نیویورکتایمز: اسرائیل با هک تلفن محافظان و رانندگان، فرماندهان نظامی ایران را هدف گرفت
نیویورکتایمز گزارش داد که اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه با هک و ردیابی تلفنهای همراه محافظان شخصیتهای جمهوری اسلامی، محل رفتوآمد مقامات کلیدی را شناسایی کرد و هدف قرار داد؛ از جمله حمله ۲۶ خرداد به محل برگزاری جلسه شورای عالی امنیت ملی در تهران که به کشته شدن چند محافظ انجامید.
افزایش قیمت ارز و طلا از یک سو و ریزش بازار بورس تهران از سوی دیگر ادامه دارد. نوسانات جدید در بازارهای مالی کشور به دنبال انتشار خبر آغاز روند فعالسازی مکانیسم ماشه شروع شد و در اولین روز کاری، قیمت یک دلار از ۱۰۴ هزار تومان و قیمت هر گرم طلا از ۸.۷ میلیون تومان عبور کرد.
شنبه هشتم شهریور و پس از آنکه ششم شهریور، خبر فعالسازی قریبالوقوع مکانیسم ماشه منتشر شد، قیمت هر دلار آمریکا در بازار، با حدود سه هزار تومان افزایش نسبت به پنجشنبه، به ۱۰۴ هزار و ۵۰۰ تومان رسید.
قیمت هر گرم طلا نیز در بازار که پنجشنبه هشت میلیون و ۳۶۸ هزار تومان معامله میشد، با حدود ۴۰۰ هزار تومان افزایش به هشت میلیون و ۷۳۰ هزار تومان رسید.
هر یورو شنبه در بازار ایران ۱۲۲ هزار و ۲۰۰ تومان معامله شد، در حالی که پنجشنبه قیمت آن ۱۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان بود.
قیمت پوند بریتانیا نیز با حدود چهار هزار تومان افزایش از ۱۳۷ هزار تومان در روز پنجشنبه به ۱۴۱ هزار تومان افزایش پیدا کرد.
در همین حال، شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات شنبه هشتم شهریور با ریزش ۳۵ هزار و ۳۴۴ واحدی به دو میلیون و ۳۹۵ هزار واحد رسید.
شاخص کل بازار سرمایه ۱.۴۵ درصد ریزش کرد. همچنین شاخص هموزن ۰.۹۳ درصد افت کرد و در کانال ۷۵۳ هزار واحدی قرار گرفت.
این رشد قیمت داراییهای امن در مقابل ریال، حتی در زمان جنگ ۱۲ روزه هم رخ نداده بود.
پیش از آغاز این جنگ، قیمت هر دلار آمریکا در بازار حدود ۸۲ هزار تومان بود. این عدد در ۲۸ خرداد، در اوج جنگ، به حدود ۹۴ هزار تومان رسید اما پس از آن و با انتشار خبر آتشبس، ریزش کرد تا جایی که ششم تیر، قیمت دلار به کانال ۸۴ هزار تومان بازگشت.
با این حال، نرخ فعلی را نمیتوان رکورد قیمت دلار دانست.
فروردین ماه و زمانی که اخبار ضد و نقیضی درباره پرونده هستهای و مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیم با ایالات متحده منتشر میشد، قیمت دلار تا حدود ۱۰۶ هزار تومان نیز بالا رفت.
یکسال پیش، در اوایل شهریور ماه، قیمت دلار در بازار ایران کمتر از ۶۰ هزار تومان بود.
تلاطم در بازار ارز کشور پس از اعلام پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آمریکا آغاز شد؛ بهطوری که قیمت هر دلار در آبان ۱۴۰۳، از حدود ۶۸ هزار تومان به ۷۰ هزار تومان رسید.
پس از آغاز رسمی دور دوم ریاست جمهوری ترامپ و تا پایان سال ۱۴۰۳، قیمت دلار تا ۱۰۰ هزار تومان افزایش یافت.
همان زمان برخی چهرههای اصلاحطلب نسبت به تبعات سیاسی و اجتماعی افزایش قیمت دلار در کشور، هشدار دادند.
