میکروبیوم دهان، اکوسیستمی پیچیده از باکتریها است که نقش بسیار مهمی در سلامت عمومی ما ایفا میکند. در حالی که هدف اصلی از مسواک زدن، داشتن نفسی تازه و پیشگیری از پوسیدگی دندان است، تاثیر خمیردندان بر این جامعه میکروبی دهان اغلب نادیده گرفته میشود.
پژوهشهای اخیر اهمیت حیاتی میکروبیوم دهان را برجسته کردهاند. یک میکروبیوم متعادل در هضم غذا نقش دارد و از لثهها محافظت میکند.
آیا خمیردندان به این توازن کمک میکند یا آن را مختل میسازد؟ و آیا خمیردندانهای آینده میتوانند به گونهای طراحی شوند که با میکروبیوم دهان همکاری کنند، نه اینکه در مقابل آن قرار بگیرند؟
میکروبیوم دهان
به گزارش وبسایت کانورسیشن، دهان یکی از متراکمترین زیستگاههای میکروبی در بدن است که بیش از ۷۰۰ گونه باکتری در آن زندگی میکنند.
این باکتریها نه تنها سطح دندانها و لثهها را در قالب بیوفیلم — یک اجتماع چسبناک و ساختارمند که میتواند هم مفید باشد و هم مضر — پوشش میدهند، بلکه در بزاق نیز رشد میکنند و به پویایی میکروبیوم دهان یاری میرسانند.
یک میکروبیوم سالم شامل باکتریهایی است که به تنظیم سطح PH (معیاری برای سنجش میزان اسیدی یا قلیایی بودن یک ماده)، تجزیه غذا و حتی تولید ترکیبات ضدمیکروبی طبیعی کمک میکنند.
هنگامی که این تعادل به دلیل رژیم غذایی، بهداشت ضعیف دهان یا برخی شرایط پزشکی، مختل میشود، میزان باکتریهای مضر افزایش پیدا میکند.
این عدم تعادل که با عنوان «دیسبیوز» شناخته میشود، با پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه ارتباط دارد.
خمیردندان چگونه عمل میکند؟
کارکرد اصلی خمیردندان نابودی مستقیم باکتریها نیست، بلکه برهم زدن بیوفیلم (لایه چسبناک باکتریایی) است که محیط مناسبی برای رشد باکتریهای مضر فراهم میکند.
هنگام مسواک زدن، این بیوفیلم بهصورت مکانیکی از سطح دندانها و لثهها پاک میشود و مواد ساینده موجود در خمیردندان به شکستن و از بین بردن بیشتر این لایه کمک میکنند.
بیشتر خمیردندانها حاوی فلوراید هستند که نقش مهمی در تقویت مینای دندان و پیشگیری از پوسیدگی دارد.
نکته جالب این است که فلوراید بهطور مستقیم باکتریها را از بین نمیبرد، بلکه شرایط را برای باکتریهای تولیدکننده اسید مانند استرپتوکوکوس موتانس (که نقش اصلی در ایجاد پوسیدگی دندان دارد)، دشوارتر میکند و توانایی آسیبرسانی آنها را کاهش میدهد.
شماری از خمیردندانها حاوی عوامل ضدباکتریایی هستند، از جمله تریکلوزان که بهدلیل نگرانیهای ایمنی در برخی کشورها ممنوع شده است، یا ترکیبات جدیدتری مانند فلوراید قلع و ترکیبات روی.
این مواد بهطور خاص باکتریهای مضر را هدف قرار میدهند؛ با این حال همچنان بحث و تردیدهایی درباره تاثیر احتمالی آنها بر میکروبهای مفید دهان وجود دارد.
تاثیر خمیردندان بر میکروبیوم دهان
با وجود مصرف روزانه خمیردندان، تحقیقات درباره تاثیر آن بر میکروبیوم دهان همچنان در حال تکمیل است.
برخی پژوهشها حاکی از آن است که عوامل ضدباکتریایی موجود در خمیردندانها میتوانند همزمان باعث کاهش باکتریهای مفید و مضر شوند و احتمالا میکروبیوم دهان را بهگونهای تحت تاثیر قرار دهند که ابعاد و پیامدهای آن هنوز بهطور کامل شناخته نشده است.
در سوی مقابل، برخی مطالعات نشان میدهند میکروبیوم دهان پس از مسواک زدن نسبتا سریع بازسازی میشود، بنابراین هرگونه اختلال در آن موقتی خواهد بود.
