در پی پیوستن قزاقستان به پیمان ابراهیم، ترامپ از توافق تجاری آمریکا با این کشور خبر داد و گفت ازبکستان قصد دارد در سه سال آینده ۳۵ میلیارد دلار و در ده سال آینده بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار در بخش‌هایی از اقتصاد آمریکا سرمایه‌گذاری کند.
ترامپ همچنین در نشستی با سران چند کشور آسیای میانه با اشاره به اینکه قزاقستان نخستین کشوری است که در دوره دوم ریاست‌جمهوری او به پیمان ابراهیم می‌پیوندد، گفت کشورهای بیشتری قرار است به این پیمان بپیوندند.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، در ایکس نوشت با پیوستن قزاقستان به پیمان ابراهیم، سابقه ترامپ به‌عنوان بزرگ‌ترین مذاکره‌کننده جهان در حال تقویت است.
دولت قزاقستان اعلام کرده است که پیوستن این کشور به توافق ابراهیم عادی و منطقی است، زیرا پیش‌تر نیز با اسرائیل روابط دیپلماتیک داشته است.
دزدان دریایی پنج‌شنبه ۱۵ آبان در آب‌های ساحلی سومالی به یک نفت‌کش با پرچم مالت حمله کردند. این بزرگ‌ترین حمله از این نوع از سال ۲۰۲۴ تاکنون محسوب می‌شود. با این حال، خدمه کشتی توانستند در اتاق امن پناه بگیرند و کنترل کشتی را حفظ کنند.
افزایش ناگهانی حملات مسلحانه به کشتی‌ها در این منطقه، از جمله نخستین حمله منتسب به دزدان دریایی سومالی در یک سال گذشته، نگرانی‌ها درباره امنیت مسیرهای حیاتی دریایی برای انتقال انرژی و کالا به بازارهای جهانی را دوباره زنده کرده است.
کشتی هیلاس آفرودیت (Hellas Aphrodite) که حامل بنزین بود، در مسیر خود از هند به آفریقای جنوبی هدف حمله قرار گرفت. شرکت یونانی لاتسکو مارین منیجمنت (Latsco Marine Management)، مالک کشتی، اعلام کرد حادثه صبح پنج‌شنبه ۱۵ آبان رخ داد و تمام خدمه در سلامت کامل هستند.
به گفته شرکت امنیت دریایی امبری (Ambrey)، دزدان دریایی که سوار بر یک قایق تندرو بودند، به سوی کشتی شلیک کردند. بنا بر گزارش‌ها، آنها یک آرپی‌جی نیز به سمت نفت‌کش پرتاب کردند.
نیروی دریایی اتحادیه اروپا اعلام کرد یکی از ناوهای این نیرو در نزدیکی محل حادثه حضور دارد و آماده است در صورت لزوم «به‌طور موثر به دزدی دریایی پاسخ دهد».
خدمه در اتاق امن پناه گرفته‌اند
منابع امنیت دریایی گفتند که خدمه در اتاق امن کشتی پناه گرفته‌اند و همچنان کنترل سیستم‌های حیاتی کشتی را در اختیار دارند.
به گفته یکی از منابع مطلع، کاپیتان کشتی اهل مونته‌نگرو است. پنج نفر از خدمه، از جمله مهندس ارشد، یونانی هستند و باقی، تبعه فیلیپین‌اند.
شرکت لاتسکو در بیانیه‌ای گفت: «تمام ۲۴ عضو خدمه در سلامت کامل هستند و با آنها در تماس مستقیم هستیم. تیم اضطراری ما فعال شده و با مقامات بین‌المللی برای تضمین امنیت خدمه همکاری می‌کنیم.»
یکی از منابع امنیتی گفت: «خدمه گزارش داده‌اند که صدای حرکت روی عرشه شنیده می‌شود.»
یک هواپیمای ژاپنی نیز در منطقه پرواز شناسایی انجام داده، اما هیچ نشانه‌ای از فعالیت یا حرکت بر روی کشتی مشاهده نکرده است.
آخرین مورد مشابه از حمله دزدان دریایی در مه ۲۰۲۴ رخ داد، زمانی که دزدان دریایی مشکوک به یک کشتی لیبریایی به نام باسیلیسک (Basilisk) در شرق موگادیشو حمله کردند. نیروهای اتحادیه اروپا توانستند ۱۷ خدمه آن کشتی را نجات دهند.