خبرگزاری رویترز در گزارشی، زندگی نابسامان اهالی پاکستان در ماههای اخیر را روایت کرده است. مردمی که در جریان مناقشه مرزی با هندوستان خانههای خود را ترک کردند، پس از بازگشت، دوباره و اینبار به دلیل سیل ویرانگر، ناچار به ترک کاشانه شدند.
رویترز داستان زندگی شخصی به نام «شما» را روایت کرده و نوشته است: وقتی سیلاب از آن سوی مرز هند وارد روستای او در شرق پاکستان شد، «شما» میدانست باید چه کند؛ چهار فرزندش را جمع کرد و آماده رفتن شد.
امسال این دومین بار بود که «شما» مجبور به فرار شد؛ بار نخست در اردیبهشت، هنگام درگیریهای مرزی میان هند و پاکستان، او خانهاش را ترک کرده بود.
رویترز به نقل از این مرد ۳۰ ساله نوشت: «چند بار باید خالی کنیم و برویم؟ در جنگ خیلی چیزها را از دست دادیم؛ بچهها نتوانستند به مدرسه بروند. حالا هم سیل مجبورمان میکند دوباره برویم.»
رنج این شهروند، در سراسر منطقه سیلزده «کاسور» تکرار میشود؛ جایی که خانوادهها از اردیبهشت تاکنون، خسته و درمانده، ناچار به جابهجاییهای پی در پی شدهاند؛ اول بهدلیل جنگ و اکنون بهدلیل سیل.
کاسور تنها چند کیلومتر با مرز هند فاصله دارد. جایی که اهالی از پشتبام خانهها یا روی قایقهای امدادی، میتوانند پاسگاههای مرزی هندوستان را ببینند.
«بیبی زبیده» ۲۷ ساله، از شهروندان این منطقه، با اشاره به سیلابی که از یک ماه پیش آغاز شده، میگوید: «وقتی اینجا زندگی میکنی، زندگی را همراه با تهدید جنگ و سیلاب انتخاب کردهای. اما کجا میشود رفت؟»
او اکنون همراه هفت عضو خانوادهاش در خانهای سه اتاقه مقابل مسجدی زندگی میکند که از بلندگوهایش به جای اذان، پیام تخلیه پخش میشود.
دو کشور هندوستان و پاکستان، رودخانههایی مشترک دارند که بیش از شش دهه بر اساس «پیمان آبهای سند» مدیریت میشد اما هند اوایل امسال پس از حملهای که به کشته شدن ۲۶ نفر انجامید و دهلینو آن را کار شبهنظامیان مورد حمایت اسلامآباد دانست – ادعایی که پاکستان رد میکند – این پیمان را تعلیق کرد.
آن حمله به نبردهای کوتاه اما شدید مرزی میان دو کشور هستهای منجر شد و خانوادههایی چون اهالی روستای کاسور را به فرار واداشت.
رویترز گزارش داده اهالی، موتورسیکلت، وسایل خانه و دامهای خود را در قایقهای چوبی باریک کنار بچههایشان جا دادهاند و نیروهای امداد آنها را از میان زمینهای کشاورزی که به رودخانه تبدیل شدهاند، عبور میدهند.
«.محمد ارسلان، امدادگر: «مردم میترسند دزدها اموال باقیماندهشان را ببرند. آنها خستهاند؛ بارها این کار را کردهاند. حیواناتشان را هم دوست دارند و گاهی حاضر نیستند بدون بز و گوسفندهایشان بروند
«محمد ارسلان»، امدادگری که این روزها بیش از هزار و ۵۰۰ نفر را با قایق به مناطق امن منتقل کرده، با بیان اینکه بسیاری از روستاییان از تخلیه خودداری میکنند، گفت: «مردم میترسند دزدها اموال باقیماندهشان را ببرند. آنها خستهاند؛ بارها این کار را کردهاند. حیواناتشان را هم دوست دارند و گاهی حاضر نیستند بدون بز و گوسفندهایشان بروند.»
سازمان مدیریت بحران استان پنجاب اعلام کرد حجم آب در رود «ستلج» از رودهای مشترک هندوستان و پاکستان در نزدیکی «گندا سینگ والا» به بالاترین سطح طی دهههای اخیر رسیده است.
