاهو در روزهای گذشته در واکنش به وتوی قطعنامه شورای امنیت درباره اسرائیل از سوی آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل نوشت: «این تنها راه برای نابود کردن تروریستهای حماس است که هنوز ۵۸ گروگان بی‌گناه را در سیاهچالهای غزه نگه میدارند. جهان متمدن باید خواستار آزادی فوری و بیقید و شرط آن‌ها شود.»
بر اساس اطلاعات ارتش اسرائیل، تا پیش از ۱۵ خرداد و پیدا شدن این سه جسد، ۵۸ گروگان در نوار غزه باقی مانده بودند که ۵۷ نفر از آن‌ها در جریان حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ ربوده شدند و یک نفر نیز پیش‌تر به اسارت گرفته شده بود.
ارتش اسرائیل با استناد به دادههای اطلاعاتی اعلام کرده که دستکم ۳۴ نفر از این گروگانها تاکنون جان باختهاند.
یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، صبح دوشنبه ۱۹ خرداد به ارتش این کشور دستور داد برای فعالانی که تلاش کردند با قایق مادلین محاصره غزه را به چالش بکشند، ویدیویی از جنایات حماس در حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ را به نمایش بگذارد.
این ویدیوی ۴۳ دقیقه‌ای شامل تصاویر بدون سانسوری از کشتار و مثله‌کردن اجساد قربانیان این حمله است و بخش زیادی از آن از دوربین‌های نصب‌شده بر بدن مهاجمان به دست آمده است.
مادلین که با پرچم بریتانیا و تحت مدیریت «ائتلاف ناوگان آزادی» ۱۱ خرداد بندر کاتانیا در جنوب ایتالیا را ترک کرد، قرار بود ۱۹ خرداد به‌صورت نمادین مقداری کمک‌های بشردوستانه را به غزه برساند و توجه جهانیان را به بحران انسانی در این منطقه جلب کند.
با این حال، بر اساس اطلاعیه این ائتلاف، قایق پیش از آنکه به ساحل برسد، شبانه مورد حمله قرار گرفت.
وزارت امور خارجه اسرائیل در بیانیه‌ای تایید کرد این قایق تحت کنترل ارتش اسرائیل قرار دارد.
در این بیانیه آمده است: «قایق سلفیِ سلبریتی‌ها با امنیت کامل در حال حرکت به سمت سواحل اسرائیل است و انتظار می‌رود مسافران به کشورهای خود بازگردند.»
وزارت خارجه اسرائیل همچنین اعلام کرد تمام سرنشینان سالم هستند و آسیبی ندیده‌اند: «به آن‌ها ساندویچ و آب داده شد. نمایش تمام شد.»
حماس اقدام اسرائیل در توقیف قایق مادلین را «راهزنی و دزدی دریایی آشکار و نوعی تروریسم دولتی سازمان‌یافته» نامید.
علاوه بر تونبرگ سوئدی، تیاگو آویلا، فعال برزیلی و ریما حسن، نماینده فرانسوی-فلسطینی پارلمان اروپا نیز از جمله ۱۲ سرنشین این قایق هستند.
حسن در ایکس نوشت خدمه ناوگان آزادی حوالی ساعت سه و نیم بامداد (به وقت ایران) در آبهای بین‌المللی از سوی ارتش اسرائیل بازداشت شدند.
تصویری نیز منتشر شد که اعضای خدمه را با جلیقه نجات و دستان بالا برده نشان میدهد.
گزارشگر ویژه سازمان ملل از سایر قایقها خواست محاصره غزه را به چالش بکشند
فرانچسکا آلبانیز، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور فلسطین، با انتشار تصاویری از مسافران قایق کمک‌رسانی به غزه نوشت: «سفر مادلین شاید به پایان رسیده باشد، اما ماموریت هنوز تمام نشده است.»
او خواهان سفر شناورهای بیشتری برای ارسال کمک به غزه شد و شکستن محاصره این باریکه را یک وظیفه قانونی و اخلاقی خواند.
آلبانیز ساعاتی پیش نیز گفته بود پنج قایق نظامی اسرائیل قایق مادلین را محاصره کردهاند و کاپیتان از تیم خواسته آرام در جای خود بنشینند و گذرنامههایشان را در دست داشته باشند.
آویلا، یکی از کنشگران حاضر در قایق مادلین، پیش از توقیف این شناور ویدیویی منتشر کرد و در حالی که جلیقه نجات به تن داشت و صدای آژیر هشدار هم در پسزمینه صدای او شنیده میشد، گفت: «ما داریم با قایقهای آن‌ها محاصره میشویم.»
اسرائیل کمک‌های قایق مادلین را «ناچیز و نمایشی» خواند
قایق مادلین محموله کوچکی از کمک‌های بشردوستانه شامل برنج و شیرخشک را به مقصد غزه حمل میکرد.
وزارت خارجه اسرائیل اعلام کرد این محموله به غزه منتقل خواهد شد: «مقدار اندک کمکهایی که در قایق بود و از سوی سلبریتی‌ها مصرف نشده، از مسیرهای واقعی بشردوستانه به غزه فرستاده خواهد شد.»
این وزارتخانه «نمایش سلبریتی‌ها» را حاوی کمتر از یک کامیون کمک توصیف کرد و گفت طی دو هفته گذشته بیش از هزار و ۲۰۰ کامیون حامل اقلام ضروری از اسرائیل وارد غزه شده و همچنین بنیاد بشردوستانه غزه نزدیک به ۱۱ میلیون وعده غذایی را به شکل مستقیم میان ساکنان این منطقه توزیع کرده است.
وزیر دفاع اسرائیل پیش‌تر ۱۸ خرداد در بیانیه‌ای، تونبرگ و دیگر سرنشینان قایق را «یهودستیز» و ماموریت آنان را تلاشی «تبلیغاتی» در حمایت از حماس خواند و گفت به ارتش اسرائیل دستور داده تا از رسیدن مادلین به غزه جلوگیری کند.
اسرائیل پس از بهدست گرفتن کنترل غزه از سوی حماس در سال ۲۰۰۷، محاصره دریایی این منطقه ساحلی را آغاز کرد.
این محاصره در جریان درگیریهای متعدد، از جمله جنگ کنونی غزه، همچنان ادامه داشته است.
دولت اسرائیل میگوید این محاصره برای جلوگیری از رسیدن سلاح به حماس ضروری است.
در ماه گذشته، کشتی دیگری از ائتلاف ناوگان آزادی که قرار بود تونبرگ را برای ماموریتی مشابه همراهی کند، پیش از پهلو گرفتن در بندر مالت آسیب دید.
مسئولان این ناوگان اسرائیل را متهم کردند که با استفاده از پهپاد، این کشتی را هدف قرار داده است.
در روزهای اخیر، با شدت گرفتن بحران انسانی در نوار غزه، نگرانیها از گرسنگی گسترده و کمبود شدید اقلام ضروری، افزایش یافته است.
