بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان که برای دیدار با پیت هگست، همتای آمریکایی خود عازم واشینگتن شده، قرار است درباره احتمال پرداخت هزینه سامانه‌های دفاع هوایی پاتریوت ساخت آمریکا، برای ارائه آن‌ها به اوکراین، گفت‌وگو کند. سامانه پاتریوت چیست و چه کاربردی برای اوکراین خواهد داشت؟
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده، گفت که این کشور تعداد نامشخصی از سامانه‌های پاتریوت را به اوکراین خواهد فرستاد و اتحادیه اروپا هزینه آن‌ها را پرداخت خواهد کرد.
ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، خواستار تامین ظرفیت‌های دفاعی بیشتر از جمله سامانه‌ها و موشک‌های پاتریوت شده تا با حملات روزانه موشکی و پهپادی روسیه مقابله کند.
سامانه پاتریوت چیست؟
پاتریوت، مخفف عبارت انگلیسی Phased Array Tracking Radar for Intercept on Target، به معنی سامانه‌ای متحرک برای دفاع موشکی سطح‌به‌هوا است که از سوی شرکت آرتی‌اکس کورپوریشن توسعه یافته است.
این سامانه یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاع هوایی در زرادخانه ایالات متحده محسوب می‌شود که از دهه ۱۹۸۰ استفاده می‌شود و یک سامانه معمولی شامل واحدهای رادار و کنترل، یک واحد تامین برق، پرتابگرها و خودروهای پشتیبانی است.
پاتریوت می‌تواند بسته به نوع رهگیر مورد استفاده، هواپیماها، موشک‌های بالیستیک تاکتیکی و موشک‌های کروز را رهگیری کند.
پاتریوت چگونه کار می‌کند؟
این سامانه بسته به نوع موشک رهگیر مورد استفاده، قابلیت‌های متفاوتی دارد.
موشک PAC-2 از یک کلاهک انفجاری-ترکش‌زا استفاده می‌کند که در نزدیکی هدف منفجر می‌شود. خانواده موشک‌های PAC-3 از فن‌آوری دقیق‌تری برخوردارند که مستقیما به هدف اصابت می‌کنند.
مشخص نیست چه نوع سامانه‌های پاتریوتی به اوکراین داده شده‌اند اما به احتمال زیاد، کی‌یف دست‌کم برخی از رهگیرهای PAC-3 CRI را که جدیدتر هستند، در اختیار خواهد داشت.
طبق آنچه سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در سال ۲۰۱۵ اعلام کرد، رادار این سامانه دارای بردی بیش از ۱۵۰ کیلومتر است.
اگرچه پاتریوت در ابتدا برای رهگیری سلاح‌های مافوق صوت طراحی نشده بود و شرکت سازنده هنوز تایید نکرده است که این سامانه قادر به انجام این کار است اما در ماه می ۲۰۲۳، ایالات متحده تایید کرد که اوکراین از آن برای ساقط کردن یک موشک کینژال روسیه استفاده کرده است؛ موشکی که مسکو ادعا می‌کند مافوق صوت است.
طبق آنچه شرکت سازنده در وب‌سایت خود اعلام کرده، از ژانویه ۲۰۱۵، پاتریوت بیش از ۱۵۰ موشک بالیستیک را در عملیات‌های رزمی رهگیری کرده است.
پاتریوت چقدر در جهان استفاده می‌شود؟
بر اساس اطلاعات وب‌سایت آرتی‌اکس کورپوریشن، این شرکت بیش از ۲۴۰ واحد سامانه پاتریوت تولید کرده و تحویل داده است.
این سامانه‌ها به ۱۹ کشور، از جمله آلمان، اوکراین، ایالات متحده، ژاپن، عربستان سعودی، قطر، لهستان و مصر ارسال شده‌اند.
ژانویه گذشته، وب‌سایت اکسیوس گزارش داد که ایالات متحده حدود ۹۰ موشک رهگیر پاتریوت را از اسرائیل به اوکراین منتقل کرده است.
هزینه آن چقدر است؟
بر اساس داده‌های مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، یک سامانه پاتریوت جدید بیش از یک میلیارد دلار هزینه دارد که شامل ۴۰۰ میلیون دلار برای خود سامانه و ۶۹۰ میلیون دلار برای موشک‌های موجود در آن می‌شود.
هر موشک رهگیر پاتریوت حدود چهار میلیون دلار قیمت دارد.
