محمدجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی مسعود پزشکیان گفت: «در جنگ ۱۲ روزه کدام سوپرمارکت کالایش تمام شد؟ کدام مغازه کالاهایش خالی شد؟ کدام کالای اساسی مردم در زمان جنگ کمبود داشت؟ این نشان می‌دهد هم دولت زمان جنگ هستیم و هم دولت زمان صلح.»
او افزود: «تحریم‌ها شدت پیدا کرده و مکانیسم ماشه فعال شده و باید تلاش اوضاع را در شرایط موجود ارزیابی کنیم نه در شرایط عادی.»
محمد بطحائی، رییس سازمان امور اجتماعی ایران گفت: «در گروه‌های سنی پایین‌تر از ۱۲ سال که پیش از این بسیار نادر بود، شاهد افزایش موارد اقدام و حتی مرگ ناشی از خودکشی هستیم.» او افزود: «اکنون در فضای مجازی سایت‌ها و شبکه‌هایی وجود دارند که افراد را تشویق به خودکشی می‌کنند.»
او ادامه داد: «با گسترش این فضا، میزان خودکشی افزایش یافته و لازم است که ما بسیار فعال‌تر از گذشته با این آسیب اجتماعی مقابله کنیم.»
بابک زنجانی که خود نامش با پرونده‌های بزرگ فساد اقتصادی ایران گره خورده، شدیدا از بانک مرکزی جمهوری اسلامی به دلیل انحلال بانک آینده انتقاد کرد و عملکرد خود بانک مرکزی را عامل بدهی‌های کلان بانک آینده دانست. همزمان رییس بانک مرکزی و رییس مجلس از انحلال این بانک دفاع کردند.
زنجانی در یک ویدیو که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد، انحلال بانک آینده را غیرقانونی دانست و خطاب به بانک مرکزی گفت که آیا برای این کار «حکم قطعی و قضایی» داشته است.
او در ادامه از ورود بانک مرکزی به امور مدیریتی بانک‌ها و به‌ویژه بانک آینده انتقاد کرد و گفت بانک مرکزی نباید وارد بنگاه‌داری شود.
زنجانی بانک مرکزی را متهم کرد با «چاپ پول» تلاش کرد بدهی‌های بانک آینده را جبران کند، اما این روش بار سنگینی بر دوش اقشار عادی گذاشت و به تورم و کاهش توان خرید مردم منجر شد.
او گفت: «چرا بانک مرکزی از جیب ۸۰ میلیون ایرانی ماهیانه پول چاپ کرده و به بانک آینده داده است؟»
بانک مرکزی جمهوری اسلامی اول آبان در بیانیه‌ای اعلام کرد با توجه به زیان انباشته ۵۵۰ هزار میلیارد تومانی، اضافه برداشت ۳۱۳ هزار میلیارد تومانی، کفایت سرمایه منفی ۶۰۰ درصدی، ناترازی شدید نقدینگی و عدم بازگشت ۸۰ درصد تسهیلات پرداختی، ورود بانک آینده به «فرآیند گزیر» امری ضروری بوده است.
بانک آینده در سال ۱۳۹۱ در پی ادغام بانک تات، موسسه مالی و اعتباری صالحین و موسسه آتی تاسیس شد.
بر اساس برآوردهای غیررسمی، این بانک تا پیش از انحلال، حدود چهار هزار کارمند داشت و خدمات خود را به نزدیک به سه میلیون مشتری از طریق ۲۷۰ شعبه در سراسر ایران ارائه می‌کرد.
زنجانی افزود باید راهکارهای جایگزین مانند صندوق‌های بیمه‌ای یا هیئت تصفیه باید پیش از چنین اقدامات پرریسک اجرا می‌شدند.
او همچنین از انتقال بدهی‌های بانک آینده به بانک ملی انتقاد کرد و گفت: «بانک ملی که ۴۲۰ همت سرمایه دارد چطور می‌تواند ۶۰۰ همت بدهی بانک آینده را بدهد؟»
بابک زنجانی، متهم ردیف اول بزرگ‌ترین پرونده فساد نفتی در تاریخ ایران، پیشتر نیز به تصمیمات اقتصادی اخیر در کشور، از جمله حذف چهار صفر از پول ملی، واکنش نشان داد و با لحنی طعنه‌آمیز در ایکس نوشت: «پیشنهادم این است که برای هوای اهواز هم یک صفر از ۵۰ درجه حذف کنند تا آب‌وهوای عالی و دلپذیری برای هم‌وطنان ایجاد شود.»