روز دوشنبه نیز یک حمله مشابه در نزدیکی سواحل موگادیشو گزارش شد؛ مهاجمان مسلح پس از تلاش برای سوار شدن به کشتی، به سمت آن شلیک کردند.
به گفته منابع امنیتی دریایی، دزدان دریایی در همین هفته یک قایق ماهیگیری ایرانی را نیز تصرف کرده‌اند تا از آن به‌عنوان کشتی مادر برای انجام حملات بعدی استفاده کنند.
آخرین مورد ربایش کامل کشتی در دسامبر ۲۰۲۳ رخ داد، زمانی که کشتی روئن (Ruen) با پرچم مالت ربوده شد و به ساحل سومالی منتقل گردید، اما نیروی دریایی هند خدمه را آزاد و مهاجمان را بازداشت کرد.
گروه‌های دزدان دریایی سومالی در سال‌های اخیر تا حد زیادی غیرفعال بودند، هرچند در گذشته تهدیدی جدی برای کشتیرانی در خلیج عدن و اقیانوس هند محسوب می‌شدند.
در مقابل، تهدید اصلی در سال‌های اخیر از سوی حوثی‌های وابسته به جمهوری اسلامی در یمن بوده است که از نوامبر ۲۰۲۳ با حمله به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ، مسیر حیاتی عبور به خلیج عدن را ناامن کردند. هرچند این گروه اخیراً با توقف هدف‌گیری کشتی‌های مرتبط با آمریکا موافقت کرده، اما بسیاری از شرکت‌های کشتیرانی همچنان از تردد در این آبراهه خودداری می‌کنند.
سنای آمریکا با ۵۱ رای موافق در برابر ۴۹ رای مخالف، طرحی را که ترامپ را از آغاز جنگ علیه ونزوئلا منع می‌کرد، رد کرد.
این طرح در صورت تصویب، دولت را موظف می‌کرد که از هرگونه «استفاده از نیروهای مسلح ایالات متحده برای خصومت‌ها در داخل یا علیه ونزوئلا» خودداری کند، مگر آنکه اعلام جنگ رسمی یا مجوز مشخصی از سوی کنگره صادر شده باشد.
تنها دو جمهوری‌خواه هم‌حزب ترامپ به همراه دموکرات‌ها از این طرح حمایت کردند. این تصمیم تازه‌ترین نشانه از میزان تمایل حزب جمهوری‌خواه به پشتیبانی از افزایش حضور نظامی آمریکا در دریای کارائیب جنوبی است.
به گفته دولت ترامپ، از اوایل سپتامبر نیروهای آمریکایی دست‌کم ۱۶ حمله علیه شناورهای حامل مواد مخدر در اقیانوس آرام و کارائیب جنوبی انجام داده‌اند که بیش از ۶۵ کشته بر جای گذاشته است.
هم‌زمان با افزایش حضور نیروهای نظامی آمریکا در منطقه کارائیب، ترامپ در مصاحبه با شبکه سی‌بی‌اس که شامگاه یک‌شنبه ۱۱ آبان منتشر شد، گفت روزهای نیکلاس مادورو، رییس‌جمهوری ونزوئلا، «به شماره افتاده است.»
ترامپ در پاسخ به این پرسش که آیا ایالات متحده قصد دارد با ونزوئلا وارد جنگ شود، گفت: «بعید می‌دانم. فکر نمی‌کنم.»
پیش از این نیز سنای آمریکا روز چهارشنبه ۱۶ مهر طرح محدود کردن حملات نظامی دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، به قایق‌های مظنون به قاچاق مواد مخدر در دریای کارائیب را رد کرد؛ تصمیمی که نشان‌دهنده ادامه حمایت جمهوری‌خواهان از رویکرد نظامی کنونی کاخ سفید است.
به گزارش اکسیوس، لایحه دوحزبی «اصلاح قانون اختیارات جنگی» که از سوی سناتورها تیم کین، آدام شف، و رَند پال، مطرح شده بود، با ۴۸ رأی موافق و ۵۱ رأی مخالف در سنا شکست خورد.