چرا اوکراین خواهان پاتریوت‌های بیشتر است؟
کی‌یف همواره از متحدان غربی خود درخواست سامانه‌های دفاع هوایی بیشتری داشته تا از زیرساخت‌های حیاتی و مناطق غیرنظامی در برابر حملات مکرر موشکی و پهپادی روسیه محافظت کند.
اگرچه پاتریوت در رهگیری موشک‌ها و هواپیماها موثر است اما استفاده از آن برای سرنگون کردن پهپادهای کم‌هزینه، راهکاری گران‌قیمت محسوب می‌شود.
با این حال، مقامات اوکراینی می‌گویند این سامانه‌ها برای دفاع از اهداف کلیدی در برابر حملات دوربرد فزاینده روسیه ضروری هستند.
روسیه می‌گوید ارسال این سامانه‌ها را نشانه‌ای مستقیم از تشدید تنش تلقی می‌کند.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، در ماه می گفت که ارسال سامانه‌های بیشتر به اوکراین «فرصت صلح را به تاخیر خواهد انداخت».
دونالد ترامپ دوشنبه ۲۳ تیر در جریان دیدار با مارک روته در کاخ سفید، گفت که این تعرفهها «ثانویه» خواهند بود و شرکای تجاری روسیه را هدف قرار خواهند داد تا مسکو در اقتصاد جهانی منزوی شود.
او تاکید کرد: «من از تجارت برای بسیاری از امور استفاده میکنم اما این ابزار بسیار خوبی برای پایان دادن به جنگهاست.»
رییس‌جمهوری آمریکا در ادامه با اشاره به اینکه از رفتار ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، سرخورده شده است، اضافه کرد: «پوتین میداند توافق منصفانه چیست و فکر میکنم با او به توافق خواهیم رسید.»
گفت‌وگو درباره انتقال تسلیحات آمریکایی به اوکراین
ترامپ و روته در این دیدار درباره انتقال تسلیحات آمریکایی به اوکراین گفت‌وگو کردند.
رییس‌جمهوری آمریکا با اشاره به اینکه این کشور سامانه‌های پدافند هوایی، موشک و مهمات به کشورهای عضو پیمان نظامی آتلانتیک شمالی (ناتو) خواهد فروخت، گفت: «آمریکا سلاح‌های پیشرفته و نسل جدید را برای حمایت از اوکراین به ناتو ارسال خواهد کرد و هزینه این سلاحها را اعضای ناتو پرداخت خواهند کرد، نه مالیاتدهندگان آمریکایی.»
متحدان اروپایی آمریکا قرار است تجهیزات نظامی خریداری کنند و سپس آن‌ها را به اوکراین منتقل کنند.
ترامپ گفت که این خریدها «میلیاردها و میلیاردها» دلار خواهد بود.
روته نیز گفت که آلمان، بریتانیا، دانمارک، سوئد، فنلاند، کانادا و نروژ، از جمله خریدارانی خواهند بود که تسلیحات را به اوکراین میرسانند.
او افزود که سرعت در اینجا حیاتی است و این ارسالها باید پوتین را «وادار به بازنگری» در مذاکرات صلح کند.
پیشتر دو منبع به وب‌سایت اکسیوس گفتند ترامپ دوشنبه طرح جدیدی را برای تسلیح اوکراین اعلام می‌کند.
این دو منبع گفتند باور دارند طرح تسلیحاتی ترامپ احتمالا شامل موشک‌های دوربردی خواهد بود که می‌توانند به اهدافی در عمق خاک روسیه، از جمله مسکو، برسند.
با این حال هیچ کدام از این دو منبع از اتخاذ تصمیم نهایی در این باره اطلاعی نداشتند.
گفتوگوها درباره ارسال سامانه‌های پاتریوت
روسیه شهرهای اوکراین، از جمله کی‌یف را با صدها پهپاد و موشک کروز و بالستیک هدف قرار داده که پدافند هوایی اوکراین به سختی می‌تواند آن‌ها را دفع کند.
ترامپ تایید کرد که ایالات متحده موشک‌های پدافند هوایی پاتریوت بیشتری را که اوکراین به شدت به آن‌ها نیاز دارد، ارسال خواهد کرد و اتحادیه اروپا هزینه این تسلیحات «بسیار پیشرفته» را به آمریکا خواهد پرداخت.