دانشمندان اکنون در حال بررسی این موضوع هستند که آیا خمیردندانهای آینده میتوانند با رویکردی هدفمند، باکتریهای مضر را کاهش دهند و در عین حال گونههای مفید را حفظ کنند.
برخی پژوهشهای جدید بر نقش پروبیوتیکها و پربیوتیکها تمرکز کردهاند؛ موادی که بهجای بر هم زدن تعادل اکوسیستم دهان، بهطور فعال از شکلگیری و حفظ میکروبیومی سالمتر در دهان پشتیبانی کنند.
ارتباط میکروبیوم دهان با سلامت عمومی
حفظ تعادل میکروبیوم دهان تنها به پیشگیری از پوسیدگی دندان محدود نمیشود.
بر اساس شواهد علمی، بیماریهای لثه با مشکلات جدی سلامتی همچون بیماریهای قلبی، دیابت و عوارض بارداری ارتباط مستقیم دارد.
التهاب ناشی از باکتریهای مضر دهان میتواند از محدوده دهان فراتر برود و به مشکلات سلامتی بلندمدت در سایر بخشهای بدن منجر شود.
مسواک زدن منظم با خمیردندان حاوی فلوراید، دو بار در روز، همراه با تمیز کردن فضای بین دندانها، به کاهش قابل توجه تعداد باکتریها در دهان کمک میکند.
این عادت ساده اما موثر، خطر ابتلا به بیماریهای دهانی و همچنین بیماریهای سیستمیک مرتبط با آن را به میزان چشمگیری کاهش میدهد.
خمیردندان دوستدار میکروبیوم
با افزایش دانش بشر درباره میکروبیوم دهان، خمیردندانهای آینده احتمالا رویکردی هوشمندتر و هدفمندتر خواهند داشت.
پیشبینی متخصصان این است که در آینده، بهجای بهکارگیری مواد ضدباکتریایی که بدون تمایز تمام میکروبها را هدف قرار میدهند، فرمولهای جدید خمیردندان با تمرکز بر حفظ تعادل طبیعی میکروبیوم توسعه خواهند یافت؛ محصولاتی که با حمایت از باکتریهای مفید، همزمان با مهار گونههای مضر، به سلامت پایدار دهان کمک میکنند.
در میان ترکیبات امیدبخش، آرژینین نامی آشنا است؛ یک اسید آمینه طبیعی که رشد باکتریهای مفید را تقویت میکند.
همچنین ضدمیکروبهای گیاهی که با هدف قرار دادن هوشمندانه بیوفیلمهای مضر، به باکتریهای سودمند آسیبی نمیرسانند، مورد توجه پژوهشگران قرار گرفتهاند.
با این وجود، این حوزه تحقیقاتی هنوز در مراحل ابتدایی خود به سر میبرد و به پژوهشهای گستردهتری نیاز است تا اثرات بلندمدت این مواد بر اکوسیستم پیچیده دهان بهطور کامل مشخص شود.
به احتمال فراوان نوآوریهای آینده در تولید خمیردندان به سوی فرمولهای دوستدار میکروبیوم پیش خواهد رفت، محصولاتی که با درک عمیقتر از اکوسیستم دهان طراحی میشوند.
با این حال، در حال حاضر توصیه متخصصان بهداشت دهان و دندان همان اصول پایه و اثباتشده است: روزی دو بار با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید؛ پس از مسواک زدن دهان خود را آب بکشید و خمیردندان اضافی را بیرون بریزید؛ هر روز با استفاده از نخ دندان یا سایر ابزارهای مناسب، فضای بین دندانهای خود را تمیز کنید.
درباره خطرات استفاده از سیگارهای الکترونیکی که برای بسیاری، به جانشین محبوب سیگارهای معمولی تبدیل شده، اختلافنظرهای زیادی وجود دارد. مطالعهای تازه از سوی محققان دانشگاه منچستر متروپولیتن نشان میدهد استفاده منظم از این محصولات میتواند سلامت کاربران را به شدت تهدید کند.
بر اساس گزارش دیلی میل، این پژوهش به بررسی دقیق تاثیرات این محصول پرداخته و نشان میدهد استفاده منظم از سیگارهای الکترونیکی میتواند کاربران را در معرض خطر ابتلا به سه بیماری زوال عقل، بیماریهای قلبی و نارسایی اندامهای حیاتی قرار دهد.
بر اساس برآوردهای دیلی میل، استفاده از سیگارهای الکترونیکی در بریتانیا بهطور بیسابقهای افزایش یافته و حدود یکدهم بزرگسالان از این محصول استفاده میکنند.