پس از باز شدن دریچههای سد در سمت هندوستان تاکنون دستکم ۲۸ نفر جان باختهاند و سیل با حرکت به جنوب پنجاب، مناطق تازهای را تهدید میکند.
در هند نیز بارشهای شدید ناگهانی در مناطق «رامبان» و «ماهور» ایالت جامو و کشمیر، ۱۰ کشته بر جا گذاشت.
پنجم شهریور، بارانهای سیلآسا در رشتهکوه هیمالیا دستکم ۳۶ کشته در هند بر جای گذاشت.
با بحرانی شدن وضعیت، هند تمامی دریچههای سدهای بزرگ در بخش کشمیر خود را بهدلیل بارشهای سنگین گشود و به پاکستان درباره احتمال وقوع سیلاب در پاییندست هشدار داد.
آبی که هند از سدها رها کرده، تنها در یک روز معادل ۲.۳ برابر کل ظرفیت سد کرج است.
مقامهای پاکستانی میگویند بحران بهدلیل تصمیم هند برای تعلیق پیمان آبی سند و توقف تبادل دادههای آبی تشدید شده است.
اسلامآباد همچنین هند را متهم کرد حجم زیادی از آب را بدون هشدار کافی رها کرده است.
احسن اقبال، وزیر برنامهریزی پاکستان، در این خصوص گفت: «اگر پیمان فعال بود، میتوانستیم پیامدها را بهتر مدیریت کنیم.»
با این حال هند عمدی بودن سیلسازی را رد کرد و بارانهای موسمی بیوقفه را مقصر وضعیت دانست.
مقامهای هندی گفتند چند هشدار سیل صادر شده بوده و دو دریچه سد «مادهوپور» بر رودخانه راوی هم بهدلیل فشار آب تخریب شده است.
نیویورکتایمز خبر داد هک کردن و ردیابی تلفنهای محافظان و رانندگان فرماندهان نظامی و دانشمندان هستهای ایران، نقش مهمی در هدف قرار گرفتن آنها داشته است.
نیویورکتایمز نوشت که افزایش تعداد محافظان مقامات برای حفاظت از آنان، باعث شد که آنان بیشتر ردیابی و مورد هدف قرار گیرند.
بر اساس این گزارش، محافظان این مقامات نه تنها تلفن همراه حمل میکردند، بلکه حتی در شبکههای اجتماعی پست منتشر میکردند.
حمزه صفوی، پسر رحیم صفوی، مشاور خامنهای به نیویورکتایمز گفت که برتری تکنولوژیکی اسرائیل یک تهدید وجودی برای جمهوری اسلامی است و چارهای جز انجام یک بازنگری امنیتی، بازنگری در پروتکلها و اتخاذ تصمیمات دشوار، از جمله دستگیری و پیگرد قانونی جاسوسان سطح بالا وجود ندارد.
احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: «ایران در مقابل مکانیسم ماشه دو راه دارد، تقابل و تعامل، و فکر میکنم جمهوری اسلامی در ۳۰ روز آینده راه تعامل را پیش خواهد گرفت.»
او اضافه کرد: «از دیدگاه غربیها کسی که از انپیتی خارج میشود به سمت بمب هستهای حرکت میکند.»
وزارت خارجه گامبیا اعلام کرد دستکم ۷۰ نفر در پی واژگونی یک قایق حامل مهاجران در سواحل آفریقای غربی کشته شدند. این حادثه از مرگبارترین رویدادها در مسیرهای مهاجرتی سالهای اخیر توصیف شده است.
خبرگزاری رویترز شنبه هشتم شهریور به نقل از وزارت خارجه گامبیا نوشت: «قایقی که حامل حدود ۱۵۰ سرنشین - عمدتا اتباع گامبیا و سنگال - بود، بامداد چهارشنبه در نزدیکی سواحل موریتانی غرق شد.»
مقامهای موریتانی تاکنون ۷۰ جسد را بازیابی کردهاند و روایت شاهدان حاکی از آن است که شمار قربانیان ممکن است به بیش از ۱۰۰ نفر برسد.
بر اساس این گزارش، ۱۶ نفر نجات یافتند اما ۳۰ نفر دیگر همچنان مفقودند و بیم آن میرود که کشته شده باشند.