با اینکه اتحادیه اروپا بر اساس معاهداتش اجازه خرید تسلیحات ندارد اما کشورهای عضو این اتحادیه می‌توانند این کار را انجام دهند؛ درست مانند کشورهای عضو ناتو که در حال خرید و ارسال تسلیحات هستند.
اشتفان کورنلیوس، سخنگوی دولت آلمان، دوشنبه در برلین گفت که این کشور پیشنهاد داده است هزینه دو سامانه پاتریوت را تامین کند.
او افزود درباره تامین مالی سامانه‌های بیشتر به وسیله دیگر کشورهای اروپایی، باید در مذاکرات تصمیمگیری شود.
بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان، دوشنبه برای دیدار با پیت هگست، همتای آمریکایی خود، راهی واشینگتن شد.
وزیران تجارت کشورهای عضو اتحادیه اروپا دوشنبه ۲۳ تیر در بروکسل گرد هم آمدند تا درباره وضع غافلگیرکننده تعرفه‌های سنگین از سوی دولت ترامپ گفت‌وگو کنند. این تعرفهها می‌توانند برای دولتها، شرکتها و مصرفکنندگان در دو سوی اقیانوس اطلس، پیامدهایی به همراه داشته باشند.
اتحادیه اروپا بزرگترین شریک تجاری آمریکا و بزرگترین بلوک تجاری جهان است.
اروپا آماده واکنش
وزیر خارجه دانمارک، پس از نشست وزرا به خبرنگاران گفت: «اتحادیه اروپا همچنان آماده واکنش است و این شامل اقدامات متقابل قوی و متناسب - در صورت لزوم - می‌شود و حس قوی اتحاد در نشست وجود داشت.»
این تعرفهها که برای مکزیک نیز اعلام شده‌اند، قرار است از دو هفته دیگر (اول اوت) آغاز شوند و می‌توانند همهچیز، از پنیر فرانسوی و کالاهای چرمی ایتالیایی گرفته تا لوازم الکترونیکی آلمانی و داروهای اسپانیایی را در آمریکا گرانتر کنند و اقتصاد کشورهای مختلف از پرتغال تا نروژ را بیثبات سازند.
در همین حال، بروکسل تصمیم گرفت اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه بر کالاهای آمریکایی را که قرار بود دوشنبه اجرایی شوند به حالت تعلیق درآورد. این تعلیق به امید رسیدن به توافق تجاری با دولت ترامپ تا پایان ماه جاری است.
اقدامات «متقابل» اتحادیه اروپا نیز تا اول اوت به تعویق خواهد افتاد.
اورزولا فون در لاین، رییس کمیسیون اروپا، یکشنبه در بروکسل به خبرنگاران گفت: «نامه ترامپ نشان می‌دهد که ما تا اول اوت برای مذاکره فرصت داریم.»
گفتوگوها ادامه دارد
ماروش شفچوویچ، نماینده تجاری اتحادیه اروپا در مذاکرات با آمریکا، گفت که تبادل نظرها دوشنبه ادامه خواهد یافت.
او به خبرنگاران در بروکسل گفت: «من کاملا مطمئن هستم که یک راهحل مذاکرهشده بسیار بهتر از تنشی است که ممکن است بعد از اول اوت داشته باشیم.»
شفچوویچ اضافه کرد: «ما باید برای همه نتایج احتمالی آماده باشیم.»
این مقام اتحادیه اروپا تاکید کرد: «نمیتوانم تصور کنم که بدون تلاش واقعی از مذاکره خارج شویم. با این حال، بیثباتی کنونی ناشی از تعرفه‌های غیرموجه نمیتواند تا ابد ادامه داشته باشد و بنابراین باید برای همه سناریوها آماده باشیم، از جمله، در صورت لزوم، اقدامات متقابل سنجیده و متناسب برای بازگرداندن تعادل در روابط تجاری متقابلمان.»
در بحبوحه تهدیدهای مکرر ترامپ برای اعمال تعرفه بر کشورها و اصلاح عدم توازن در تجارت، نامههایی از سوی آمریکا به اتحادیه اروپا و مکزیک ارسال شده است.
راسموسن دوشنبه در جریان یک کنفرانس خبری مشترک با شفچوویچ، در بروکسل گفت: «وزرای اتحادیه اروپا توافق کردند که گفت‌وگو با آمریکا را در اولویت بگذارند تا از اعمال تعرفه‌های ۳۰ درصدی جلوگیری کنند.»