سیگارهای الکترونیکی به عنوان گزینهای کمخطرتر برای ترک سیگار شناخته میشوند اما نظرسنجیها نشان میدهند حدود هشت درصد از کسانی که اکنون از این محصول استفاده میکنند، پیش از آن هرگز سیگار نکشیده بودند.
خطرات پنهان در بخار نیکوتین
دکتر ماکسیم بویدین، متخصص توانبخشی قلبی و سرپرست این مطالعه، توضیح داد که سیگار الکترونیکی به دلیل مکانیسم عملکردش که شامل استنشاق نیکوتین از طریق بخار تولید شده به وسیله گرم کردن مایعی حاوی پروپیلن گلیکول، گلیسیرین، طعمدهندهها و سایر مواد شیمیایی است، خطراتی به همراه دارد.
دکتر بویدین تاکید کرد که وقتی این ترکیب از فلزات و مواد شیمیایی وارد بدن میشود، نمیتوان انتظار داشت هیچ تاثیری بر سلامتی نداشته باشد.
او در توضیحات خود به نکته مهمی اشاره کرد: «برخلاف سیگارهای معمولی که افراد مجبورند برای ادامه مصرف، سیگار جدیدی روشن کنند، در سیگارهای الکترونیکی این محدودیت وجود ندارد و کاربران میتوانند به طور مداوم و در مکانهایی که سیگار کشیدن معمولی ممنوع است، به استفاده ادامه دهند.»
محققان اشاره میکنند که محتوای بالای نیکوتین در این محصولات، باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون میشود، رگهای خونی را منقبض میکند و به دیوارههای شریانها آسیب میرساند.
نتایج مطالعه
پژوهشگران در این مطالعه، داوطلبانی با میانگین سنی ۲۷ سال را که همگی از سطح آمادگی جسمانی مشابهی برخوردار بودند، بررسی کردند.
برای دقت بیشتر در نتایج، از شرکتکنندگان خواسته شد ۱۲ ساعت پیش از هر آزمایش، تنها آب مصرف کنند و از مصرف سیگار، سیگار الکترونیکی و انجام فعالیت ورزشی خودداری کنند.
محققان برای بررسی سلامت رگهای خونی، از روشی خاص به نام «آزمایش جریان خون» استفاده کردند.
در این روش، ابتدا یک فشارسنج روی بازوی فرد بسته میشود، سپس با تغییر فشار دستبند، میزان انعطافپذیری و توانایی رگ برای گشاد شدن در پاسخ به تغییرات جریان خون سنجیده میشود.
این آزمایش که به اختصار FMD نامیده میشود، یکی از دقیقترین روشها برای تشخیص سلامت عروق خونی است.
در یک رگ سالم، دیواره رگ باید بتواند با تغییر جریان خون منبسط و منقبض شود اما نتایج آزمایش نشان داد که رگهای این افراد این توانایی طبیعی خود را از دست دادهاند.
به گفته متخصصان، این آسیبهای عروقی میتواند در آینده منجر به مشکلات جدی قلبی-عروقی شود.
واکنشها و اقدامات پیشگیرانه
اگرچه سازمان بهداشت ملی بریتانیا (NHS) همچنان سیگارهای الکترونیکی را ایمنتر از سیگارهای معمولی میداند، متخصصان سلامت سالهاست نسبت به خطرات این محصولات و ناآگاهی از اثرات بلندمدت آنها هشدار میدهند.
پزشکان نگرانند که در دهههای آینده با موجی از بیماریهای ریوی، مشکلات دندانی و حتی سرطان در افرادی که از سنین پایین به استفاده از این محصولات روی آوردهاند، مواجه شوند.
سازمان بهداشت جهانی در ماه ژوییه سال گذشته میلادی، دستورالعملی منتشر و وضعیت سیگارهای الکترونیکی را «پیچیده» توصیف کرد.
این سازمان اعلام کرد به دلیل کمبود اطلاعات کافی درباره مضرات و فواید این محصولات، نمیتواند آنها را به عنوان روشی برای ترک سیگار توصیه کند.
در واکنش به نگرانیهای فزاینده، دولت بریتانیا تصمیم گرفته از ماه ژوئن سال جاری میلادی (بین خرداد و تیر سال ۱۴۰۴)، سیگارهای الکترونیکی یکبار مصرف را ممنوع کند.
صنعت ویپینگ دیدگاه متفاوتی در این زمینه دارد.