زنجانی اضافه کرد: «بانک آینده منحل نشده، بلکه تنها پالان بانک تغییر کرده است.»
این که چهره‌ای که افکار عمومی او را نماد فساد ساختاری می‌داند، اکنون از موضع اصلاح‌گر به انتقاد از تصمیم‌های اقتصادی حکومت می‌پردازد، تصویری روشن از چرخه معیوب فساد و قدرت در اقتصاد بحران‌زده ایران به دست می‌دهد.
دفاع رییس‌بانک مرکزی و رییس مجلس از انحلال بانک آینده
محمدرضا فرزین رییس بانک مرکزی جمهوری اسلامی صبح یکشنبه چهارم آبان، در جلسه‌ای با کمیسیون اصل نود مجلس و همچنین کمیسیون اقتصادی مجلس، توضیحاتی درباره چگونگی انحلال بانک آینده ارائه کرد.
فرزین تایید کرد که انحلال بانک آینده بدون حکم قضایی بوده و صرفا پس از اخذ احکام لازم از سران سه قوه شنبه ۲۶ مهر و به‌استناد مصوبه هیئت عالی بانک مرکزی در تاریخ ۲۷ مهرماه، فعالیت بانک آینده «پس از دو دهه ناترازی و عملکرد ناسالم، لغو و این بانک با عاملیت بانک ملی وارد مسیر فرآیند گزیر یا فیصله شد».
او گفت: «سازوکار اتخاذ شده در قبال بانک ناتراز و ناسالم آینده، سازوکار ادغام نیست زیرا در موضوع ادغام، باید بانک با تمام ناترازی‌های خود به بانک ملی منتقل می‌شد.»
رییس بانک مرکزی افزود: «در سازوکار اتخاذ شده کنونی، به گونه‌ای عمل می‌شود که معادل سپرده منتقل شده به بانک ملی، منابع و دارایی‌های نقد بانک سابق به بانک ملی ایران انتقال داده خواهد شد.»
محمدباقر قالیباف رییس‌مجلس شورای اسلامی نیز در نطق پیش از دستور خود از انحلال بانک آینده دفاع کرد.
او گفت: «این تصمیم از سوی هیئت عالی نظارت بانک مرکزی اتخاذ شده و بخشی از برنامه جامع اصلاح نظام بانکی کشور است.»
مهدی مسجد جامعی، مدرس حوزه علمیه قم گفت: «عادی‌سازی رابطه با اسرائیل، خیانت به قرآن و پشت کردن به پیامبر و مایه تاسف بسیار است که امروز مشاهده می‌کنیم برخی از حکام عربی بدون توجه به مسائل اعتقادی، انسانی و سیاسی یک بی‌تدبیری از خودشان بروز دادند.»
او افزود: «اسرائیل مصداق کافر حربی است و کسی که دوستی با آنها را اتخاذ کند، خودش از آن‌هاست.»
محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی، از مواضع و اظهارات اخیر حسن روحانی و محمدجواد ظریف، رییس دولت و وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی انتقاد و آنان را متهم کرد که به روابط «رو به پیشرفت» تهران و مسکو لطمه زدند.
قالیباف یکشنبه چهارم آبان در نطق پیش از دستور جلسه مجلس، گفت: «در این برهه حساس، از همه سلیقه‌های سیاسی مختلف انتظار می‌رود که با وحدت کلمه، از این دستاوردها حمایت کنند و صدای رسای ملت ایران در برابر فشارهای خارجی باشند.»
او با اشاره به روحانی و ظریف افزود لازم می‌داند «انتقاد صریح» خود را نسبت به مواضع آنها اعلام کند که «دقیقا در شرایطی که مسیر همکاری‌های راهبردی ما با کشور روسیه در حال پیشرفت است با مواضع خود به این مسیر لطمه زدند».
انتقادهای روحانی و اظهارات دیگر مقامات علیه روسیه
حسن روحانی در ماه‌های اخیر بارها خواستار مذاکره جمهوری اسلامی با غرب و به ویژه آمریکا شده است.
او همچنین در یک سخنرانی در شهریور ماه، به طور غیرمستقیم به هزینه‌های حمایت جمهوری اسلامی از روسیه در جنگ اوکراین اشاره کرد.