کمیسر تجارت اتحادیه اروپا هشدار داد چنین تعرفهای تجارت میان اتحادیه اروپا و آمریکا را نابود خواهد کرد و با ضربه زدن به زنجیره تامین، تاثیر منفی شدیدی بر اقتصاد دو طرف خواهد گذاشت.
مکانیسم ماشه (Snapback Mechanism) سازوکاری است که در متن قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل گنجانده شد تا امکان بازگشت خودکار تحریم‌های این سازمان علیه ایران را در صورت «عدم پایبندی اساسی» این کشور به تعهدات برجامی فراهم کند.
این مکانیسم که در سال‌های اولیه پس از برجام صرفا به‌عنوان تهدیدی نمادین باقی مانده بود، اکنون با افزایش تنش‌های هسته‌ای و منطقه‌ای ایران، بار دیگر در سطح بین‌المللی موضوعیت یافته است.
قطعنامه ۲۲۳۱ که در سال ۲۰۱۵ بر اساس توافق برجام تصویب شد، به مشارکت‌کنندگان توافق این اختیار را می‌دهد که در صورت بروز نقض جدی، تحریم‌های قبلی سازمان ملل را احیا کنند. به‌ویژه، بند ۱۱ از ضمیمه ب (B) این قطعنامه تصریح می‌کند که پس از دریافت اطلاعیه رسمی مبنی بر «عدم پایبندی اساسی»، تحریم‌ها در پایان یک دوره ۳۰ روزه بازخواهند گشت؛ مگر این که شورای امنیت با رای‌گیری قطعنامه‌ای تازه برای ادامه تعلیق تحریم‌ها تصویب کند که این روند در عمل با وتوی یک عضو دائم، غیرممکن خواهد بود.
طبق مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، هر یک از مشارکت‌کنندگان برجام می‌توانند در صورت تشخیص «عدم پایبندی اساسی» ایران، روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه را آغاز کنند.
این روند با اعلام رسمی نگرانی به کمیسیون مشترک برجام آغاز می‌شود.
کمیسیون ۱۵ روز فرصت دارد تا اختلاف را حل کند. اگر اختلاف حل نشود، طرف معترض می‌تواند موضوع را به‌درخواست خود به سطح وزیران خارجه ارجاع دهد که این مرحله نیز تا ۱۵ روز زمان دارد. هم‌زمان، طرف معترض می‌تواند موضوع را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهد. از لحظه دریافت اطلاعیه رسمی از سوی یکی از مشارکت‌کنندگان مبنی بر «عدم پایبندی اساسی»، شورای امنیت ۳۰ روز فرصت دارد تا با یک قطعنامه جدید، «تعلیق تحریم‌ها» را تمدید کند؛ در غیر این صورت، تحریم‌های پیشین به‌طور خودکار بازمی‌گردند.
نکته مهم این است که این قطعنامه جدید نباید وتو شود.
از آنجا که بر اساس جدول زمانی مندرج در ضمائم برجام، مهلت قانونی استفاده از مکانیسم ماشه تنها تا پیش از «روز پایان» توافق، یعنی ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ است، طرف‌های باقی‌مانده در برجام باید فرایند رسمی را حداکثر تا اواسط ژوئیه ۲۰۲۵ آغاز کنند تا تمام مراحل قانونی (۱۵ + ۱۵ + ۳۰ روزه) تا پیش از این تاریخ تکمیل شود.
در غیر این صورت، این ابزار حقوقی برای همیشه از دسترس خارج خواهد شد.
۲۰۲۰–۲۰۲۱: شکست تلاش دولت ترامپ
در اوت ۲۰۲۰، دولت دونالد ترامپ با وجود خروج رسمی از برجام، مکانیسم ماشه را فعال کرد اما اکثریت قاطع شورای امنیت، از جمله متحدان سنتی آمریکا مانند بریتانیا و فرانسه، مخالفت کردند و گفتند آمریکا به‌دلیل خروج رسمی از برجام، دیگر مشارکت‌کننده محسوب نمی‌شود.
این اقدام آمریکا عملا خنثی شد زیرا دبیرخانه سازمان ملل نیز تحریم‌ها را بازنگرداند.
۲۰۲۱–۲۰۲۳: احیای برجام در اغما
در دوره جو بایدن، تلاش‌هایی برای احیای برجام صورت گرفت اما با افزایش سطح غنی‌سازی در ایران، توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته، کاهش نظارت‌های آژانس و گسترش همکاری نظامی تهران با مسکو (به‌ویژه در زمینه پهپادها در جنگ اوکراین)، توافق احیا نشد.