در این رای‌گیری، رَند پال، سناتور از کنتاکی، و لیزا مرکاوسکی، سناتور از آلاسکا، از دموکرات‌ها حمایت کردند، اما جان فِترمن، سناتور دموکرات از پنسیلوانیا، تنها دموکراتی بود که با طرح مخالفت کرد.
این لایحه در واکنش به افزایش عملیات نظامی دولت ترامپ علیه قایق‌های مظنون به حمل مواد مخدر در نزدیکی سواحل ونزوئلا تهیه شده بود.
منتقدان می‌گویند رییس‌جمهوری اجازه قانونی انجام چنین عملیات‌هایی بدون مجوز صریح کنگره را ندارد، اما جمهوری‌خواهان از جمله مایک جانسون، رییس مجلس نمایندگان، از ترامپ حمایت کردند و حتی مشروعیت «قانون اختیارات جنگی» را مشکوک به مغایرت با قانون اساسی دانستند.
رَند پال در صفحه اجتماعی خود در ایکس نوشت: «ایالات متحده نباید قایق‌ها را بدون دانستن هویت سرنشینان منفجر کند. در این تصمیم‌ها نام، مدرک و نظارت وجود ندارد.»
در همان روز، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، در جلسه‌ای محرمانه با سناتورهای جمهوری‌خواه جزئیات راهبرد جدید مقابله با کارتل‌های مواد مخدر در نزدیکی ونزوئلا را تشریح کرد و گفت: «این سازمان‌ها تهدید مستقیمی برای امنیت آمریکا هستند و باید نابود شوند.»
سناتور اریک اشمیت نیز به تکیه بر اختیارات رییس‌جمهوری در قانون اساسی اشاره کرد و گفت: «اگر این قایق‌ها در آب‌های آزاد شناسایی شوند، نیروهای آمریکایی مجاز به هدف قرار دادن آنها خواهند بود.»
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده، پنج‌شنبه ۱۵ آبان در کاخ سفید میزبان رهبران پنج کشور آسیای مرکزی خواهد بود؛ این دیدار در چارچوب تلاش واشینگتن برای افزایش نفوذ خود در منطقه‌ای که به‌طور سنتی تحت سلطه روسیه بوده و اکنون مورد توجه فزاینده چین قرار گرفته، برگزار می‌شود.
رهبران قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان، شام پنج‌شنبه را نیز با ترامپ در کاخ سفید خواهند گذراند.
خبرگزاری رویترز در گزارشی در این زمینه نوشت این نشست در شرایطی برگزار می‌شود که رقابت جهانی بر سر منابع عظیم معدنی آسیای مرکزی شدت گرفته و کشورهای غربی در پی تنوع‌بخشی به زنجیره‌های تامین خود و کاهش وابستگی به مسکو و پکن هستند.
ایالات متحده به‌ویژه در تلاش است تا همکاری‌های جدیدی برای تامین مواد معدنی حیاتی، انرژی، و مسیرهای زمینی جایگزین انجام دهد؛ مسیرهایی که از نفوذ رقبای ژئوپلیتیکی واشینگتن دور بمانند.
پلتفرم موسوم به سی۵+۱ (C5+1) که در سال ۲۰۱۵ راه‌اندازی شد، آمریکا را با پنج کشور آسیای مرکزی گرد هم می‌آورد تا همکاری در زمینه‌های اقتصادی، انرژی و امنیتی را تقویت کنند.
امضای یادداشت تفاهم درباره مواد معدنی حیاتی
بر اساس گزارش دفتر رییس‌جمهوری قزاقستان، نمایندگان آمریکا و قزاقستان یادداشت تفاهمی برای همکاری در حوزه مواد معدنی حیاتی امضا کردند. کاخ سفید هنوز درباره جزئیات این توافق اظهار نظر نکرده است.
در میان معاملات تجاری که قرار است اعلام شود، توافقی برای فروش حداکثر ۳۷ فروند هواپیما از سوی شرکت بوئینگ به خطوط هوایی قزاقستان، تاجیکستان و ازبکستان وجود دارد. همچنین شرکت آمریکایی کاو کاپیتال (Cove Capital) با حمایت مالی دولتی، استخراج فلز تنگستن را در قزاقستان آغاز خواهد کرد.