این قایق در یکی از مسیرهای اصلی مهاجرت از سواحل آفریقای غربی به سوی جزایر قناری اسپانیا در اقیانوس اطلس حرکت میکرد. مسیری که بهعنوان یکی از مرگبارترین مسیرهای مهاجرتی جهان شناخته میشود.
بر اساس آمار اتحادیه اروپا، سال گذشته بیش از ۴۶ هزار مهاجر غیرقانونی به جزایر قناری رسیدند که رکوردی بیسابقه است.
وزارت خارجه گامبیا از شهروندان خود خواست از انجام چنین «سفرهای پرخطری» خودداری کنند، چرا که همچنان جان هزاران نفر را میگیرد.
مسیرهای مهاجرتهای خطرناک
در ماههای اخیر مسیرهای مهاجرتی از آفریقا به اروپا بار دیگر شاهد حوادث مرگبار بودهاند. در مسیر مدیترانه مرکزی نیز تلفات بالایی گزارش شده است.
سازمان بینالمللی مهاجرت اعلام کرد تنها در هشت ماه نخست سال جاری بیش از ۴۳۰ نفر جان باخته و بیش از ۶۰۰ نفر در این مسیر مفقود شدهاند.
نمونهای از این حوادث ۲۳ مرداد در سواحل ایتالیا رخ داد و گارد ساحلی این کشور اعلام کرد دستکم ۲۶ پناهجو با غرق شدن یک کشتی در نزدیکی جزیره لَمپِدوزا جان باختند و ۶۰ نفر نجات یافتند.
این آمار نشان میدهد که با وجود کاهش نسبی تعداد عبورهای غیرقانونی، خطرات همچنان بسیار بالاست.
بر اساس جمعبندی نهادهای بینالمللی، در سال ۲۰۲۵ تاکنون حدود هزار و ۲۰۰ مهاجر در مسیرهای دریایی به اروپا کشته یا ناپدید شدهاند.
اتحادیه اروپا و سازمانهای حقوق بشری بارها نسبت به افزایش تلفات پناهجویان هشدار دادهاند.
روزنامه نیویورکتایمز شنبه هشتم شهریور در گزارشی به نقل از پنج مقام ارشد ایرانی، دو عضو سپاه پاسداران و ۹ مقام نظامی و اطلاعاتی اسرائیل نوشت: «استفاده بیملاحظه محافظان از موبایل، از جمله پستگذاری در شبکههای اجتماعی، نقشی مرکزی در شکار عوامل برنامه هستهای ایران و فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی در هفته نخست جنگ داشت.»
حمله به شورای عالی امنیت ملی
۲۶ خرداد، شورای عالی امنیت ملی با حضور مسعود پزشکیان، رؤسای قوه قضاییه و مقننه، وزیر اطلاعات و فرماندهان ارشد نظامی در پناهگاهی در غرب تهران تشکیل جلسه داد.
به گزارش نیویورکتایمز، شرکتکنندگان بدون تلفن همراه وارد شدند اما «جتهای اسرائیلی اندکی پس از آغاز نشست، شش بمب بر سقف پناهگاه فرو ریختند و دو درِ ورود و خروج را هدف گرفتند».
منابع ایرانی به این رسانه گفتند که هنگام خروج اعضای شورای عالی امنیت ملی از پناهگاه، «پیکر چند محافظ» در بیرون دیده شد و بعدا روشن شد اسرائیل با «هک تلفنهای محافظانی که بیرون پناهگاه منتظر بودند»، به محل جلسه رسیده است.
ساسان کریمی، معاون پیشین سیاسی معاونت راهبردی ریاستجمهوری، به نیویورکتایمز گفته است: «فرماندهان ارشد گوشی همراه نمیبردند اما همراهانشان، محافظان و رانندگان گوشی داشتند ... و اینگونه رد بسیاری از ایشان زده شد.»
هشدار ترور پیش از جنگ داده شده بود
دو مقام ایرانی به نیویورکتایمز گفتهاند محمدجواد اسدی، فرمانده نیروهای «انصارالمهدی» که مسئول حفاظت از مقامات و عوامل برنامه هستهای در ایران است، «حداقل یک ماه پیش از جنگ» نسبت به «خطر ترور» هشدار داده و خواستار تشدید تدابیر شده بود.