اوایل سال ۲۰۲۴، حکومت ایران رسما اعلام کرد سطح غنی‌سازی خود را به بیش از ۸۴ درصد رسانده - رقمی نزدیک به سطح تسلیحاتی - و آژانس هشدار داد زمان گریز هسته‌ای ایران به «کمتر از یک هفته» کاهش یافته است.
۲۰۲۴–۲۰۲۵: مکانیسم ماشه دوباره روی میز اروپایی‌ها
در پی تشدید برنامه هسته‌ای در ایران، ادامه همکاری نظامی جمهوری اسلامی و کره شمالی، و به‌ویژه اتهام رسمی از سوی فرانسه مبنی بر ارسال فناوری موشکی به گروه‌های نیابتی در سوریه و لبنان، سه کشور اروپایی آلمان، بریتانیا و فرانسه - تروئیکای اروپایی (E3) در نوامبر ۲۰۲۴ بیانیه‌ای مشترک صادر کردند.
برلین، پاریس و لندن در این بیانیه اعلام کردند اگر ایران تا پایان ماه مارس ۲۰۲۵ (اواسط فروردین امسال) به تعهدات اساسی خود بازنگردد، گزینه بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل «روی میز باقی خواهد ماند».
بنا بر گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۲۷ اردیبهشت (۱۷ می ۲۰۲۵)، ایران در مجموع حدود ۹ هزار و ۲۴۸ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده در اختیار دارد که بیش از ۴۰۰ کیلوگرم آن با غنای ۶۰ درصد است؛ سطحی که به‌مراتب بالاتر از نیازهای غیرنظامی تلقی می‌شود.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در گزارش ۳۰ خرداد (۲۰ ژوئن) خود تایید کرد هنوز بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد تحت نظارت آژانس باقی است؛ اما با توجه به وقایع این میان یعنی حملات هوایی اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هسته‌ای در ایران، مشخص نیست چه مقدار از آن موجود است.
هنوز تایید نهایی در مورد آسیب یا انتقال این مواد در پی حملات اسرائیل و آمریکا به ایران، صورت نگرفته است.
آژانس خواستار دسترسی فوری برای تایید موقعیت آن‌ها شده است.
مدیرکل آژانس اعلام کرده میزان موجود اورانیوم ۶۰ درصد هنوز به بیش از ۴۰۰ کیلوگرم می‌رسد و تاکید کرده برای جلوگیری از انحراف، ادامه نظارت ضروری است.
ارزیابی‌های سازمان‌های اطلاعاتی غربی نشان می‌دهند حتی پس از حملات، حکومت ایران توانایی ساخت سلاح یا بازسازی سریع این سطح غنی‌سازی را طی «چند هفته تا سه ماه» دارد.
به گفته فایننشنال تایمز و گاردین، اصولا آسیب قابل توجهی به ذخایر اورانیوم در ایران وارد نشده و آژانس نیز هنوز موفق به تعیین محل دقیق آن‌ها نشده است.
بنابراین، خلاف برداشت قبلی مبنی بر ذخیره «بیش از ۱۲۰ کیلوگرم»، اکنون روشن شده است ذخایر بیشترِ اورانیوم غنی‌شده ایران تا اواسط ژوئن ۲۰۲۵ (اواخر خرداد) حدود ۴۰۰ کیلوگرم با غنای نزدیک به تسلیحاتی یا بالای آن بوده است.
بعد از حملات اخیر، میزانی از این ذخایر ممکن است منتقل یا مخفی شده باشد اما آژانس هنوز نمی‌داند چه بخش‌هایی باقی مانده‌اند.
فرانسه، بریتانیا و آلمان در حال بررسی رسمی فعال‌سازی مکانیسم ماشه هستند اما هنوز برنامه‌ای برای اقدام رسمی به شورای امنیت ارائه نکرده‌اند.
منابع نزدیک به این کشورها گفتند: «ما برای بازگرداندن اعتبار قطعنامه ۲۲۳۱، در حال بررسی همه گزینه‌ها هستیم؛ از جمله مکانیسم ماشه.»
روسیه و چین به‌طور سنتی مخالف مکانیسم ماشه بوده‌اند.