دکتر مارینا مورفی، سخنگوی علمی انجمن صنعت ویپینگ بریتانیا، در واکنش به این مطالعه گفت: «میلیونها نفر سالهاست که از محصولات ویپینگ به طور ایمن استفاده میکنند.»
او تاکید کرد تمام دادههای موجود نشان میدهند خطرات سلامتی مرتبط با ویپینگ احتمالا از پنج درصد خطرات سیگارهای معمولی فراتر نمیرود.
در مقابل، دکتر بویدین، سرپرست این مطالعه، نظر متفاوتی دارد.
او گفته است: «تنها مزیت سیگارهای الکترونیکی کمک به افراد برای ترک سیگار است اما اگر افراد به استفاده مداوم از آنها ادامه دهند، نتیجه، مشابه استعمال سیگارهای معمولی خواهد بود.»
آیا این فرضیه که زنان نسبت به مردان به خواب بیشتری نیاز دارند، درست است؟ مطالعات علمی و متخصصان به این پرسش که این روزها در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود، پاسخ و درباره کیفیت خواب و بیخوابی در زنان و مردان، توضیح دادهاند.
بر اساس گزارش نیویورک تایمز، برخلاف آنچه در شبکههای اجتماعی ادعا میشود، پژوهشهای علمی نشان نمیدهند که زنان از نظر بیولوژیکی به خواب بیشتری نیاز دارند.
دکتر سوزان برتیش، متخصص اختلالات خواب در بیمارستان بریگام اند ویمنز بوستون، تاکید میکند که هیچ شواهد علمیای برای تایید این ادعا وجود ندارد.
او میگوید اگرچه زنان زمان بیشتری را در رختخواب میگذرانند اما این به معنای نیاز ذاتی آنها به خواب بیشتر نیست.
در یک مطالعه گسترده در سال ۲۰۱۳، پژوهشگران دادههای نظرسنجی از بیش از ۵۶ هزار بزرگسال آمریکایی را تحلیل کردند. در این نظرسنجی، از شرکتکنندگان خواسته شد تا گزارش کنند در ۲۴ ساعت گذشته وقت خود را چگونه گذراندهاند.
نتایج نشان داد زنان به طور میانگین ۱۱ دقیقه بیشتر از مردان برای خواب زمان صرف میکنند اما نکته کلیدی اینجاست که این زمان اضافه، لزوما به معنای خواب واقعی نیست.
زمان گزارش شده شامل دقایقی میشود که افراد در تلاش برای به خواب رفتن بودهاند. این تمایز مهم است زیرا طبق تحقیقات، زنان به طور قابل توجهی بیشتر از مردان از بیخوابی رنج میبرند.
این پژوهش یافته مهم دیگری را نیز آشکار کرد: احتمال اینکه زنان به دلیل مسئولیتهای مراقبتی بهویژه در ارتباط با کودکان، با وقفه در خواب مواجه شوند، تقریبا پنج برابر بیشتر از مردان است.
آکادمی پزشکی خواب آمریکا (National Sleep Foundation) در سال ۲۰۲۳ یک نظرسنجی آنلاین روی بیش از دو هزار بزرگسال انجام داد که نتایج تکاندهندهای داشت.
بر اساس این مطالعه، احتمال اینکه زنان با احساس خستگی از خواب بیدار شوند، تقریبا دو برابر مردان است.
این یافتهها نشان میدهند مشکل اصلی نه در مدت زمان خواب، بلکه در کیفیت آن نهفته است.
بر اساس این مطالعات، زمان بیشتری که زنان در رختخواب میگذرانند، ممکن است به دلیل اختلالهای مکرر در خوابشان و نیاز به زمان بیشتر برای جبران این وقفهها باشد.
عوامل متعددی در کیفیت پایینتر خواب زنان نقش دارند
دکتر شلبی هریس، روانشناس بالینی متخصص اختلالات خواب در نیویورک، توضیح میدهد که هورمون پروژسترون با خواب بهتر ارتباط مستقیم دارد و کاهش این هورمون پیش از دوره قاعدگی، میتواند کیفیت خواب را کاهش دهد.
این مشکل در دوران پیش از یائسگی و پس از آن نیز به دلیل تغییرات هورمونی تشدید میشود.
دکتر ربکا رابینز، متخصص خواب و استادیار پزشکی در دانشکده پزشکی هاروارد، به عامل مهم دیگری اشاره میکند.
او میگوید که مسئولیتهای بیشتر زنان در مراقبت از خانواده و انجام کارهای خانه میتواند به نگرانی و استرس بیشتر منجر شود.