روحانی گفت: «اروپا نباید به‌خاطر مسئله اوکراین از ما انتقام بگیرد. این کار درستی نیست.»
تهران با ارسال تجهیزات نظامی به ویژه پهپادهای شاهد به روسیه، در تشدید جنگ اوکراین نقش داشته و کشورهای اروپایی بارها از جمهوری اسلامی خواسته‌اند از حمایت روسیه در تهاجم به اوکراین دست بکشد.
انتقاد دیگر نمایندگان از روحانی و واکنش حسام‌الدین آشنا
تعدادی از نمایندگان مجلس در جلسه علنی یکشنبه شعار مرگ بر فریدون (حسن روحانی) سر دادند.
امیرحسین ثابتی، نماینده تهران در مجلس گفت: «جای اصلی حسن روحانی پشت میله‌های زندان است.»
در واکنش به این اظهارات، حسام‌الدین آشنا، مشاور پیشین روحانی خطاب به قالیباف در شبکه ایکس نوشت: «خوب نیست هر نوشته‌ای که به دست شما می‌دهند، با صدای بلند بخوانید.»
پیشتر نیز کامران غضنفری، نماینده مجلس شورای اسلامی، درباره شکایت‌های پیشین مجلس از حسن روحانی، رییس دولت‌های یازدهم و دوازدهم، اعلام کرد که اگر برخی اتهامات روحانی اثبات شود، «حکمش اعدام است». او اضافه کرد یکی از این اتهام‌ها «افساد فی‌الارض» است.
تنش‌های اخیر میان ظریف و لاوروف
اظهارات قالیباف در شرایطی مطرح شده که اخیرا و پس از فعال شدن مکانیسم ماشه، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه و محمدجواد ظریف به جدال لفظی درباره این سازوکار برجام پرداختند.
لاوروف ۲۳ مهر درباره مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های جمهوری اسلامی گفت که این بند در برجام یک «تله حقوقی» بوده و از پذیرفتن آن در زمان مذاکرات، متعجب شده است.
وزیر امور خارجه روسیه افزود «تله حقوقی مکانیسم ماشه» در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ موسوم به برجام، تا «حد زیادی» نتیجه عملکرد ظریف بود.
در واکنش به این اظهارات، خبرگزاری ایرنا ۲۵ مهر به نقل از ظریف نوشت: «نه تنها اسنپ‌بک مربوط به روزهای پایانی مذاکرات نبود، بلکه اصلا بحث من و جان کری (وزیر امور خارجه وقت آمریکا) هم نبود. آقای لاوروف و فرانسوی‌ها پیشنهادی داده بودند که بسیار بد بود و ما با تلاش زیاد آن را کنار گذاشتیم.»
وزیر پیشین خارجه جمهوری اسلامی با اشاره به روابط پیچیده تهران و مسکو گفت: «من هنوز به روابط راهبردی با روسیه و چین اعتقاد دارم اما روس‌ها سیاست خود را آشکارا بیان می‌کنند و دو خط قرمز دارند: یکی این‌که ایران نباید با دنیا روابط عادی داشته باشد و دیگر این‌که نباید وارد درگیری مستقیم با جهان شود.»
موسسه «رَند»، اندیشکده سیاستگذاری، در تحلیلی تازه درباره جنگ جمهوری اسلامی و اسرائیل نوشت حمایت غرب، به‌ویژه آمریکا، نقشی کلیدی در موفقیت اسرائیل داشت، اما جمهوری اسلامی بدون حمایت متحدانش مثل روسیه و چین، در نبرد تنها ماند که این نشان می‌دهد حکومت‌های خودکامه حاضر به فداکاری نیستند.
ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر پیشین شورای عالی فضای مجازی به سایت اقتصادنیوز گفت: «ترور فرماندهان نظامی ما ربطی به واتس‌اپ نداشت.» او افزود: «افراد موارد بسیار سخیفی مطرح می‌کنند. ما واتس‌اپ را در اختیار آقایان قرار می‌دهیم تا ببینیم می‌توانند چنین عملیاتی انجام دهند یا نمی‌توانند؟»
او اضافه کرد: «دلیل موفقیت اسرائیل در انجام عملیات غافل‌گیرانه که تقریبا به اکثر اهداف خودشان هم توانستند برسند، یکپارچگی آنها در سه حوزه نظامی، اطلاعاتی و اداری بود.»