به گفته یک مقام ارشد آمریکایی، قزاقستان همچنین قصد دارد به توافق‌نامه‌های ابراهیم بپیوندد؛ مجموعه توافق‌هایی که روابط میان اسرائیل و کشورهای مسلمان را عادی کرده‌اند.
گریسلین باسکاران، مدیر مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی (CSIS)، گفت دولت ترامپ علاوه بر تعاملات دولتی، به‌دنبال معاملات تجاری هدفمند برای دسترسی به منابع حیاتی است.
او افزود:«در شرایطی که چین و روسیه کنترل خود را بر نظام‌های معدنی، فرآوری و زیرساختی منطقه تثبیت کرده‌اند، واشینگتن می‌کوشد از طریق پروژه‌های راهبردی مشخص، جای پایی ملموس در منطقه ایجاد کند.»
منطقه‌ای غنی از اورانیوم، مس و طلا
پنج کشور آسیای مرکزی با وجود منابع غنی معدنی و انرژی، همچنان وابستگی اقتصادی قابل‌توجهی به روسیه، قدرت استعماری پیشین خود، دارند؛ در حالی که چین نفوذش را از طریق سرمایه‌گذاری‌های کلان در زیرساخت‌ها و معادن گسترش داده است.
در مجموع، این کشورها با جمعیتی حدود ۸۴ میلیون نفر، ذخایر عظیمی از اورانیوم، مس، طلا، عناصر کمیاب خاکی و سایر مواد معدنی راهبردی را در اختیار دارند که برای گذار جهانی به انرژی‌های سبز حیاتی‌اند.
قزاقستان، بزرگ‌ترین اقتصاد منطقه، در سال ۲۰۲۴ حدود ۴۰ درصد از تولید جهانی اورانیوم را به خود اختصاص داده و ازبکستان نیز در میان پنج تولیدکننده بزرگ آن قرار دارد. این دو کشور در مجموع بیش از نیمی از اورانیوم جهان را تولید می‌کنند؛ منبعی حیاتی برای نیروگاه‌های هسته‌ای آمریکا، که بخش قابل توجهی از برق این کشور را تامین می‌کنند.
در حال حاضر، روسیه حدود ۲۰ درصد از اورانیوم وارداتی آمریکا را تامین می‌کند، موضوعی که نیاز واشینگتن به تنوع‌بخشی و کاهش وابستگی را فوری‌تر کرده است.
دولت ترامپ راهبردی چندلایه را برای تامین پایدار مواد معدنی حیاتی و کاهش وابستگی به چین دنبال کرده است؛ کشوری که بر زنجیره‌های جهانی تولید فلزات استراتژیک مانند اورانیوم، عناصر کمیاب خاکی، مس و تیتانیوم تسلط دارد و گاه از این سلطه به‌عنوان ابزار فشار سیاسی و اقتصادی استفاده می‌کند.
دیوان عالی آمریکا به دولت دونالد ترامپ اجازه داد سیاستی را اجرا کند که بر اساس آن افراد ترنس‌جندر و نان‌باینری (خارج از ترکیب جنسیتی دوگانه) نمی‌توانند در گذرنامه‌های خود نشان جنسیتی مطابق با هویت جنسیتی‌شان انتخاب کنند.
این تصمیم که با رأی اکثریت محافظه‌کاران دیوان عالی اتخاذ شد و تازه‌ترین پیروزی دولت ترامپ در رسیدگی‌های اضطراری دادگاه است و به او اجازه می‌دهد سیاست خود را تا پایان دادرسی اجرا کند.
وزارت خارجه آمریکا پس از فرمان اجرایی ترامپ در ژانویه، قوانین گذرنامه را تغییر داد. در آن فرمان، ترامپ اعلام کرده بود ایالات متحده فقط «دو جنس، مرد و زن» را بر اساس گواهی تولد و «طبقه‌بندی زیستی» به رسمیت می‌شناسد.