به گفته او، یادآوری وظایفی مانند بردن لباسها به خشکشویی، رسیدگی به اقوام، بردن فرزندان به مدرسه و تنظیم وقتهای پزشکی، همگی میتوانند به بروز نگرانی منجر شوند و نگرانی و استرس از مهمترین عوامل اختلال خواب هستند.
دکتر راشل سالاس، متخصص مغز و اعصاب و متخصص پزشکی خواب در مرکز پزشکی جانز هاپکینز، به نکته مهم دیگری اشاره میکند.
به گفته او، اختلالات خواب مانند بیخوابی، آپنه خواب و سندرم پای بیقرار با افزایش سن در زنان شایعتر میشود. نکته نگرانکننده این است که تشخیص آپنه خواب در زنان اغلب با تاخیر انجام میشود، زیرا علائم معمول مانند خروپف یا از خواب پریدن همراه با تنگی نفس در آنها کمتر دیده میشود.
بنیاد ملی خواب آمریکا توصیه میکند که بزرگسالان به طور کلی به هفت تا ۹ ساعت خواب در شب نیاز دارند اما این میزان میتواند از فردی به فرد دیگر متغیر باشد.
متخصصان میگویند استفاده از ساعتهای هوشمند برای پیگیری خواب میتواند مفید باشد اما بهترین راه برای تشخیص کافی بودن خواب، توجه به احساس خستگی در طول روز است.
اگر فردی با وجود خواب کافی همچنان احساس خستگی میکند، این میتواند نشانهای از وجود یک اختلال خواب باشد و باید حتما به پزشک مراجعه کند.
صرافی ارز دیجیتال بایبیت (Bybit) اعلام کرد که هکرها هفته گذشته توکنهای دیجیتالی به ارزش حدود ۱.۵ میلیارد دلار را سرقت کردهاند.پژوهشگران از این سرقت بهعنوان بزرگترین سرقت تاریخ ارزهای دیجیتال یاد کردهاند.
بن ژو، مدیرعامل بایبیت، اعلام کرد که این رمزارزها از یک کیف پول سرد (Cold Wallet) به سرقت رفتهاند؛ نوعی کیف پول دیجیتال که معمولا بهصورت آفلاین نگهداری میشود و از نظر تئوری امنیت بیشتری دارد. از این کیف پول برای ذخیره توکنهای اتر (Ether) استفاده میشد.
شرکت تحقیقاتی بلاکچین الیپتیک (Elliptic) اعلام کرد که این سرقت بیش از دو برابر بزرگترین هک و سرقت قبلی در دنیای رمزارزها بوده و «تقریبا بهطور قطع بزرگترین سرقت شناختهشده در تاریخ، در هر حوزهای» محسوب میشود.
روند نگرانکننده سرقتهای رمزارزی
صنعت ارزهای دیجیتال در سالهای اخیر با موجی از سرقتهایی روبهرو بوده که سوالاتی را درباره امنیت داراییهای مشتریان مطرح کرده است.
طبق گزارشها، میزان سرقتهای انجامشده در سال ۲۰۲۴ تاکنون بیش از دو میلیارد دلار برآورد شده است؛ این چهارمین سال پیاپی است که سود هکرها از این سرقتها از مرز یک میلیارد دلار عبور کرده است.
بزرگترین سرقتهای تاریخ دنیای رمزارزها از زمان ظهور بیتکوین در سال ۲۰۰۸
شبکه پلی (Poly Network)
در آگوست سال ۲۰۲۱، هکرها حدود ۶۱۰ میلیون دلار از شبکه پلی ربودند. این شبکه پلتفرمی است که امکان انجام تراکنشهای همتابههمتا (P2P) را فراهم میکند. نکته جالب این سرقت آن است که که عاملان این سرقت بعدها تقریبا تمامی وجوه سرقتشده را بازگرداندند.
این حمله آسیبپذیریهای موجود در بخش روبهرشد امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) را آشکار کرد؛ بخشی که کاربران در آن بدون نیاز به واسطههایی مانند بانکها یا صرافیهای سنتی، به قرض دادن، قرض گرفتن و پسانداز در قالب توکنهای دیجیتال میپردازند.
شبکه رونین (Ronin Network)
در مارس ۲۰۲۲، هکرها رمزارزهایی به ارزش تقریبی ۵۴۰ میلیون دلار از یک پروژه بلاکچین مرتبط با بازی آنلاین محبوب آکسی اینفینیتی(Axie Infinity) سرقت کردند.