چین در سال ۲۰۲۵ نیز تاکید کرد «استفاده از سازوکار تنبیهی در شرایط فعلی به دیپلماسی آسیب می‌زند» و روسیه هشدار داد که «هرگونه بازگرداندن تحریم‌ها به منزله پایان کامل همکاری با ایران خواهد بود».
با این حال، آنچه اهمیت دارد این است که مسکو و پکن نمی‌توانند مکانیسم ماشه را وتو کنند، چرا که فرآیند آن اصلا نیازی به رای‌گیری ندارد.
به همین دلیل، حتی مخالفت آنان نیز مانع احیای تحریم‌ها نخواهد شد.
تهران بارها هشدار داده که استفاده از مکانیسم ماشه را «نقض فاحش تعهدات بین‌المللی» تلقی خواهد کرد.
جمهوری اسلامی همچنین تهدید کرده در پاسخ ممکن است از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) خارج شود، همکاری با آژانس را قطع کند، سطح غنی‌سازی را رسما به ۹۰ درصد افزایش دهد و از طریق متحدان نیابتی خود در عراق و لبنان دست به اقدامات تلافی‌جویانه منطقه‌ای بزند.
در صورت فعال‌سازی مکانیسم ماشه در سال ۲۰۲۵، موارد زیر باز خواهند گشت:
تحریم‌های تسلیحاتی: صادرات و واردات سلاح به ایران، شامل سلاح‌های سبک، سنگین، مهمات، سامانه‌های موشکی و حتی فناوری‌های مرتبط، به‌طور کامل ممنوع می‌شود.
ایران از خرید یا فروش هرگونه تجهیزات نظامی (چه از طریق رسمی و چه غیررسمی) منع خواهد شد.
تحریم‌های موشکی: هر نوع فعالیت ایران در حوزه موشک‌های بالستیک، اعم از آزمایش، تولید، تحقیق و توسعه، یا تامین قطعات و فناوری مربوط، تحت ممنوعیت کامل سازمان ملل قرار می‌گیرد.
همکاری با نهادهای خارجی در این زمینه نیز مجازات‌پذیر خواهد شد.
تحریم‌های مالی و بانکی: تمامی دارایی‌های نهادهای کلیدی جمهوری اسلامی (از جمله بانک مرکزی ایران، بانک‌های دولتی، صندوق توسعه ملی و موارد دیگر) در خارج از کشور مسدود خواهد شد.
انتقال پول، افتتاح حساب، ارائه خدمات بانکی یا سرمایه‌گذاری خارجی در ایران به‌شدت محدود یا ممنوع خواهد شد.
تحریم‌های حوزه انرژی (نفت وگاز): صادرات نفت خام، گاز طبیعی، محصولات پتروشیمی و دیگر منابع انرژی ایران بار دیگر تحت تحریم قرار خواهد گرفت.
سرمایه‌گذاری خارجی در بخش انرژی ایران ممنوع می‌شود و شرکت‌های بین‌المللی از هر نوع مشارکت در پروژه‌های نفتی یا گازی ایران باز داشته می‌شوند.
بازگشت فهرست‌گذاری افراد و نهادها: ده‌ها نهاد، سازمان و شخصیت حقیقی ایرانی که در گذشته تحت تحریم بودند و با برجام از فهرست خارج شدند، دوباره به لیست سیاه تحریم‌های شورای امنیت بازمی‌گردند.
این شامل مقامات سپاه پاسداران، وزارت دفاع، سازمان انرژی اتمی، شرکت‌های وابسته به بیت رهبری و دیگر نهادهای کلیدی می‌شود.
مکانیسم ماشه دیگر یک تهدید فرضی نیست.
با بالا رفتن سطح تنش هسته‌ای و جنگ ۱۲ روزه جمهوری اسلامی و اسرائیل، شکست کامل مذاکرات و فشارهای داخلی بر دولت‌های اروپایی برای دادن «پاسخ قاطع» به تهران، بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل حالا یک گزینه محتمل و در حال بررسی رسمی است.
این مکانیسم به‌گونه‌ای طراحی شده که حتی در برابر مقاومت روسیه و چین نیز قابل اجرا باشد و همین نکته آن را به ابزاری استراتژیک برای غرب تبدیل کرده است.
در فضای پرتنش فعلی، فعال شدن مکانیسم ماشه می‌تواند نقطه‌ای بی‌بازگشت در بحران هسته‌ای ایران باشد؛ آغازی بر پایان هرگونه توافق دیپلماتیک و ورود به فاز جدیدی از تقابل بین‌المللی.