به گفته این دو مقام، در ابتدا ممنوعیت موبایل شامل محافظان نمیشد و پس از موج ترورها این قاعده تغییر کرد: «محافظان باید فقط بیسیم حمل کنند و فقط سرگروههایی که همراه مقام سفر نمیکنند مجاز به داشتن موبایلاند.»
با این حال، مقامهای مطلع از جلسات امنیتی با اسدی گفتند: «کسی مقررات را نقض کرده و گوشی را به نشست شورای عالی امنیت ملی برده است.»
پیشتر محسن حاجیمیرزایی، رییس دفتر پزشکیان، حمله اسرائیل به جلسه شورای عالی امنیت ملی را طرحی «حسابشده» برای کشتن رییس دولت خواند و گفت در اثر برخورد موشک، شکافی در بتن ایجاد شد که از طریق همان، حاضران توانستند از محل انفجار خارج شوند.
در این گزارش آمده است اسرائیل از سال ۲۰۲۱ تمرکز خود را از خرابکاری در تجهیزات غنیسازی به «گروه سلاح» شامل گروهی از عوامل برنامه هستهای ایران که بهباور اسرائیل برای ساخت سازوکار انفجاری گرد هم میآمدند، معطوف و «عملیات نارنیا» را برای حذف آنان در روزهای نخست جنگ اجرا کرد.
والاستریت ژورنال ۹ تیر در گزارشی درباره چگونگی هدف قرار گرفتن گردانندگان هستهای جمهوری اسلامی از سوی اسرائیل، به نقل از منابع آگاه نوشت حملات بهطور تقریبا همزمان صورت گرفت تا مانع مخفی شدن آنان شود.
نیویورکتایمز به نقل از حمزه صفوی (فرزند یحیی رحیم صفوی، فرمانده سابق سپاه پاسداران و مشاور ارشد نظامی علی خامنهای) نوشت: «برتری تکنولوژیکی اسرائیل بر ایران یک تهدید وجودی است.»
او گفت که ایران چارهای جز انجام یک بازنگری امنیتی، بازنگری در پروتکلهای خود و اتخاذ تصمیمات دشوار، از جمله دستگیری و پیگرد قانونی جاسوسان سطح بالا، ندارد.
صفوی که با عنوان تحلیلگر سیاسی با نیویورکتایمز گفتوگو کرده، تاکید کرد: «ما باید هر کاری که لازم است برای شناسایی و مقابله با این تهدید انجام دهیم. ما یک اشکال امنیتی و اطلاعاتی بزرگ داریم و هیچ چیز فوریتر از ترمیم این حفره نیست.»
دهها نفر در بازداشت و حصر
به گزارش نیویورکتایمز، مقامهای ایرانی این شکاف امنیتی را بخشی از «نفوذ» گستردهتر دانستهاند.
آنان «دهها نفر» از نیروهای نظامی، اطلاعاتی و دولتی مظنون به جاسوسی برای اسرائیل را بازداشت کردهاند یا در حصر خانگی قرار دادهاند.
در سوی دیگر، بهگفته مقامات اسرائیلی و بر اساس «آرشیو هستهای» که موساد در سال ۲۰۱۸ از ایران خارج کرد، از پایان سال ۲۰۲۴ تیمی موسوم به «گروه قطع سر»، پرونده ۴۰۰ عامل مرتبط با پروژه هستهای ایران را مرور و فهرست هدف را به ۱۰۰ نفر کاهش داده است.
بنا بر روایت جمهوری اسلامی، در نهایت ۱۳ «دانشمند هستهای» در روزهای آغازین جنگ کشته شدند.
همزمان اسرائیل برنامهای برای هدف گرفتن فرماندهان ارشد نظامی تحت عنوان «عملیات عروسی خونین» طراحی کرده بود.
یک مقام اسرائیلی گفت که «هدف نخست» امیرعلی حاجیزاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران بود و او در «حمله نقطهزن به پناهگاه» همراه چند فرمانده کشته شد.