شبکه رونین، که امکان انتقال رمزارزها بین بلاکچینهای مختلف را فراهم میکند، اعلام کرد که در این حمله حدود ۱۷۳ هزار و ۶۰۰ توکن اتر و ۲۵.۵ میلیون توکن یواسدی کوین (USD Coin) به سرقت رفته است.
کوینچک (Coincheck)
در ژانویه ۲۰۱۸، هکرها ارزهای دیجیتالی به ارزش تقریبی ۵۳۰ میلیون دلار از صرافی کوینچک مستقر در توکیو به سرقت بردند.
این سرقت از طریق یک کیف پول داغ (Hot Wallet) – که بهصورت آنلاین ذخیره میشود – انجام شد و توجهها را به ضعفهای امنیتی صرافیها جلب کرد. در آن زمان، آژانس اطلاعات کره جنوبی اعلام کرد که احتمالا یک گروه هکری از کره شمالی پشت این حمله بوده است.
امتی. گاکس (Mt. Gox)
یکی از نخستین و جنجالیترین هکهای دنیای ارز دیجیتال مربوط به صرافی امتی. گاکس در توکیو است. بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴، بیتکوینهایی به ارزش نزدیک به ۵۰۰ میلیون دلار از این صرافی به سرقت رفت.
امتی. گاکس که در آن زمان ۸۰ درصد از معاملات جهانی بیتکوین را مدیریت میکرد، در اوایل سال ۲۰۱۴ و پس از افشای این سرقت اعلام ورشکستگی کرد. این سرقت باعث شد بیش از ۲۴ هزار مشتری دسترسی به داراییهای خود را از دست بدهند.
ورمهل (Wormhole)
پلتفرم امور مالی غیرمتمرکز ورمهل در ماه گذشته شاهد یک سرقت بزرگ به ارزش ۳۲۰ میلیون دلار بود. هکرها در این حمله توانستند ۱۲۰ هزار توکن دیجیتال مرتبط با رمزارز دوم جهان، یعنی اتر را به سرقت ببرند.
شرکت جامپ تریدینگ (Jump Trading)، که پیشتر توسعهدهنده ورمهل را خریداری کرده بود، وجوه سرقتشده را برای جبران ضررهای جامعه کاربران بازگرداند و اعلام کرد که به حمایت از این پلتفرم برای توسعه بیشتر ادامه خواهد داد.
امنیت، چالش همیشگی دنیای رمزارزها
این موج از هکها و سرقتها نشان میدهد که حتی با وجود پیشرفتهای چشمگیر در فناوری بلاکچین و تدابیر امنیتی، همچنان نقاط ضعف بزرگی در زیرساختهای ارز دیجیتال وجود دارد. به نظر میرسد که تضمین امنیت داراییهای کاربران همچنان یکی از بزرگترین چالشهای پیش روی این صنعت است.
پزشکان ارشد مسئول نظارت بر درمان سرطان در بریتانیا، نگرانی عمیق خود را از نارساییهای موجود در نظام خدمات درمانی اعلام کردهاند. به گفته این متخصصان، نیمی از بیماران مبتلا به برخی از انواع سرطانها، درمان مناسبی دریافت نمیکنند و این وضعیت میتواند به قیمت جان آنها تمام شود.
مرکز همکاری ملی ممیزی سرطان بریتانیا (NatCan) شواهدی را به بیبیسی جهانی ارائه داده که حاکی از مشکلات بزرگ خدمات درمانی بهویژه در مورد سرطانهای پروستات، کلیه و روده بزرگ است.
این گروه تخصصی، وظیفه نظارت بر عملکرد بیمارستانها در درمان ۹ نوع سرطان اصلی را بر عهده دارد که ۸۰ درصد از کل موارد ابتلا در بریتانیا را تشکیل میدهند.
این مرکز تفاوتهای قابل توجهی را در نحوه خدماترسانی مراکز درمانی مختلف شناسایی کرده است.
آمار نگرانکننده از درمانهای ناکافی
تحقیقات مرکز همکاری ملی ممیزی سرطان بریتانیا نشان میدهد ۳۰ درصد از بیماران مبتلا به سرطان پروستات پرخطر، درمان قطعی از طریق جراحی یا پرتودرمانی دریافت نمیکنند.
این آمار در مراکز درمانی مختلف از ۲۰ تا ۴۳ درصد متغیر است.
همچنین ۳۴ درصد از بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ مرحله سه، شیمیدرمانی مورد نیاز را در سه ماه پس از جراحی دریافت نمیکنند.