به گفته شاکیان پرونده، این سیاست می‌تواند افراد ترنس را در معرض آزار یا خشونت قرار دهد. در اسناد دادگاه آمده است که نشان جنسیت از دهه ۱۹۷۰ بر گذرنامه‌ها درج می‌شود و از اوایل دهه ۱۹۹۰ دولت فدرال اجازه داده بود این نشان‌ها با مدارک پزشکی تغییر یابند. در سال ۲۰۲۱، دولت جو بایدن الزام به ارائه مدارک پزشکی را لغو کرد و امکان انتخاب نشان اکس (X) برای افراد ترنس‌جندر و نان‌باینری فراهم شد.
شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامه‌ای پیشنهادی از سوی آمریکا، تحریم‌ها علیه احمد الشرع، رییس‌جمهوری موقت سوریه، و انس خطاب، وزیر کشور دولت موقت او، را لغو کرد.
احمدالشرع به‌دلیل رهبری جبهه النصره تحریم شده بود.
قطعنامه پنج‌شنبه با ۱۴ رأی موافق و یک رأی ممتنع از سوی چین به تصویب رسید. این نخستین گام رسمی در جهت بازسازی روابط سوریه با جامعه جهانی پس از سقوط حکومت بشار اسد در دسامبر سال گذشته محسوب می‌شود.
مایک والتز، سفیر آمریکا در سازمان ملل، پس از رأی‌گیری گفت: «با تصویب این قطعنامه، شورا پیامی روشن می‌فرستد مبنی بر اینکه سوریه پس از سقوط اسد و اطرافیانش وارد دوران تازه‌ای شده است.»
این تصمیم شورای امنیت سازمان ملل چند روز پیش از سفر رسمی احمد الشرع به واشینگتن و دیدار او با دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، در کاخ سفید اتخاذ شد.
وزارت امور خارجه سوریه از این رأی استقبال کرد و در بیانیه‌ای آن را «نشانه اعتماد روزافزون جامعه جهانی به رهبری رییس‌جمهوری الشرع» و «پیروزی برای دیپلماسی سوریه» دانست که به بازگرداندن جایگاه بین‌المللی این کشور کمک کرده است.
چین در رأی‌گیری شرکت نکرد و نسبت به اقدام آمریکا ابراز تردید کرد. فو کانگ، سفیر چین در سازمان ملل، گفت اگرچه پکن از مردم سوریه حمایت می‌کند، اما طرح واشینگتن «به‌طور کامل نگرانی‌های مشروع همه طرف‌ها درباره مبارزه با تروریسم و امنیت سوریه را در نظر نگرفته است.»
او افزود: «آمریکا بدون توجه به دیدگاه سایر اعضا، شورا را وادار کرد برای پیشبرد اهداف سیاسی خود تصمیم بگیرد.»
به گفته منابع دیپلماتیک، قرار است در جریان این سفر، سوریه به ائتلاف بین‌المللی ضد داعش به رهبری آمریکا بپیوندد؛ ائتلافی که شامل حدود ۸۰ کشور است و هدف آن جلوگیری از بازگشت گروه‌های افراطی در منطقه است.
لغو تحریم‌ها بخشی از راهبرد دونالد ترامپ برای ازسرگیری روابط با سوریه پس از پایان پنجاه سال حکومت خاندان اسد است. احمد الشرع که در جریان حمله برق‌آسای نیروهای شورشی به قدرت رسید، تلاش دارد روابط دمشق با کشورهای عربی و غربی را بازسازی کند.
ترامپ در ماه مه در عربستان با الشرع دیدار کرده بود و وعده داد بخش بزرگی از تحریم‌های اقتصادی علیه سوریه را لغو کند. با این حال، تحریم‌های موسوم به «قانون قیصر» که در سال ۲۰۱۹ به تصویب کنگره رسید، همچنان برقرار است و لغو دائمی آن به رأی نمایندگان نیاز دارد.
سناتورها جیم ریش و جین شاهین، اعضای ارشد کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، در بیانیه‌ای مشترک از تصمیم شورای امنیت استقبال کردند و گفتند زمان آن رسیده به جای سیاست انزوا، بر بازسازی و ثبات سوریه تمرکز شود.
جنگ داخلی سوریه از سال ۲۰۱۱ آغاز شد و طی بیش از یک دهه نزدیک به نیم میلیون کشته و میلیون‌ها آواره برجای گذاشت. این کشور برای بازسازی به ده‌ها میلیارد دلار نیاز دارد.