در برخی بیمارستانها این رقم از ۶۰ درصد نیز فراتر میرود.
وضعیت در مورد سرطان کلیه حتی نگرانکنندهتر است: ۵۰ درصد از بیماران مبتلا به کارسینوم سلول کلیوی مرحله چهار که به سایر نقاط بدن سرایت کرده، درمان دارویی دریافت نمیکنند.
این آمار در بیمارستانهای مختلف از ۲۰ تا ۸۵ درصد متغیر است.
ریشههای یک مشکل فراگیر
پروفسور اجی آگاروال، مدیر بالینی مرکز همکاری ملی ممیزی سرطان بریتانیا که زیر نظر کالج سلطنتی جراحان برای سرویس سلامت ملی انگلستان و دولت ولز فعالیت میکند، گفت اگرچه برخی بیماران ممکن است خود از پذیرش درمان خودداری کنند یا شرایط جسمی مناسبی برای درمان نداشته باشند اما این عوامل نمیتواند توجیه کننده حجم این کاستیها و تفاوت چشمگیر بین بیمارستانها باشد.
به گفته او، عوامل متعددی از جمله پیشداوریهای نادرست درباره توانایی بیماران مسن در تحمل درمان، کمبود نیروی متخصص و محدودیتهای ظرفیتی، در این مشکل دخیل هستند.
شواهدی هم وجود دارد که نشان میدهند برخی بیمارستانهای کوچکتر در ارجاع بیماران به مراکز تخصصی کوتاهی میکنند.
موسسات خیریه سرطان معتقدند رسیدگی به این نارساییها حتی از کاهش زمان انتظار برای درمان نیز مهمتر است.
ایو برن از موسسه حمایتی مکمیلان به بیبیسی گفت: «اینکه دریافت بهترین مراقبت و بیشترین شانس بقا به محل زندگی یا بیمارستان محل مراجعه بستگی داشته باشد، غیرقابل قبول است.»
برن بهویژه نگران است که ساکنان مناطق محروم و روستایی و همچنین جوامع دارای تنوع قومی، دسترسی کمتری به خدمات درمانی مناسب دارند.
دولتهای انگلستان و ولز، بهبود خدمات سرطان را از اولویتهای اصلی خود اعلام کردهاند تا بیماران بتوانند صرفنظر از محل زندگیشان، به خدمات درمانی سرطان دسترسی داشته باشند.
وس استریتینگ، وزیر بهداشت بریتانیا، وعده داده که استراتژی جدید مبارزه با سرطان این کشور که قرار است در نیمه دوم سال جاری میلادی منتشر شود، خدمات درمانی را متحول خواهد کرد.
تجربههای فردی بیماران
تجربه ایان پتیسون نشان میدهد که دسترسی به درمان مناسب چقدر میتواند حیاتی باشد. او در سال ۲۰۲۰ در سن ۶۵ سالگی به سرطان پروستات پرخطر مبتلا شد و سرطان به اندامهای مجاورش نیز سرایت کرد.
پتیسون که اهل دورهام است به بیبیسی گفت: «من خوششانس بودم که نزدیک یک مرکز تخصصی سرطان در نیوکاسل زندگی میکردم و توانستم بهترین درمان را دریافت کنم.»
او توانست درمان استاندارد توصیه شده در پروتکلهای ملی را که شامل درمان هورمونی و پرتودرمانی بود، دریافت کند.
پتیسون افزود: «گذراندن دوره درمان و تحمل عوارض آن سخت بود اما از اینکه این درمان را دریافت کردم بسیار سپاسگزارم.»
اکنون در ۷۰ سالگی، بیماری او بهبود یافته و به زندگی عادی برگشته است. پتیسون وقتش را به پیادهروی، بودن با خانواده و نگهداری از نوههایش میگذراند.
در حالی که نظام سلامت بریتانیا به درمانهای پیشرفته سرطان دسترسی دارد و مسئولان آن همواره به دنبال بهبود خدمات درمانی هستند، این گزارش نشان میدهد هنوز باید برای ارائه خدمات یکسان به همه بیماران تلاش بیشتری صورت گیرد.
پروفسور پیتر جانسون، مدیر بخش سرطان سیستم ملی سلامت انگلستان، در همین زمینه گفت: «ما میدانیم که تجربه بیماران از درمان سرطان متفاوت است و سخت در تلاشیم تا این موضوع را حل کنیم.»
فضانوردی وارد مرحلهای تاریخی شده است؛ یک ورزشکار سابق پارالمپیک در آستانه شکستن مرزهایی قرار دارد که زمانی غیرممکن به نظر میرسیدند. آژانس فضایی اروپا، با وجود برخی تردیدها، به این رویداد بیسابقه چراغ سبز نشان داده است.
به گزارش وبسایت دیلی گلکسی، جان مکفال، نخستین پارا-فضانورد آژانس فضایی اروپا، پس از کسب تاییدیه پزشکی برای حضور طولانیمدت در ایستگاه فضایی بینالمللی، در آستانه شکستن مرزهای پیشین اکتشافات فضایی قرار گرفته است.
دانیل نوینشواندر، مدیر بخش اکتشافات انسانی و رباتیک آژانس فضایی اروپا، این خبر مهم را تایید کرد.
این فضانورد ۴۳ ساله بریتانیایی که در سن ۱۹ سالگی در یک سانحه موتورسیکلت پای راست خود را از بالای زانو از دست داد، مسیر پر فراز و نشیبی را طی کرده است.
مکفال که پیشتر سابقه حضور در مسابقات دو و میدانی پارالمپیک و فعالیت در حرفه جراحی را داشت، در سال ۲۰۲۲ بهعنوان نخستین فضانورد دارای معلولیت آژانس فضایی اروپا معرفی شد.
این رویداد نقطه عطفی در کاوشهای فضایی به شمار میرود و نشان میدهد که معلولیت جسمی نمیتواند مانع از دستیابی انسانها به اهداف فضایی شود.
این تصمیم تاریخی پس از پایان مطالعه امکانسنجی «فلای» که به همت آژانس فضایی اروپا صورت گرفت، اعلام شد.
این مطالعه به بررسی چالشها و امکانات کار یک پارا-فضانورد در شرایط بیوزنی پرداخت و نتایج آن نشان داد هیچ مانعی برای مشارکت مکفال در یک ماموریت کامل وجود ندارد.
نوینشواندر اذعان کرد در ابتدا انتظار چالشهای بالقوهای را داشته، اما از «سازگاری بینقص» مکفال شگفتزده شده است.
مکفال برای دریافت این مجوز، تواناییهایش را در تکمیل تمام وظایف مورد نیاز یک فضانورد، از جمله رویههای اضطراری، سازگاری با بیوزنی و عملیات روزانه ایستگاه بینالمللی به اثبات رساند. عملکرد او فراتر از انتظارات بود.
در حال حاضر، پای مصنوعی مکفال باید مراحل سختگیرانه تایید برای سفر فضایی را طی کند. هر وسیلهای که به ایستگاه فضایی بینالمللی منتقل میشود، باید استانداردهای دقیق ایمنی و عملیاتی را رعایت کند و پروتز او نیز از این قاعده مستثنی نیست.
شرکت ارتوپدی آلمانی اتوبوک در حال همکاری با آژانس فضایی اروپا برای تطبیق طراحی پروتز بهمنظور استفاده از آن در شرایط بیوزنی است.
برای اطمینان از عملکرد ایمن پروتز در فضا، مکفال آزمایشهای فشردهای را انجام داده و بهمنظور ارزیابی تاثیر بیوزنی بر تناسب و راحتی اندام مصنوعیاش، در وضعیت سر به پایین دوچرخهسواری کرده است.
مکفال این فرآیند را فرصتی نه تنها برای خود، بلکه برای میلیونها کاربر پروتز در سراسر جهان میداند و معتقد است پیشرفتهای حاصل از این ماموریت میتواند به بهبود فناوری پروتز منجر شود.
اگرچه آژانس فضایی اروپا به این موضوع چراغ سبز نشان داده، اما زمان دقیق ماموریت مکفال هنوز مشخص نشده است.
مرحله بعدی شامل تعیین اهداف علمی است که او در طول اقامتش در ایستگاه فضایی بینالمللی بر آنها تمرکز خواهد کرد.
حضور او میتواند به تحقیقات منحصر به فردی درباره سازگاری انسان با فضا، با تمرکز بر پروتزها، تحرک و توانبخشی در شرایط بیوزنی بینجامد.
بهزودی جهان شاهد یک رویداد تاریخی خواهد بود؛ نخستین پارا-فضانورد که بهمدت شش ماه در فضا زندگی و کار خواهد کرد.
این دستاورد نشاندهنده تغییری گستردهتر در اکتشافات فضایی است و ثابت میکند که محدودیتهای گذشته، آینده را تعریف نمیکنند.